Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1902-1903

Pire Pane Kuini. — Hone Heke (Mema mo nga Maori o te Tai Tokerau)

Pire Pane Kuini.

Hone Heke (Mema mo nga Maori o te Tai Tokerau). —Kahore ahau e whakaroa raw a i te Whare, na taku kite iho kahore etahi rarangi i roto i te Pire nei hei whakamama i etahi take tino tika kia whakaarohia hei whakamamatanga. He aha ranei te whakaarohia ai e nga Minita, e korero ana ahau mo nga tiuti pane Kuini e utaina nei ki runga ki nga riihi me etahi atu pukapuka tuku a te Maori. Ko te tikanga e mana nei i naianei mo nga ritenga tuku whenua a te Maori, ka utu i te £7 10s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. Kahore ahau e kite ana i te tika, kia waihotia tonutia tenei tiuti taumaha ki runga ki nga pukapuka tuku a nga Maori. Kua tae tenei ki te wa tika hei whakakorenga atu i taua tiuti. He rarangi hou taku kei te Ota Pepa Apiti Nama 35 hei whakatikatika i te rarangi 4 o "Te Ture Pane Kuini, 1894," kia patua te £7 10s. a kia riiwhitia ki te £2 10s. E utu ana nga whenua Maori katoa e tukua ana ki te riihi, ki te hoko i te £7 10s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. Ko nga tuku a nga Pakeha e utu ana i te 15s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. He aha te take i waihotia ai tenei tikanga he kia tu tonu. Kei te mohio ake ahau, i oho ake te whakaaro i nga mema Pakeha me te Kawanatanga o te tan 1882, me paahi he ture penei kia pa ki nga Maori, ara ki runga ki nga riihi me nga hoko a nga Maori, i runga i tera kupu a ratou, "kahore nga whenua Maori e utu reiti ana ki nga Kaunihera o nga Takiwa Kaute" Ko taku mahi he whakaatu i te he o taua mahara. Na runga i taku tono i te 1894 ka whakahokia iho te tiuti £10 i roto i te £100 ki te £7 10s. i roto i te £100, na konei ahau i kii ai, kua tae tenei ki te wa e tika ana hei whakahokinga iho i taua £7 10s. ki te £2 10s. i roto i te £100. Ahakoa whakaaetia mai tenei, ka tu tonu ano tenei tiuti ki runga o ta te Pakeha. Koia nei nga aronga i hiahiatia e ahau kia pehia atu ki runga ki nga ngakau o nga honore mema.