Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ture Whakahaere Korero Me Nga Tikanga Mahi a Te Whare i Pootitia, Mo Nga Mahi a Te Katoa.

XXI.—Tuku Moni hei whakahaere i nga Mahi

XXI.—Tuku Moni hei whakahaere i nga Mahi.

359.Kaua e whakarereketia e te Kaunihera nga moni whakahaere mahi etehi atu ranei. Ko nga utu whakahaere mahi me etehi atu moni e tukua ana ki te enei ma te Whare anake i Pootitia e whakaae, me timata katoa hoki i roto i te Whare i Pootitia nga Pire Tuku Moni; ko te Whare anake i Pootitia e ahei ki te whakahau, whakarite, whakatika i roto i aua Pire, nga mahinga, nga tikanga, nga whakaro mo te mutunga me te paanga o aua Pire Tuku Moni kaua hoki te Kaunihera e whakarereke i aua mea.page 77
360. I runga i te Ture Whakahaere Nga utu me nga takoke me te murunga o nga taonga. o te 4 o nga ra o Oketopa, 1860, ka tukua mai he Pire e te Kaunihera ki tenei Whare, ka whakahokia mai ranei te Pire kua Menemanatia e ratou e whakarite, e whakahau, e whakatika, e whakatau, e whakarereke, e whakakahore ana ranei i etehi moni etehi taonga ranei hei utu mo te hara, i etehi moni takoha ranei, kaua tenei Whare e tohe i runga i tona mana mo enei mea e whai ake nei: 1. Mehemea e tika ana kia utua aua moni, kia murua ranei nga taonga, kia whaimana ai taua Pire, kia whakamutua ai tetehi mahi kino, kia pa ai ranei tetehi mate ki etehi tangata e hara ana; 2. Mehemea e tonoa ana aua takoha hei utu mo etehi oranga e tukua atu ana e te Pire, kia taea ai hoki te mahinga o nga ritenga o te Pire, kaore hoki e tukua ana aua moni ki nga Moni Kawanatanga, e huia atu ana ranei ki nga Takoha a te Kawanatanga, e hara hoki i te mea e kohia ana e nga Kai kohikohi i runga i te tikanga o nga moni a te katoa, ahakoa i riro mai pau atu ranei; 3. Mehemea he Pire a te Takitahi, e pa ana ranei ki te Takiwa Kotahi, ki te Takitahi ranei.page 78
361.Moni taro-koti me etehi atu n i roto i te Pire a te takitahi. E kore te Whare e tohe i runga i ta ratou mana ki te whakakore i nga rarangi o nga Pire a te Takitahi e tukua mai ana e te Kaunihera, e pa ana ki nga utu toro-keti me etehi atu ma pera, me nga utu mo etehi mahinga e hara nei i te moni takoha.
362.Matini tuku moni. E kore tenei Whare e tahuri atu ki te Motini tuku moni, engari ko era anake e tonoa ana e te Karaone.
363.Tukunga moni. E kore tenei Whare e tahuri ki te mahi i te Pitihana, Motini, Pire ranei e tuku ana i etehi moni, e whakore ana ranei i etehi moni e nama ana ki te Karaone, ma te Komiti anake o te Whare katoa e mahi.
364.Kaua e mahia tonutia ake aua tu Motini. Ka tukua he Pire mo mo etahi moni awhina i te Katoa, mo etehi takoha ranei kia utua e te iwi, kaua e timata tonu te whiriwhiri mo aua mea, engari me nuku atu ki tetehi ra e whakaritea ana e te Whare hei mahinga.
365.Kupu tote Kawana me etehi moni. E kore te Whare e tahuri ki te mahi Motini Tuku Kupu ki te Kawana, inoi atu kia utua kia whakaaetia ranei etehi moni, engari ma te komiti anake o te Whare katoa e mahi.
366.Whakaritenga te Komiti me nga moni whakakaere mahi. Ma te Whare e whakarite i te timatanga o te mahi a te Paremete he page 79Komiti Tuku Moni mo nga moni whakahaere mahi Kawanatanga i muri tata tonu i te tukunga o te kupu whakahoki i te kupu a te Kawana. [Ko tenei tekihana i whakaritea i te 9 o nga ra o Akuhata, 1879, i te whakakorenga o enei 34, 35, 366, 367, 368, me te 369.]
