Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Proceedings of the Third Kotahitanga Parliament, April to May 1894

[1 p.m. Ka puare te Whare]

1 p.m.
Ka puare te Whare.

Pika Honore,—Kote mahi tuatahi kote pire a Hone Heke hei mahi mate Whare. I paahi te Panuitanga tuatahi o tenei Pire ite Waipatu, a, i mahia e enei Whare, l tukua ki page 66waho ote marae, a, kore he kupu whakahe mai ko tetahi tenei onga take ate Pirimia i whakatakotoai. Heoi, ka tukua atu te panui tuatoru mo tenei pire, He hokinga mai tenei no te pire nei ite komiti whiriwhiri, No reira e tukua ana e au kite Tiamana kia korero te Whare.

H. Tomoana.—E tautoko ana ahau i tena pire.

H. Ropiha.—E tautoko ana ahau.

Tiamana.—E pai ana me ata mahi te Whare mo tenei pire i a tatou kua oti ake nei, a, e tika ana kia mahia he mana monga tunga mai onga mema kite korero. Mehemea e pai ana, no reira, e panui takitahitia atu ana kia marama ai koutou.

1st. Ture whakamana ite Kotahitanga monga Iwi Maori. Kua whakaaetia tenei waahi i runga ite pooti,

2nd. Kua whakaaetia ite pooti.
3rd. do do do do
4th do do do do
5th do do do do
6th do do do do
7th do do do do
8th do do do do
9th do do do do

Konga mema e whakaae ana ki tenei pire me ki mai ae! ae! kua riro ite ae! Kaore he mema ite no! Kua paahitia tenei pire i tenei ra Mei 13, 1894, ite 2 p.m.

Motini No 18, Na H. Ropiha.—Hori Ropiha kia oti ta matou whakariterite mo taua Ripoata ate aputihana, a, kua oti katoa matau.

H. Tomoana.—He motini No. 24. He unu nana i taua tunga Tumuaki. Heoi, enga mema honore mehemea kei konei te pukapuka tiiti ote tumnaki o H Tomoana. Heoi e pai ana tenei ake te wa hei whakahaerenga mo tenei take.

Pirimia.—Ka huri au mote motni nei. E mea ana au he mea nui, hemea raruraru hoki, a, mehemea koia tenei konga ritenga, e kore raua e tika a tatau mahi, no reira e inoi ana au kia koutou kia u ta koutou tirotiro, mo tenei take. Otira, e tika ana ite tunga Pika o H. Tomoana ka unu ia iaia ki waho. Waiho kote tumuakitanga e waiho ki runga iaia, a, tuturu ana i reira tenei. Kei nga pukapuka e mau ana taua tumuakitanga Heoi mehemea e pai ana te Whare ki tetahi atu Tumuaki kia tere te whakatu i mua ite otinga onga take, Heoi, ko taku, me page 71ture mote Kawanatanga aianei, epai ana, a, mehemea ranei o rite mate Kawanatanga ano ranei e hanga mai, a, mate Whare e ata tirotiro. Heoi, keite. Tiamana te ritenga. Mehemea ra epai ana ki taua titiro.

Tiamana.—Kaore tahi he raruraru e pa kite, Whare, i runga i enei ritenga katoa, ko taku mohio ano hoki kote ara poto rawa tenei e tere ai te oti onga korero ate Hon. Mema H. Heke, M.H.R.

H. Tomoana.—E taea ana e au te whakaatu he mahi mate Kawanatanga, otira. epouri ana ahau ki enei Ripoata i runga ano i to tatou mate kinga Ture, mete ahua onga Ripoata nei, epouri ana au, no reira e hiahia ana au me perehi katoa nga Ripoata nei.

N. Patuawa,—Ko taku hiahia, mate Kawanatanga e hanga, mai, heoi ano maaku he titiro, ko reira kitea ai nga kupu, mehemea he hee kei reira ahau to turaki ai, epai ana, mehemea I ngawari mai nga Ture.

H. Heke.—Kore ano au i marama kia tukua nga mea nei kia paahitia, a, ka perehi ai, engari kia oti pai rawa, kote wa tika tera. No reira e tono ana au me tuku kite Kawanatanga kia hanga mai he tauira.

A. Tekume.—E tika ana e wa te tono ai te mema Honore. Otiia, mehemea e maua ana te Ripoata ate komiti, me korero mai, a, mehemea e he ana me korero mai.

