Nga Korero Paremete: 1901
Rangitoto Moutere
Rangitoto Moutere.
Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea ka whakatakotoria mai e ia i tenei tuunga ano o te Paremete he rarangi ture hei whakamana i te ripoata a te Komiti mo nga Mea Maori mo runga i te pitihana a Karepa te Whetu me etahi atu toko ono, mo runga i ta ratou kereeme kia whakatikatikaina te takoto o o ratou paanga ki Rangitoto Moutere (D'Urville Island), i runga i te hanga Pire motuhake, i runga rauei i te whakaurunga atu o tetahi rarangi ki roto ki te "Pire Horoi" mo runga mo taua take? E ki ana nga kai-pitihana ko te take i kore ai tenei mea i tae i a ratou ki te aroaro o te Kooti Whenua Maori, i tu nei ki Porirua i mua ake nei ki te whakahaere i taua mea, i tureiti ratou, notemea tae rawa atu ratou ki Porirua, kua whakataua taua keehi i te ra i mua atu, ara kotahi raogi to ratou tureititanga, a kite iho ana ratou kua oti ke i te Kooti i mua o to ratou taeuga atu te whakaputa o tana whakatau mo o ratou hea, a kaore o te Kooti mana ki te whakarongo atu ki te tono a nga kaipitihana i muri iho, i te mea kua puta hoki tana whakatau. Katahi ka tuku tono nga kai-pitihana i raro i wahangatekiona (10) o tekioua 14 o "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894," engari ki ana te Tumaki Kai-whakawa o te Kooti Whenua Maori kaore e pa ana taua tekiona ki runga ki te huarahi i maharatia e te kai-pitihana. No te tukunga atu o taua take ki a Tiati Make puta ana tana ripoata, ae he mate kua pa ki nga kai-pitihana, me tana tohutohu atu ki tana whakaaro me hanga he ture hei whakaora i taua take. Kaati, he pono, he mate tenei kua pa ki te kai-pitihana ratou ko ona hoa, a na kona ka hiahia nei ahau kia tere tonu te whakaorangia, kaua hei whakaroaina. Koia i uia atu ai e au tenei patai aku.
Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori).—Kua ata whiriwhiria e te Komiti mo nga Mea Maori teuei take, a kua puta ta ratou ripoata tautoko i te pitihana. Kua tae atu taua ripoata ki te Kawanatanga, kua whiriwhiria e ratou, a ki toku whakaaro kaore he take e whakahe ai ratou ki taua ripoata. Ko te tikanga mo tenei take me whakauru he rarangi ki te "Pire Horoi," a ma te mema honore e motini ina tae ki te Komititanga o taua Pire.