367. [Kua whakakorea tenei.]
368. [Kua whakakorea tenei.]
369. [Kua whakakorea tenei.]
370. I te korerotanga i te Ota o te Komiti Tuku Moni Kawanatanga. Ra mo te Komiti Tuku Moni, me tuku atu ki te Komiti aua rarangi moni me nga moni e tonoa ana, ka noho Komiti ai te Whare, ka mahia ai e te Komiti aua mea.
371. I te tukunga o te Motini i roto i Patai kia whakakorea kia whakaitia ranei etehi o nga moni. te Komiti Tuku Moni e tono ana kia nukuhia iho kia whakakorea ranei etehi o nga moni o tana Pooti, me tuku e te Tiamana te Patai, kia nukuhia iho kia whakakorea ranei aua moni; kaua nga Mema e korero i etehi mea ke, kia mutu rano tera.
372. Mehemea ka maha nga Motini Me tuku haera nga Patai i trarangaa takoto ana nga moni i te pukapuka. e tonoa ana me timata haere mai te tukunga i to ratou paanga ki aua rarangi moni kua taia nei ki te pukapuka.page 80
373.Kaua e Motini mo te mea a o tetehi kua mohia. I muri i te tukunga Patai a te Tiamana kia nukuhia iho kia whakakorea ranei etehi moni, e kore e tika te Motini te korero ranei i etehi rarangi o mua atu o tera.
374.Tukunga Patai mo to Pooti tuatahi mo ranei kua whakuitia. I te mea kua tonoa kia nukuhia iho kia whakakorea ranei etehi moni o roto o te Pooti, me tuku ano i muri mai te Patai mo taua Pooti tuatahi, mo te Pooti whakanuku iho ranei, tera ranei e tika ana, kaua hoki e Menemanatia.
375.mui o te kupu a te Komiti Tuku Moni. Me whakahau kia tukua mai i tetehi ra i muri atu, te kupu whakaatu mai i te whakataunga a te Komiti Tuku Moni, me te Komiti mo nga Moni whakahaere mahi Kawanatanga.
376.Tono kia noho ano te Komiti. Ma te Tiamana e ki atu ki te Whare me i whakahaua kia tono ia kia noho ano taua Komiti; a ma te Whare e whakarite te ra e noho ai ano taua Komiti.
377.Whakaritenga o te Komiti nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga. I te mea kua korerotia tuaruatia te whakataunga a te Komiti Tuku Moni, kua whakaaetia hoki, ka whahau ai, "Kia noho Komiti tenei Whare i tetehi ra hei mahi i nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga kia kimihia ai hoki nga moni page 81hei tuku ki te Kuini;" ko tenei te Komiti mo nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga.
378. Ko te Tiamana tuturu o nga Tiamana o te Komiti Tuku Moni, me te Komiti mo nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga. Komiti (o te Whare katoa) hei Tiamana mo te Komiti Tuku Moni me te Komiti mo nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga ki te mea e ngaro ana ia ma te Komiti e whakarite he Tiamana.
379. Me ka tautohetia te whakaritenga Ki te tautohetia. o te Tiamana me hoki te Tumuaki ki tona Nohoanga ka whakarite ai e te Whare tetehi Mema hei Tiamana.
380. Ko nga whakataunga a te Whakaaetanga i nga whakataunga a te Komiti. Komiti Tuku Moni, a te Komiti ranei mo nga Moni Whakahaere Mahi Kawanatanga me korero Tuatahi, Tuarua hoki ka whakaaetia ai ka Menemanatia, ka nukuhia atu ranei te whakaarotanga, ka whakakorea tonutia iho ranei.
381. Kaua e Menemanatia te whakataunga Kaua o whakanuia te takoha i muri i te whakahakinga mai. (a te Komiti) mehemea e whakanuihaere ana taua Menemana i te paanga o te takoha ki te iwi; otira ka tika ano mehemea kahore taua Menemana e nuku haere ana kia nui ake i te takoha kua whakaritea i roto i tetehi atu Ture o te Paremete.