Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Collected songs and legends from the southern Cook Islands

E Tuatua Teia No Roto I Te Taumaro a Te Ngara Ma Kaena

E Tuatua Teia No Roto I Te Taumaro a Te Ngara Ma Kaena

E tuatua akatipoapoa na raua.

Tera ta Kaena, "Kua aa ai te nio o Te ngara kua ii ki te akauru ia Nune. Kia kite ra a Te ngara, i te tuatua a Kaena, i te akakoko anga ia Te ngara. Kua tupu to Te ngara riri i reira. Tera teTe ngara tuatua, kua aai te nio o Kaena kia ii ki te akatuanue i Maunga-tongaiti. E puke taunga teia. E taunga a Te ngara, e taunga a Kaena kua ekai raua. Te kai ua ra a Te ngara i te kai, kua mate a Kaena i te pongi kare e tae ki tai no te tamaki. Ko te rako ia anga ia o Kaena e te ange ko te tuatua anga ia ki te vaine. E ake. Kare koe e tae ki Tupapa ia Te ngara, kua akapua aia iaku, kua tuatua atura ki te vaine, e aere koe e ui i te tuatua kia Te ngara, ko te aere nga ia a te vaine, e tae atura ki Tupapa, ko te ui anga mai ia ki te vaine a Kaena eaa te aerenga kua karanga atura te vaine a Kaena i unga ia mai au e Kaena kare e tuatua, ia koe.

Kare a Te ngara i tuatua, ko te tau anga ia Te ngara i te turanga i te angai i te vaine a Kaena e kia pou te umu kai, kua tuku maira a Te ngara i nga Moa ki te rima o te vaine a Kaena e moa toa tetai e moa ua tetai ko te karanga anga ia a Te ngara ki te vaine a Kai na e oki ra. Ko te aerenga ia o taua vaine ra, e tae atura te vaine kia Kaena, kua ui maira a Kaena ki e vaine eaa te tuatua a Te ngara, kua karanga atura te vaine kare e tuatua ko nga Moa ua ta na i akau mai kiaku, kua riri a Kaena ki te vaine, ko te tuatua anga ia a Kaena ki te vaine e ungaia kae e tiki moa, e tiki tuatua to au aerenga. Kua unga akaau atura a Kaena i te vaine kia Te ngara, e tiki rai i te tuatua kia Te ngara, kia akakite mai i te tuatua, kua aki atura taua vaine ra kia Te ngara, kia ui i [unclear: tena] mate, te mea i tupu ei to raua pekapeka. E tae atura taua vaine ra ki a Te ngara kua ui maira a te ngara ki te vaine a Kaena, oro mai tena koe? teia au? e aa te aerenga kua tuatua maira te vaine a Kaena kua akaoki ia mai au, kare ua i i taka te tuatua, ia Kaena, tera tana tuatua kiaku, ko toau aerenga ia e tiki moa. No reira au i aki aka au mae ei, i reira a Te ngara i angai ei te vaine a Kaena, e kia pou te turanga. Kua karanga atura a Te ngara ki te vaine a Kaena e oki ra, ko te akau anga ia i nga akari ki te rima o taua vaine ra, akotai Akari maro, akotai akari mau. Kua aere atura taua vaine ra. E tae atura, taua vaine ra ki te tane kua ui maira te tane ki te vaine. I pua ana toau aerenga, kua karanga atura tana vaine, ko nga akari ua tana to Te ngara i akau mai kiaku, tera te tuatua a Kaena ki te vaine, e aerenga tiki akari toau aerenga, e aerenga tiki tuatua toau aerenga, kare aia i kimi tona manako, i akapera ia ei aia e te Te ngara, e kimi tika aia i tona manako, i te tu o nga mea i akau mai ei a Te ngara i nga moa ma nga akari kia kimi aia i te aite anga kare takiri i kitea e Kaena te aite anga i aua nga tuatua ra.

Kua akaunga akau rai a Kaena i te vaine, kia ui akaau rai i te tuatua kia Te ngara, kia akakite akaau mai aia i te tuatua. Kua aki akaua atura te vaine a Kaena, tera te tuatua ki te vaine, e omai a Te ngara i tetai apinga kia kae, auraka koe e rave. E ui rai koe i te tika, kia akakite mai, i teia mate nei, ko te aerenga ia o taua vaine ra e tae atura ki te ngutuare ko te kapiki anga mai ia tera te kapiki a Te ngara, Oro mai e te vaine a taku taunga. E aa te aerenga ? Ei reira taua vaine ra, e karanga ai e kimi ora taku aerenga, e reira a Te ngara ei ui ei teeia aki nga apinga taau i taai, ka ui aki ki reira kare ua a Kaena, kite? Ei reira e akakite ei Te ngara [unclear: teiea] oki. nga Moa taau i taoi? Teiea aki nga akari taau i apai? Ka ui ake ki reira? Ei reira e pati ei te vaine a Kaena kia Te ngara, kia akakite mae te i tika. Kua akakite atura a Te ngara i aua nga piri ra, no te mea kua tangi aia ki taua vaine, ko te akakite anga ia aua nga piri ra. Tera te piri mua, ko nga Moa, e Moa toa tetai e moa ua tetai, ko te Moa toa, ko Ngati Tangiia, vaio kia kakaoa aere. Tera te moa ua ko Arorangi ia. E noo muteki ua, auraka e kakaoa, ko te aite anga ia i nga moa. Tera te manako o Te ngara auraka a Arorangi e akateitei ki runga ia Ngati Tangiia. Tera te rua i nga piri e puke akari e rua, ko te akari maro, ko nga Ngati Tangiia, mei te tangata kia rave i te akari maro kia ruru, kua tangi te vai, e aite anga ia no Ngati Tangiia, ko te aite anga i te akari mau e aite anga ia no Arorangi aua e tangi vaa, e noo ua auraka e ki, ko te aite anga ia i taua piri ra. A Te ngara i akakite ki te vaine a Kaena, ko te tuatua anga ia a Te ngara ki taua vaine, e aere kae akakite kia Kaena, kia kite aia i te tu i taua piri ra, ko te aerenga ia o te vaine a Kaena, ko te akakite anga ia ki te tane, i te tuatua a Te ngara. Ko te noo ua anga ia o te tangata, kare e tamaki. Ko tetai teia i kimiai te ora, ko te vaine a Kaena no te mea ka pau te tangata i te mate. Kua tau rai te tuatua a Te ngara kua ngere a Kaena i te are korero. No te mea kare i kitea te piri a Te ngara ia Kaena i nga Moa e nga Akari, Naringa i kitea e Kaena nga piri a Te ngara, kare e mutu te are korero, Ina ra. Kua re a Kaena kua autu a te Te ngara.