Niu Tireni.
Ture Whakatikatika Raihana Waipiro.
1910, Nama 46.
He Ture hei Whakatikatika i te Ture Raihana Waipiro, 1908.
Kua Meinga Hei Ture e te Runanga Nui o Niu Tireni e noho huihui ana i roto i te Paremete, a i runga ano hoki i tona mana, ara:—
| 1. | Ko tenei Ture me hua ko te Ture Whakatikatika i te Ture Raihana Waipiro, 1910, a me korero ia ano ko ia tonu tetahi wahi o te Ture Raihana Waipiro, 1908 (ka huaina i raro nei ko te tino Ture). |
| 43. |
| (1.) | Ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa ki te panui i tetahi wahi i etahi wahi ranei o Niu Tireni hei takiwa e pa ai ki reira nga tikanga o tenei tekiona, a ka ahei ia i uga wa katoa ki te whakakore ki te whakarereke ranei i aua tu panuitanga. |
| (2.) | Ko ia tangata (ahakoa he tangata whai raihana kaore ranei) i roto i aua tu takiwa e hoatu ana i te waipiro ki tetahi Maori, ina whaka-taua tona he e te Kooti, ka ahei kia whiua ki te whaina kaua e nui atu i te rima tekau pauna. |
| (3.) | Kaore tenei tekiona e pa—
| (a.) | Ina hoatu te waipiro i roto i tetahi whare whai raihana hei kai ki roto ki taua whare: |
| (b.) | Ina hoatu te waipiro hei rongoa i runga i te whakahau a tetahi takuta kua rehitatia: |
| (e.) | Ina hoatu te waipiro ki tetahi Maori he wahine marena na tetahi tangata e hara i te Maori. |
|
| (4.) | Mo nga tikanga o tenei tekiona me nga tekiona wha tekau ma wha me wha tekau ma ono o tenei Ture, ko te tikanga o tenei kupu "Maori" he tangata no te iwi Maori tuturu ake o Niu Tireni, a e uru ana ki roto te hawhe-kaihe me te tangata kei waenganui ona toto i te hawhe-kaihe me te Maori motuhake.page 2.gif) |
| (5.) | Ko tekiona rua rau e whitu tekau o te tino Ture kua whaka-korea e tenei Ture. |
| (6.) |
Ko nga takiwa katoa o Niu Tireni kua whakatakotona ona rohe e te Kawana i roto i tona Kaunihera i mua atu i tenei Ture, i runga i te whakahaerenga o taua tekiona rua rau e whitu tekau, a e pa ana la aua takiwa nga ukanga o taua tekiona i te wa i paahitia ai tenei Ture, ka kiia kua panuitia aua takiwa i raro i tenei tekiona, a ko nga tikanga o tenei tekiona me pa ki aua takiwa.
[Whakamarama.—Ko aua takiwa i rohea i raro i taua tekiona rua rau whitu tekau(270) ko nga takiwa Maori i raro i te Ture Kaunihera Maori, 1900.]
|
|
| 44. |
| (1.) | Ko ia tangata (ahakoa he tangata whai raihana kaore ranei) ka ahei kia whiua, ina whakataua tona he e te Kooti, ki te whaina kaua e nui atu i te rima tekau pauna, mehemea ia, i roto i tetahi wahi o Niu Tireni,—
| (a.) | I hoatu waipiro ki tetahi tane Maori kua haurangitia; a |
| (b.) | I hoatu waipiro ranei ki tetahi wahine Maori, haunga ia mehemea ko taua wahine he wahine marena na tetahi tangata e hara i te Maori, a haunga hoki mehemea i hoatu i te waipiro hei rongoa i runga i te whakahau a tetahi takuta kua rehitatia. |
|
| (2.) | Ko tekiona rua rau e whitu tekau ma tahi o te tino Ture kua whakakorea e tenei Ture. |
|
| 45. |
Ko nga tikanga o tekiona kotahi rau e wha tekau ma whitu o te tino Ture me pa ki nga takiwa katoa kua panuitia i runga i te whakahaerenga o tekiona rua rau e whitu tekau ma rua o te tino Ture, i runga ranei i te whakahaerenga o tetahi atu Ture o mua atu, i runga ano i nga ritenga ano mehemea nei aua takiwa i panuitia ra he takiwa kua kore te raihana e whai mana ki reira i runga i te whakatau a nga kaipooti i tetahi pootitanga raihana, a ko aua tikanga ka kiia hei tautoko kaua hei whakakore i nga tikanga o tekiona rua rau e whitu tekau ma toru o te tino Ture.
[Whakamarama.—Ko te tekiona 45 i runga tonu ake nei e pa ana ki nga takiwa kua panuitia, pera me te Rohepotae o Aotearoa(ara King-country).]
|
| 46. |
| (1.) | Ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa, i runga i te kupu tohutohu a te Kaunihera Maori o tetahi takiwa kei raro i te Ture Kaunihera Maori, 1900, ki te panui i taua takiwa hei takiwa e pa ai ki reira nga tikanga o tenei tekiona, a ka ahei hoki ia i ia wa i ia wa ki te whakakore ki te whakarereke ranei i ia o aua tu Panuitanga. |
| (2.) | I roto i ia takiwa e panuitia i raro i tenei tekiona me whaka-haere a te ra e panuitia e te Kawana i rot i te Gazette me te Kahiti, tetahi pootitanga o nga Maori e noho ana i roto i taua takiwa e whai mana ana ki te pooti i nga pootitanga mo tetahi mema mo te Paremete i raro i Wahi IV o te Ture mo te Paremete, 1908 (e pa ana ki nga pootitanga mema Maori mo te Paremete) ma taua pootitanga e whaka tau, i runga i te huarahi a muri nei whakatakotoria ai me hoatu ranei te waipiro kaua ranei ki nga Maori e noho ana i roto i taua takiwa |
| (3.) | Ko te putake e whakaaturia nei i roto i te wahanga-tekiona e mau i runga tonu ake nei, me tuku kia pootitia i runga i te huarahi a ko te pooti mo taua putake me whakahaere, a ko te taunga o taua pooti me panui, i runga i ta te Kawana e whakatakoto ai i runga i tepage 3.gif) |
| (4.) | Ko nga moni i pau i ia pootitanga pera i raro i tenei tekiona ma te Kaunihera Maori o te takiwa i whakahaerea ki reira taua pootitanga e utu. |
| (5.) |
Mehemea a te mutunga o taua pooti ka kitea ko te nuinga o nga kai-pooti kei te tautoko i te kupu kia kaua he waipiro e hoatu ki nga Maori i roto i taua takiwa, hei reira a te paunga o te kotahi marama o muri tonu atu i te panuitanga o ta te pooti i whakatau ai, ko ia tangata (ahakoa he tangata whai raihana kaore ranei) i roto i taua takiwa (ahakoa i roto i te whare whai raihana kaore ranei) e hoatu ana i te waipiro ki te Maori, ka ahei ina whakataua tona he e te Kooti, kia whiua ki te whaina kaua e nui atu i te kotahi rau pauna.
Engari ko taua wahanga-tekiona kaua e pa ki te hoatutanga i te waipiro hei rongoa i runga i te whakahau a tetahi takuta kua rehitatia, mo nga mahi karakia ranei, ki te waipiro ranei i hoatu ki tetahi Maori he wahine na tetahi tangata e hara i te Maori.
|
|
.jpg)
