Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Paremata Maori o Niu Tireni. Nohanga Tuatahi. I tu ki Te Waipatu, Hune 14, 1892.

[hua]

He huihui nga no nga rangatira Maori o Aotearoa me te Waipounamu me te Kawana a te Kuini i whakarite ai ki Waitangi nei ki etehi atu wahi hoki o Aotearoa me te Waipounamu. Mua i te tau 1840 ki te whakatakoto ture i waenganui o te iwi Maori o tetahi taha o te Kuini o Ingarangi me tona iwi o tetahi taha na tana Tiriti iho atu ai e nga rangatira o te iwi Maori, he whaitaketanga mo te Kuini ratou ko tona iwi kia noho ki Aotearoa me te Waipounamu.

Ara ko te whakaaetanga i te mana o te kawanatanga o te Kuini kia tu ki nga wahi katoa o Niu Tireni no reira i whakaaetia ai te iwi pa nga kore kia whai pa nga ki tenei motu. Ara i runga anake i te whakaae o te tangata nana te whenua kia hokoa ki te utu i whakaritea e te kai hoko raua ko te tangata nana te whenua.

No taua. Tiriti hoki i whakatuturutia ai e nga taha erua, ki te iwi Maori ano te mana o ratou whenua. E nohia ana koutou ki ta tatou ritenga mo tenei kupu i to tatou ake reo no te mea ko tenei kupu ko te mana he mea tino nui whakaharahara ki to tatou ritenga e kore rawa e taea atu e tetahi rangatiratanga te whakahaere ritenga mo te taonga kei raro i te mana i whakaaetia ki tetahi rangatira-tanga.

Kati i konei taku whakamarama mo tenei Take ka timata ahau ki te take Tuatoru.

(3) E ki ana te Rarangi 71 o te Ture nui mo Niu Tireni o te tau 1852. Kia tirohia kaore ranei he kupu i roto i taua Ture e whakamana ana i te iwi Maori ki te hanga kawanatanga mo te iwi Maori.

Ko te ritenga o te kupu Rarangi 71 o te ture nui mo Niu Tireni o te tau 1852.

He whika tenei te 71 no te Rarangi i noho ai nga kupu o te Ture. E whaka ae ana taua Ture i mahi ara mo Niu Tireni ka whai mana tonu te iwi Maori ki te whakatu kawanatanga mo ratou ki runga ki nga whenua tino Maori, kia wehea hoki tetahi wahi o Niu Tireni hei takoto ranga mo nga ritenga Maori mo nga ritenga ia ekore e ta kahi i nga Ture e ora ai te tangata kaore he Maori i uru ki te hanga i tenei ture i taua tau koia nei te take i maka ai tenei take he take tuatoru hei whiriwhiringa matanei whakaminenga. Ko te whakamaoritanga tenei o taua ture Rarangi.