Nga Korero Paremete: 1902-1903
Taite, te 13 o Akuhata, 1903
.gif)
Taite, te 13 o Akuhata, 1903.
No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Pika ki runga ki tona no hoanga.
Ka karakia te Whare.
Whenua Nohoanga Manuhiri Maori.
Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu). —Ka patai ki te Minita o nga Whenua, mehemea kua uiuia ranei e ia, i te mea hoki i whakaaetia te ahuatanga o te tono i tonoa ki a ia i tera tuunga o te Paremete mo te taha ki nga tangata Maori o Moeraki, kia hoatu he whenua mo ratou ki Mahina, kia kaua e hoki iho i te ono eka, hei kainga nohoanga, mahinga ika, me etahi atu mahi a ratou? Kei te mohio te Minita i tae atu etahi tangata ki tona aroaro i tera tau mo runga i tenei take. A he patai atu tenei kua oti ranei tetahi tikanga?
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan, Minita mo nga Whenua). —Kua uiuia e au ki te Poari Whenua, me te Komihana o nga Whenua Karauna i Tanitini, a e ki mai ana tera kaore kau he whenua Karauna e ahei ana kia wehea hei kainga mahi pera. Ko te whenua e korerotia nei e te mema honore kua wehea hei Rahui mo te Iwi Katoa (Domain), kei roto i nga ringa o ona Kai-tiaki e pupuri ana, no reira e hara tera i te whenua Karauna, a kaore hoki he whenua ke atu a te Kawanatanga i roto i taua takiwa.
Tame Parata. —Ka patai mehemea ka hanga tikanga te Minita kia tukua nga Maori ki te mahi pera i roto i taua Domain?
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan). —Ae ; ka tukua koutou e matou kia whakariterite tikanga i runga i etahi tikanga e taea ana.
Tame Parata. —E tono atu ana ahau ma te honore Minita e whakariterite he tikanga ki te Tari.
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan). —E taea ai te pera me whakakore atu te Domain a me whakatakoto he Pire hei pera ki te Whare. Maku e uiui kia kitea ai he tikanga e taea te whakarite.
Tame Parata. —Ka patai atu ahau mehemea ka whakatakotoria e te Kawanatanga he Pire poto, ka whakaurua ranei he rarangi ki roto ki tetahi atu Pire hei whakarite i tenei tono?
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan). —Maku e uiui, engari e kore e taea e au te whakapuaki kupu whakaae kia kite ra ano ahau i nga ahua katoa o tenei take.
Te Roto O Tatawai.
Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu). — Ka patai ahau ki te Minita o Nga Whenua, mehemea kua whakaarohia, kua whakaritea ranei e ia te tono a nga Maori o Henley, i Taiari, mo runga mo te roto e karangatia nei ko Tatawai te ingoa, e tata ana ki te Rahui Maori mahinga ika o Waipouri, i te takiwa Porowinitanga o Otakou, e meatia nei e te ropu takiwa o taua wahi kia tangohia atu i a ratou? He maha nga kupu ki ahau a nga Maori o taua takiwa e ki mai ana kei te hiahia te ropu takiwa ki te tango i taua roto. Me tohu atu e au ki te Minita me te Kawanatanga, i whakaaetia ki nga Maori ka wehea atu taua roto hei painga mo ratou. Ka rua ka toru ranei aku whakaarahanga i tenei take, a te tukunga iho kua rahuitia tetahi rua eka, toru eka ranei, i te taha o taua roto hei kainga mo nga Maori; kaati kaore he painga o ena eka ki nga Maori ki te kore e riro mai hoki te roto i a ratou. He nui noa atu etahi atu roto kei taua ropu takiwa, a heoi te mea tika ko tenei roto me rahui hai painga mo enei Maori.
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan, Minita mo nga Whenua). — Ko tenei roto kua rahuitia mo nga Maori.
page 72.gif)
Koia tenei te whakaatu a te Tari mo te patai nei : —
"Ko Tatawai roto kua oti te rahui mo nga Maori, engari ko te rori e taiawhio ana i te pareparenga o taua roto mo nga Maori ratou tahi ko nga Pakeha tera, notemea e hono ana ki taua rori etahi whenua Pakeha."
Tame Parata. — Kua kahititia ranei tera?
Te Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan). —E kore ra e taea te ki he rahui mehemea kaore i kahititia.
Haere tonu nga mahi a te Whare, a no te toru tekau ma rua meneti te paahitanga o te tahi karaka i te po ka hiki te Whare.