Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ko Nga Tikanga Nui O Te Ture O Ingarani

Tahae. (Larceny.)

Tahae. (Larceny.)

2. a. Ki te whakapangia mai he hara tahae ki tetahi tangata, he tahaetanga i tetahi mea kihai i neke ake ona utu i te Tekau Pauna, a ka rongo ia i te kupu whakapa; me nga mea whakaatu i tona he, na, ka whakina mai e ia, he kupu nana ake; ki te pai nga Kai-whakawa ka whakarongo ratou ki taua whakinga hara; tukua tonutia atu taua tangata nei kia hereherea, a taka noa etahi marama; kei neke ake i te tekau ma rua.

b. Kihai i neke ake i te Rima Pauna te taonga kua whakapangia mai nei te tahae, ki te pai nga Kai-whakawa, ma ratou ano taua whakawakanga: a ki te tau te hara, ma ratou ano e tuku te tangata hara kia hereherea, kaua ia e neke ake i te ono o nga marama.

c. Kihai i neke ake i te rua tekau o nga hereni nga utu o te taonga i tahaetia, ki te whakaaro nga Kai-whakawa he hanga noa taua mea nei, kahore e pai kia whakawakia, ahakoa kua mau te tahaetanga, ma ratou ano e whakakahore, ki te pai ratou.

3. He tangata Maori kua whakapangia nei he hara tahae ki a ia i te aroaro o te Kai-whakawa Tuturu, he hara tango ranei i te mea tahae, ahakoa nui, ahakoa iti nga utu o te taonga, a ka rongo i te kupu whakapa me nga mea whakaatu i tona he, na ka whakina mai e ia he kupu nana ake, ki te pai te Kai-whakawa Tuturu, ka whakarongo ia ki taua whakinga hara; tukua tonutia atu taua tangata nei kia hereherea, kei neke ake ia i te rua o nga tau.

He whakakawa tuku tata i te Maori mo te tahae mo te tangohanga ranei i nga mea tahae, me te mohio ano he mea tahae, a tau tonu iho te he; ki te pai te Kai-whakawa, ka utua e te tangata hara tona hara, kia takiwhatia nga utu o aua taonga ra. Ki te mea i whakahokia mai nga taonga, ki te pai te Kai-whakawa ka whakahokia iho e ia te whaina ki tana i kite ai e tika ana.

Ki te homai aua moni na, ki te paingia mai ranei e te Kai-whakawa page 23te punga e mau ai aua moni, ekore te kupu whiu e puaki. Ka tukua taua tangata kua tau nei te he ki a ia kia haere. Ki te kahore tenei ritenga e hohoro te rite i te maori kua he nei, ma te Kai-whakawa Tuturu e kaiponu te kupu whiu, ki te pai ia, a taka noa te waru o nga ra. E kore e pai kia maha ake.

4. Ka tau te hara ki runga ki tetahi tangata the mea tuku tata; ki te whakakahoretia ranei te whakawakanga e nga Kaiwhakawa, he mea kahore e pai kia whakawakia, a e whakaaro ana ano ratou he kupu pono taua whakapa hara, ka ki mai nga Kaiwhakawa kia whakahokia nga taonga ki te tangata nona; a ki te mea kua kore taua taonga nei, ka whakaritea e nga Kai-whakawa ona utu ki te moni, ka ki mai ano kia whakaputaina taua moni: ma ratou ano e karanga kia kotahi tonu te putanga mai o te moni, kia rua, kia maha atu ranei.

5. He taitauiariki tahae, i pa ranei ki te mahi tahae, a, ki ta nga Kai-whakawa, kihai i maha i maha ake ona tau i te tekau ma wha i tona panga atu ki taua he, na kua tau te he ki runga ki a ia; kei a ratou te tikauga kia hereherea; kei roa atu ia i te rua o nga marama; kia kawea ranei ki tahaki (ki te mea he tane,) kia wepua, kia kotahi ano hoki taua wepunga, a kati tonu iho; hei tapiri ranei mo te hereherenga.

6. Ki te oati mai te tangata kupu tika, (a ka whakaaro te Kaiwhakawa kei runga i te tika tana kupu), e mohio ana ia kei tetahi tangata, kei tona kainga ranei etahi taonga, he mea tahae, na ka homai he pukapuka rapu (warrant) e te Kai-whakawa ki tetahi pirihimana, ka whakahau i a ia, ratou ko nga tangata i whakaritea hei hoa mona, kia rapua taua taonga: a ki te kitea, ka mauria mai, me nga tangata ano ano nona nei te kainga i kitea ai, ki tetahi Kai-whakawa, kia puta ai ta te Ture tikanga ki a ratou.

Ka tomo te pirihimana ki tetahi whare ki reira rapu ai, ki te uia mai e nga tangata o roto, me whakakite e ia tana (warrant) ki a ratou.