H. Heke.—Kaore he hee ote Ripoata ate komiti, a, kaore ano hoki au e whakahe ana ki tena. Ripoata, no reira emea ana au me ata whakatakoto te Ripoata ate komiti kite taha ata takoto ai, epai ana, keinga mema Hou, te ritenga.

Tiamana.—E pai ana kia pai te whakarongo anga mema ote komiti i enei korero au, ne reira e tika aua me tuku te pooti, otira, keite Whare te ritenga.

H. Tomoana.—Enei mema e noho nei, he iwi matauranga katoa e tika ana hoki, kaua te komiti epouri mo enei korero katoa e ahei ana ano te whakahoki atu kia mahia ano ete komiti. A, kei te Pooti hoki te otinga onga mea katoa. No reira emea ana au, mehemea e ahei me whakahoki ano kite komiti mahi kia oti pai ano.

Hirama.—E tautoko ana au i [unclear: ta] H. Tomoana, Hone Heke E tono ana ite pooti.

page 72

Tiamana.—Nga mema e whakaae ana me whakahoki tenei mea (ara) enei rarangi kite Kawanatanga me ki mai Ae! Ae! Kua riro ite ae. Ite moa kua oti ia koutou me whakahoki ano enei rarangi kite [unclear: Kawanatanga], ka tukua ate kote Ripoata ote Motini No, 21. Monga Wahine o Heretaunga me etahi atu takiwa, mehemea epai ana me korero mai.

H. Tomoana.—E mea ana ahau, Kaore e marama nga Wahine kia whakatu komiti. Notemea, kaore ano i oti pai ta tatou mahi, engari tenei take, tenei ake ano te wa e pai ai. kia oti ta tatou mahi.

H. Ropihana.—E tautoko ana au inga korero a H. Tomoana

W. Kateae.—Na matau to motini anga Wahine nei i mahi, hooi, mehemea epai koutou kia korero nga Wahine nei. E rongo ano koutou ite marama. A, mehemea ano hoki na nga Wahine nei nga raruraru, kadui te pai kia whakakorea.

R. Wirihana.—E whakapai ana au kite Ripoata mote motini onga Wahine nei, no reira emea ana au me paahi rawa tenei hei ritenga mo ratau. Tera pea e kahn atu ana rata [unclear: a] ia tatou, No reira e tina tautoko ana au, i tenei Ripoata,

P. Hapuku.—E mea ana au me Panui rawa tenei take me tona Ripoata kinga motu e rua nei kia mahia mai e era atu Wahine, epai ki runga ite Ture mo ratau,

H. Paerata, Minita.—E tautoko ana au ite Ripoata ate komiti, mote motini anga Wahine nei. He maha ano nga kupu eputa ana ite Wahine, Kinga Taane. No reira e tino whakapai ana au ki tenei Ripoata.

Mohi Te Ata—E tautoko ana au ite Ripoata, mote motini anga Wahine nei. No reira emea ana au me whakaae tenei Ripoata e tatau inaianei, kia whaimana nga Wahine kite whakaatu i a ratau na mahi, kite whakatu komiti mo ratau.

W. Kaharunga.—E tautoko ana au ite Ripoata ote motini anga Wahine nei.

H. P. Tunuiarangi, (Minita).—E tautoko ana au, ki taku mohio e tautoko ana nga mema katoa ote Whare nei, no reira e inoi ana au ite Pooti mete, menemana mo te kaupapa, e mea ana au ma te Kawanatanga ano e hanga.

H, Ropiha.—E whai mana ana nga wahine nei ki waiho Komiti ai ka tuku mai i ana putake, mehemea e penei ana e whakaae ana au.

page 73

P. Patapu.—E mea ana au me nuku atu te pootitanga mo tenei take mo era tau kia mohiotia te putanga mai o to tatou mana e tono a nei.

Tiamana.—Nga mema e whakaae ana me tuku tenei take kite Kawanatanga me ki mai Ae! Ae! Nga, mema e whakakore ana mo ki mai No! No! E rite tonu ana. Hoi ka nuku te korero tanga mo tenei take.

H. P. Tunuiarangi, Minita.—Kote ra apopo mote Kawanatanga, konga putake epa ana kite Kawanatanga, konga take mo te koroni. Kaua, enei e korerotia mehemea engaro te Kawanatatanga apopo. Ka mutu te korero ote 10 p.m. Ka nukuhia mo apopo 15 onga ra o Mei, 1894, 10 a.m.