Nga Korero Paremete: 1900
Paraire, te 6 o Hurae, 1900
Paraire, te 6 o Hurae, 1900.
No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Tumuaki ki runga ki tona nohoanga.
Ka karakia te Whare.
page 12Ka whakahaerea te panuitanga tuatahi me te panuitanga tuarua o etahi Pire.
Ka mutu era katahi ka whakahaerea ko nga patai. Ka roa e haere ana taua mahi ka tae ki te patai mo nga—
Rongoa Mo Nga Maori O Te Waipounamu.
Tame Parata (Mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea ka whakanohoia e ia he moni ki runga ki te Rarangi Moni (i waho atu o te moni e utua ana ki te takuta i nainei), hei hoko rongoa mo nga Maori o Rakiura, Ruapuke, me te Parawha?
Timi Kara (Minita Maori).—Ka ata uiuia e au tenei take, a ki te kite au e tika ana kia whakamanaia te tono a te mema honore, ka tino pai au ki te whakarite i tona hiahia.
Nga Maori O Whangarae.
Tame Parata (Mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea ka whakaritea e ia he pouaka rongoa mo nga Maori o Whangarae, i te takiwa o Whakatu, me takoto ki te whare-kura o taua whenua, i te mea e matara rawa atu ana te kainga Maori i te taone Pakeha? E rima tekau rawa maero te matara atu o nga Maori o Whangarae i te kainga o te takuta, no reira mehemea ka tukua atu he rongoa mo ratou ma te mahita o te kura o reira e tiaki, hei painga nui tena mo ratou.
Timi Kara (Minita Maori).—Ka tino pai ahau ki te whakamana i te tono a te mema honore.
Te Rori O Arowhenua.
Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita mo nga Mahi Nunui, Mehemea kua tae atu ranei he kupu whakahau mana ki te Tumuaki Kai ruri i Timaru kia whakapaua te £50 i pootitia e tera Paremete hei whakaoti i te rori e haere ana i waenganui o te kainga Maori i Arowhenua; a mehemea kaore ano, ka whakahaua ranei e ia kia timataria tonutia te mahi i naianei, kaua e whakaroaina, a me tuku ma nga Maori o taua takiwa taua mahi i runga i tetahi huarahi e ohungia ai taua mahi?
Te Takana (Mr. Duncan, Minita o nga Whenua).—Ko te £50 i pootitia mo taua rori i tera tau i tukua ki te Tumuaki Kai-ruri, a whakapaua ana e ia i tera tau, a whakaputaina ana tetahi wahi i te marama o Hurae me te marama o Hepetema kua taha ake nei. Kua puta te ripoata a taua apiha e whakaatu ana na etahi Maori tokowha i mahi taua mahi i runga i te tikanga e karangatia nei ko te co-operative system. Engari, ka patai atu ahau, mehemea ranei e hiahia ana te mema honore kia pootitia ano tetahi moni rahi atu.
Tame Parata.—Ae ra; he moni ano hoki i pootitia e tera Paremete i waho atu i te £50.
Te Takana (Mr. Duncan).—Waiho maku e ata titiro tenei take, a mehemea he tika tera atu ano etahi moni rahi atu i pootitia i waho atu o te moni e mau nei i runga i te Rarangi Moni (Estimates), heoi maku e rapu, a tera pea e kitea he huarahi e taea ai te whakamana o te patai.
Nga Maori Whenua-Kore O Te Iwi O Ngaitahu.
Tame Parata.—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea kua pehea te haere o nga ruri o Wairaurahiri me era atu poraka i tukua ki nga Maori whenuakore o te iwi o Ngaitahu i Murihiku me Rakiura.
Te Takana (Mr. Duncan, Minita o nga Whenua).—He mahi uaua taua mahi. He ngaherehere etahi wahi, a he roa te wa e whakaotioti ana taua ruri; e 20,732 eka i oti te wehewehe i te tau 1898-99, a e 38,629 eka i oti i te tau 1899-1900. Kei te haere tonu nga ruri o etahi atu poraka.
Ka mutu nga patai ka whakahaerea ko etahi Pire.
No te rua tekau ma rua meneti ki te tekau ma rua karaka i te po ka hiki te Whare.