Nga Roto I Torotoroa Me Taurutu.

Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakatakotoria mai ranei e ratou i tenei tuunga o te Paremete tetahi rarangi Ture e tuku ana i nga roto e rua e karangatia nei nga ingoa ko Torotoroa, me Taurutu, kei te takiwa o Kaiapoi, ki nga Maori o Kaiapoi? Ko ena roto e rua i hoatu ki nga Maori o Kaiapoi i te tau 1868. Kei roto i te tiiti o te hoko a Te Keepa, Komihana, i te Motu o Te Waipounamu e noho ana tetahi kupu mo nga roto nei —kaore mo enei anake e rua engari mo etahi atu hoki; otira i tino kiia i roto i te tiiti hoko o nga whenua o Te Waipounamu ka whakatuturutia ki nga Maori, ka rahuitia rawatia ki a ratou, a ratou mahinga kai, mahinga ika, mahinga tuna, me era atu mea. Kaati, kua kitea i naianei, ko nga Pakeha e noho ana i te takiwa o aua roto e ki ana na ratou aua roto. E ki ana ratou he wahi tena no page 75nga whenua i hokona e te Karauna, a kua whenua Karauna i naianei. Kaati, ko ahau e ki ana, kaore; e he ana taua korero, notemea i ata kapea aua roto ki waho o te whenua i hokona i Te Waipounamu i roto i te tiiti hoko a Te Keepa, Komihana. A, i te mea kei te pera te takoto, te mea tika me whakaaro te Kawanatanga ki aua Maori, me te whakatika i te takoto o aua rahui kia tuturu ai ki a ratou mo ake tonu atu, kia kaua rawa al he awangawanga a muri atu, kia tino mohiotia ai no nga Maori o taua takiwa aua roto, a ka tuturu tonu ki a ratou me o ratou uri i muri i a ratou ake tonu atu.

Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori).—Kaore te Kawanatanga e mea ana kia hanga he Ture mo aua roto e rua i naianei. Ko aua roto i rahuitia mo nga Maori i te tau 1883. Kaore he tohu hei whakaatu i rahuitia mo nga Maori o Kaiapoi anake. Te tikanga o aua roto e rua i naianei, no nga Maori: he rahui hoki. Me ki ake ahau e 38 pea eka o Torotoroa Roto a e 30 pea eka o Taurutu. I te marama o Hanuere kua taha ake nei, rahuitia ana a Taurutu roto hei rahui manu Maori—ara, parera, me era atu manu. Kua whakatapungia hei pera. E tika ana, na nga Pakeha, ki taku mohio, i mea kia rahuitia. Na te Acclimatisation Society pea taua whakaaro, a hei painga ano hoki tena mo te iwi katoa. Otira ki taku mahara me tono ano nga tangata nana taua tikanga kia whakaaetia e nga Maori. He mea ngawari noa hoki te tono atu kia whakaaetia mai e ratou. Otira, kaore ano i tangohia te whenua, a e tika ana hoki nga Maori kia tupato mo to ratou mana ki runga ki nga mea kua tau ki a ratou. Kaati ra, kua kahititia a Taurutu hei Roto Rahui Manu i naianei, a kaore hoki he tino mate o tera, engari ki taku whakaaro ka pai noa atu pea nga Maori ki te tautoko i te tikanga pera, he tiaki hoki tera i nga manu Maori. Mo te taha ki Torotoroa Roto, kaore he raruraru o tera; kua tuturu tera no nga Maori i raro i o ratou mana e noho na i roto i te tiiti, i raro ano hoki i te Tiriti o Waitangi.

Haere tonu nga mahi a te Whare, a no te rua tekau meneti ki te rua karaka i te po ka hiki te Whare.