Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ko Nga Tikanga Nui O Te Ture O Ingarani

UpokoIV. — Hokonga Whenua

UpokoIV.
Hokonga Whenua.

1. Tokorua, tokomaha ake ranei nga tangata nona te whenua, na ka hiahia ki te hoko. Ta koutou hoko atu, ki te rite te whakaae, ki te mea ano he kaumatua katoa ratou.Kahore hoki he tangata ke atu hei whai kupu mai. E tika ana ano te kupu nei, " No te tangata ratou ke ana whakarerenga iho te whenua,"—ko nga korero ano hoki tenei ina tukua ki a ia, ina hoatu ranei e te Oha-ki.—Otiia ekore koe e araia e enei kupu ina hiahia koe ki te tuku atu he tangata ke. Aua kupu nei hei whakaatu i te huarahi e riro mai ai te whenua i tetahi tangata ina mate te tangata nona, ki te mea kihai i kokiritia atu e ia, i a ia i te ora, ki te mea ranei kihai i hoatu e tana Oha-ki.

2. Ka hokona tou whenua, riro katoa nga meu e man ana ki te whenua, ki te mea kihai i motuhia e koe. Nga rakau katoa, nga mea e tupu ana, nga whare, me nga mea katoa i hangaa ki runga, riro katoa, ki te kahore i marama to whakamotuhake i era.

3. To naianei tikanga mo te hoko whenua rere ke ana i to mua. I mua, ki te mea koe ki te hoko whenua, ka tikina nga tangata katoa e noho tata ana. Ka rupeke mai ratou ka whakatika koe, ka ki atu ki tera e hoko ana mona, " Ko taku whakapumautanga tenei i tenei whenua ki a koe, ki o whakarerenga iho, a ake ake ake:" me te whakaatu ano koe i ona rohe. I runga ano i to korerotanga ka hoatu ki te tangata mona he rakau, he manga ranei, i whatiia mai i tetahi rakau e tupu ana i runga i te whenua, tetahi pokuru oneone ranei, tetahi atu tohu ranei e kite ai te katoa i te rironga; a ka tautohetohea taua whenua i muri ka tikina aua tangata hei Kai-whakaatu. He tikanga he tenei. No te mea e kai ana te mate i nga kai-whakaatu, a ka ngaro a ratou korero. No reira i te mohiotanga ki te tuhituhi, ka mahue tena tikanga; a ka tuhituhia nga ingoa o te tangata nana i hoko mona, o te tangata ano nana i hoko ki a ia, me nga rohe ano, me nga tikanga o te hoko; waiho tonu iho hei whakaatu mo taua hokonga, a tera whakapaparanga tera whakapaparanga.

4. To naianei tikanga mo te hoko koia tenei;

Ka whakaae korua ko te tangata e hiahia ana ki te hoko i tou whenua, a ka rite nga rohe, te nui ano hoki o te whenua, me te utu, ka tuhituhia, ka whaitohungia e korua, e nga tangata ranei i whakaritea e korua mo tera mahi. Mau tonu iho ta korua whakaae. E kore e puta he tikanga, otiia me whakaatu e koe nou te wheuua. Na, taihoa e whakaoti; hia rapua ai e tera, nou ranei te whenua, ki te kitea nou ano, ka homai nga moni, a ka whakaotia e koe te pukapuka tuku o te whenua.

Taua pukapuka nei tona ingoa he Deed, he mea tuhituhi na nga kai tuku o te whenua. Ka tuhituhia tona ingoa e tetahi, me tuhituhi ano te ingoa o te kia-whakaatu, me whai kai-whakaatu tenei ingoa tenei ingoa. I te mano o nga meatanga e tuhituhia ana te kainga o te kai-whakaatu me tana mahi.

page 49

HeHokoMakete. (Auction.)

5. Etahi hokonga whenua he mea Makete, ehara i te mea whakarite na raua tokorua. He mea karanga te ra me te wahi e kokona ai, ara, tetaki huihuitanga tangata, kia tokomaha ai nga tangata ki te hokonga. Na ka tu te Kai-makete (Auctioneer) hei karanga, hei mea kia kokona e tetahi o ratou. Ko te pai tenei o taua tikanga nei. Ka karangatia tana utu e tetahi, na ka karanga ano tetahi: nga karanga o mua, momia iho e to muri. Na ka whakataetae, a ka neke ake te utu. I etahi hokonga ka whakaritea e te tangata nona tetahi utu hei timatanga: kei iti rawa te utu mo tona whenua. Ekore e tukua te karanga kia iti iho i tera.

6. Noku te whenua, moku ano nga pukapuka katoa e kitea ai noku. Ka hokona he whenua, haere whenua,, haere pukapuka, ki te tangata mona te whenua.

7. He maha nga mea e rere ke ai nga kawenata, nga tikanga i roto i te Pukapuka hoko. No nga pukapuka hoko katoa enei tu korero i tenei tauira i muri nei.

He mea whakaoti tenei pukapuka i te o nga ra o i te tau o tatou Ariki Kotahi mano e waru rau e he mea na.

A.B. o ara, o i tetahi taha, na C.D. o ara, o i tetahi taha.

Na, kua mea nei [Hei konei nga mea hei whakamarama mo nga tikanga o taua pukapuka nei].

A hei whakaatu tenei Pukapaka, na kua takoto nei ta C.D. moni, ara, Pauna, kua komai ki a A.B. a e whakaae ana ano a A.B.kua riro i a ia. Mo reira ka tukoa atu A.B., ka whakapumautia mo C.D. taua whenua katoa kua oti nei te whahaahua ki te taha nei (whakaaturia 1Kei hea: 2nga rohe: 3te nui.) me nga mea ano e mau ana ki reira.

(Hei konei nga tikanga me nga hawenata i whakaaetia e raua.)

Ko te whakaatu tenei ko te ingoa A.B. ka oti nei te tuhituhi ki tenei pukapuka.

I tuhituhia e taua A.B. i te aroaro o- A.B

E. F. o