.jpg)
Ko Nga Tikanga Nui O Te Ture O Ingarani
Upoko II. — Nga Tamariki.—Nga Kai Whakakapi Mo Nga Matua
Upoko II.
Nga Tamariki.—Nga Kai Whakakapi Mo Nga Matua.
| 1. | Ki ta te Ture o Ingarani he tikanga ano mo te kaumatua, he tikanga ano mo to mea kihai i kaumatua. Ekore hoki e tika kia tukua ma nga tamariki nga mea kahore e mohiotia e ratou. Me tiaki kei tinihangatia, kei pau kau o ratou rawa i te mea kahore nei e mohio he rawa tena. Na kua rite i te Ture he tau e whakaaroa ai kua kaumatua, kua mohio ki te whakahaere taonga. Taua tau na, ko te rua tekau ma tahi o tona whanautanga. | ||||
| 2. | He tangata kahore ano kia taka noa te rua tekau ma tahi o ona tau, kahore e tika tana Oha-ki. Ki te hokona, ki te retia ranei he whenua e ia, kahore e mana tana Pukapuka.
Ko nga tikanga tenei mo ana nama-kai, nama-kakahu, nama pera ano hoki.
|
||||
| 3. | Heoi ano nga nama e tika hei take whakawa mo nga mea kihai i kaumatua. He aha te kaumatua noa ai i muri? ekore e tika. Otiia ki te tutuki nga tau o taua tamaiti, a ka whakaae (tuhituki rawa) ki tana nama kia utua, ka whai ano mana tana nama o tona tamarikitanga.
He kaumatua tetahi, he tamaiti tetahi, na ka kawenata raua: ki te pai te tamaiti, ka tikina tona tamarikitanga hei turaki mo te whakawa, ina taka tana whakaae. Ko te kaumatua ia, ka mau i tana whakaae. |
Whakakapi-Matua. (Guardians.)
| 4. | Ka mate tetahi tangata, a he tamariki ana, he oneone ano hoki, na, me tiaki te oneone kia kaumatua ra ano nga tamariki, me whakaako ano hoki nga tamariki.
Na ki te mea he tamaiti ta tetahi, he mea kihai i kaumatua, kihai hoki i whai hoa i tona matua ka mate nei, ka whakaritea e te Oha-ki a te papa he Kai-whakakapi hei whakaaro ki a ia kia tiakina kia whakaakona, kia taea ra ano ona tau e rua tekau ma tahi. Ekore e tukua ma te whaea, ma tetahi whanaunga ranei e whakarite te Kai whakakapi; ko te papa anake. Ki te mea kihai i whakaritea e te papa he Kai whakakapi, ko te whaea te Kai whakakapi i muri iho i te matenga o te papa, a kia taea ra ano nga tau kotahi tekau ma wha o te tamaiti. Ki te mea kihai i whakaritea he Kai whakakapi e te papa, a e mea ana nga tangata ki te Kai-whakakapi, ma te Kooti-Nui e ata ui marire, e whakarite tetahi tangata pai. |
| 5. | Me homai nga Utu-reti o nga oneone o te tamaiti ki te Kai whakakapi, hei mea ma te tamaiti; a ka kaumatua te tamaiti me whakaatu ki a ia nga mahinga i aua rawa a te tamaiti. Ki te mea i tahae te Kai whakakapi, kua riro ranei i tona mangeretanga etahi mea a te tamaiti, me utu e ia. Etahi Kai whakakapi e whakaritea ana e teKooti, pai tonu ta ratou tikanga kei puta ake he totohe ma ratou ko ta ratou tamaiti, ina kaumatua: nga moni i riro mai, i riro atu, poto katoa te korero e ratou ki etahi tangata i whakaritea e tauaKooti nei.
He ririki nga mea, ka mahia noatia atu e te Kai-whakakapi nga mea a te Tamaiti. Na, he nui nga mea,—he reti whenua, he reti e maha ana nga tau, he hoko ranei i tetahi wahi o te whenua o te tamaiti,—me whakaae tetahi Kai-whakawa nui ki tera mahi a te Kai-whakakapi. |
| 6. | Ekore te tamaiti e whakawa, e whakawakia ranei ki te Kootinui, ki te mea ko ia anake. No reira ki te mea nga tangata ka he nga mea a te tamaiti i roto i tetahi whakawakanga, na ka tukua mai e te Kooti tetahi kaumatua hei whakakapi mo tona turanga. Taua whakakapi turanga nei, hei te tangata kahore he tikanga mana ake i roto i taua whakawakanga nei: me whakaae ano ia kia homai e ia nga utu o te whakawakanga, ki te taka tana i te whakawakanga. |
Kai Tiaki I Nga Rawa O Nga Tamariri. (Trustees for Children.)
| 7. | He tangata taonga, ka puta tana whakaaro kia takoto he rawa mo ana tamariki mo ana mokopuna. He wa ano ka kawenatatia tenei, ka whakaaetia i te marenatanga o te tamaiti; he wa ano ka waiho ma te Oha-ki. He pena tana whakaaro, ka tukua te whenua ki etahi Kai tiaki. Te mahi ma enei, he tiaki i taua whenua, moni ranei. Ki a ratou ano hoki te putanga o nga moni o reira, o nga Utu-reti, o nga hua-moni ano hoki, na ka makaa ki nga mahi i whakaritea i roto i te Pukapuka-tiaki.
Ko te tikanga ano tena a te tangata taonga ina marena tana kotiro. Ka tukua te whenua, era atu rawa ranei, ki nga Kai-tiaki; a ma page 59 |
| 8. | Te Kai-tiaki, kia puta tona uaua, kia pono te mahi. Hei runga tonu tana i nga kupu o te Pukapuka-tiaki, Oha-ki ranei, i whakaritea ai ia, a ki te mea tetahi o nga tangata i taunga ki aua mea nei, kei te takahi ia i nga tikanga o taua pukapuka nei, me te mohio ano ia, kei te mangere noa iho ranei ki tana mahi tiaki, na ka uia e te Kooti-Nui; a ki te kitea he tika ano taua korero nei, na ka whakamutua e te kooti te mahi a taua Kai-tiaki; me homai ano e ia, e taua Kai-tiaki, nga utu o te whakawakange, a ka whakaritea e to Kooti tetahi atu Kai-tiaki hei whakakapai mo tona turanga. |
