Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1900

Wenerei, te 26 o Hepetema, 1900

Wenerei, te 26 o Hepetema, 1900.

No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Tumuaki ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

Te mutunga iho o te whakauru o etahi Pire torutoru nei, katahi ka whakahaerea ko nga patai.

Paehuia Poraka.

Wi Pere (mema Maori mo te Tai Rawhiti).—Ka patai ahau ki te Minita o nga Whenua, He aha te take i roa ai te whakaputanga o te taitara o Paehuia Poraka, i te Takiwa o Wairarapa, ki nga Maori no ratou taua whenua? Ko taua whenua no te tau 1893 ka whakataua tuturutia ki nga Maori, e noho mai nei i runga. Mai o reira tae mai ki naianei kaore ano i whakaputaina te taitara mo taua whenua, ahakoa kei runga tonu i taua whenua nga tangata e noho ana i tenei ra, a kua tono atu hoki ratou ki o ratou hoa Pakeha e noho ana i te taha o taua poraka kia utua te wahi e rite ana hei utu ma ratou o te whakaarahanga o te taiapa o te rohe wahanga o taua whenua, whakautua mai ana e aua Pakeha, penei, kaore ratou e mohio ana no aua tangata Maori e noho ra i runga taua whenua, a i runga i taua ahua takoto mangere ana te whenua, kaore e whakamahia ana. Kua ruia taua poraka ki te karaihe, a kua tae kei runga i te whenua e takoto ana nga poohi me nga waea hei hanga i te taiapa. Koia i tonoa atu ai ki te Kawanatanga kia hohoro te whakaputa o te taitara o taua whenua kia taea ai e nga Maori te mahi a ratou mahi e hiahiatia ana e ratou.

Te Takana (Mr. Duncan, Minita o nga Whenua).—Kaore ano i whakataua e te Kooti Whenua Maori ko wai ma nga kai-riiwhi mo nga tupapaku kei roto i te taitara o taua whenua.

Wi Pere.—Kua oti noa atu taua whenua te whakawa e te Kooti Whenua Maori, na Tiati Make i whakatau nga tangata mo ratou taua whenua.

Public Health act Kia Whakamaoritia.

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea tera ranei e whakahaua e ia kia whakamaoritia a kia perehitia, hei maramatanga mo te iwi Maori, nga Ture nei, ara, te Public Health Act me ona whakatikatikanga, te Slaughtering and Inspection Act me ona whakatikatikanga, me te Stock Act me ona whakatikatikanga; ki te kore e taea te whakamaori o aua ture katoa, kaati, ko te wkakarapopototanga o ia Ture e whakamaori? Mehemea kei te pai mai te Minita ki taku korero, heoi mana e whakahau te Apiha Roia o te Karauna kia mahia e ia te whakarapopototanga o aua Ture ki te reo Pakeha, ka hoatu ai ki nga Kaiwhakamaori kia whakamaoritia.

Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori).—Kei te whakaae atu au ki te tono a te honore mema. He mea pai me whakarapopoto aua Ture kua huaina ake nei, a ko nga whakarapopototanga e whakamaori.

Ka mutu etahi atu patai maha noa atu, ka haere tonu te mahi a te Whare i etahi Pire me etahi atu mea.

No te tekau ma rima meneti te paahitanga o te toru karaka i te po ka hiki te Whare.