Paremata Maori o Niu Tireni. Nohanga Tuatahi. I tu ki Te Waipatu, Hune 14, 1892.
[hua]
.gif)
He Ture hei whakaatu i nga tikanga o te Haringa haeretanga o nga pukapuka Tiiti o te whakakotahitanga o te iwi Maori, he whakaatu hoki i te ahua o te Tuhi a te tangata i tona ingoa, ki runga i page 16aua pukapuka, a te wahine te tamariki, hei whakaatu i te wahi i timata ai te Haina i aua pukapuka, hei whakaatu hoki i nga ritenga e oti ai te mahi i aua pukapuka:—
(1) | Ki aua pukapuka Tiiti e waru (8). E rua mo te Waipounamu e ono mo Aotearoa. |
(2) | Ko nga korero o roto o aua pukapuka e waru rite tonu. |
(3) | E ra tangata hei hari haere i te pukapuka kotahi o aua pukapuka. Kei aua tangata tokorua nga ritenga tiaki katoa mo taua pukapuka. Kaua e paruparu, kaua e ngaro. Penei nga ritenga mo aua pukapuka katoa, mo etahi atu pukapuka ranei e hariatahitia ana e aua tangata tokorua nei. |
(4) | Ko nga tangata e tuhi ana i tona ingoa ki roto i tenei pukapuka, ma ia tangata ma ia wahine ma ia tamariki e tuhi tona ingoa ki roto i aua pukapuka, ahakoa kino te reta a te tangata. Heoi ano te mea e riro ai ma te tangata ke e tuhiti ingoa he kuare ki te tuhi i tona ingoa ake. Ma tetahi o nga tangata whakahaere i taua pukapuka e tuhi te ingoa o nga tangata penei. Me penei—Wiremu x (tooku tonu) Te Hau-o-te-rangi. Me pupuri te ringa o te tangata nona te ingoa ki te kakau i tepene, i te mea e tahia ana te tohu o tona ingoa, mehemea kaore he ingoa iriiri o te tangata me penei—Te Hau-o-te-Rangi x (tooku tohu). |
(5) | Me wehe ke rawa he wharangi hei tuhinga mo nga ingoa o nga tane kua tae nga tau ki te rua tekau ma tahi ka ahu ake ki runga. Kaua rawa nga wahine e tukua kia tuhi ki te wharangi i tuhi ra nga tane. |
(6) | Me wehe ke hoki he wharangi hei tuhinga i nga ingoa o nga wahine kua nuku ake nga tau i te rua tekau ma tahi. Kaua he tane e urn ki to ratou nei wharangi. |
(7) | Me penei ano hoki te wehe ke tanga o te wharangi hei tuhinga mo nga ingoa o nga tamariki tane, a me wehe ano he wharangi hei tuhinga i nga ingoa mo nga tamariki wahine. |
Me tino rite enei ritenga katoa i nga kaiwhakahaere o enei pukapuka,
Kaua rawa e tuhia noatia te ingoa o tetahi tangata e ngaro ana. Ki te pau nga tangata o te kainga kotahi te haina i te ra kotahi, me tuhi e nga kai titiro te ra te marama te tau i tuhi ai aua tangata, ki nga wharangi i tuhi ai nga tane, nga wahine nga taitamariki nga taitamahine.
Ia ra ia ra e haina ai nga tangata, me tuhi tonu nga mea katoa o ia ra o ia ra e nga kai titiro, ara e nga kaiwhakahaere o nga pukapuka, a me haina hoki raua i o raua ingoa. Kei runga ano, te Tiiti te wahi hei tuhinga.