Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Tau Wha Tekau Ma Rua O Te Kuinitanga O Kuini Wikitoria.

He Pire Ko Te Ingoa — He Ture hei whakamana i te Kawana ki te whaka-puta Karauna Karaati mo etahi Rahui kua wehea mo nga mea Maori i roto i te Poraka o Murihiku

He Pire Ko Te Ingoa
He Ture hei whakamana i te Kawana ki te whaka-puta Karauna Karaati mo etahi Rahui kua wehea mo nga mea Maori i roto i te Poraka o Murihiku.

Notemea i runga i tetahi pukapuka-tuku, i te tekau-ma-whitu o nga ra o Akuhata, kotahi mano e waru rau e rima tekau-ma-toru, ko tetahi whenua e mohiotia ana ko te Poraka o Murihiku, he wahi inaianei o te Takiwa Porowini o Otakou, i tukua e nga tangata Maori nona taua whenua ki te Karauna; na, ko tetahi o nga tikanga o roto i taua tuku, he penei; ko etahi whenua e takoto ana i Tuturau, i Omaui, i Oue i Aparima, i Oraka, i Kawakaputaputa, me Ouetota, kua oti ano te wehe mo nga mea Maori, kia tiuo whakatuturutia hei wahi pumau ake mo nga kai-tuku, me a ratou tamariki ake tonu atu: Na, notemea ko enei whenua i rahuitia ake mo etahi Maori, i taungia ano i roto i te pukapuka-kaute o nga tangata o te tan kotahi mano e waru rau e rima tekau-ma-rua, mo o ratou uri, me etahi atu e whakaaetia ana e ratou kia uru ki roto: Na, notemea ko aua whenua i Tuturau me Omaui, kua whakawakia e te Kooti Whenua Maori, kua puta hoki he Karauna Karaati mo aua whenua, na, e tika ana kia hoatu he mana ki te Kawana hei whakaputa Karauna Karaati mo te toenga o aua whenua:

No Reira Ka Meingatia Hei Ture e te Runanga Nui oNiu Tireni e noho huihui ana i roto i te.Paremete, i raro ano i tona mana, nga tikanga e whai ake nei:—

1. Ko te Ingoa Poto o tenei Ture ko "Te Ture Karauna Karaati mo nga Rahui Maori o Murihiku, 1879."
2. Ko te tikanga o tenei ingoa "Murihiku Poraka" i roto i tenei Ture, mo tera whenua katoa e takoto ana ki te tonga o tetahi raina, rere atu i Nuggets i te Tai Rawhiti o te Waipounamu, mau atu ki te Taumata o nga maunga o Kaihiku, a mau atu ko Milford Haven i te Tai Hanauru o taua motu nei.
3. E tika ana i runga i te Ture, ki te whakaaro te Kawana e pai ana i ia takiwa, i ia takiwa, me ahei ia te whakaoti i etahi Karauna Karaati i runga i te ingoa, me te taha ki te Kuini, mo katoa, mo tetahi wahi ranei o te whenua e whakaaturia i roto i nga Tepara Tua-tahi, Tua-rua, Tua-toru, Tua-wha, Tua-rima, e takoto ake nei, engari me haere i runga i nga here, me nga tikanga tiaki ranei, e maharatia ana e ia, mo te taha ki nga Maori e tika ana hoki ki tana whakaaro kia uru ki taua whenua, ahakoa he Maori e whakahuatia ana i roto i te pukapuka-kaute o te tau kotahi mano e waru rau e rima tekau ma-rua, ko o ratou uri ranei, ko era tangata ranei e whakaaetia ana e aua Maori me o ratou uri, kia uru ki roto ki taua whenua, pera me te tikanga kua whakaritea e te pukapuka-tuku o te tekau-ma-whitu o nga ra o Akuhata kotahi mano e waru rau e rima tekau-ma-toru.page break
4. Kia tika ano i te Ture kia whakahaere te Kawana i runga i te whakataunga o nga whakawa, me nga tirotirohanga, pewhea ranei, o mua iho, o muri ake nei ano ranei, mo nga take, me nga paanga o nga Maori e mea ana kei te whai-take ki etahi o nga wahi o te Poraka o Murihiku; Tetahi ki te mahara ia e tika ana, mana e whakatu tetahi tangata, etahi tangata ranei kei apiti atu, hei riiwhi ranei mo te Kooti Whenua Maori hei mahi ano i etahi whakawa atu, tirotirohanga ranei, e whakaarohia ana e te Kawana kia pera, na i runga i aua whakawa ano, me aua tirotirohanga, (ki te kitea e tika ana) me whakaputa he Karauna Karaati ki nga Maori e tuturu ana te whai-taketanga ki reira.
5. E kore e whakanoatia tetahi Karauna Karaati e whakaputaina ana i raro i nga mana kua kiia nei i runga anake i te take, ko taua whenua, ko tetahi wahi ranei i Karaatitia ki tetahi tangata, ki etahi tangata ranei kihai i tika te whai-taketanga, engari, mehemea kua timataria tetahi tikanga turaki i taua Karaati e te tangata, e nga tangata ranei e mea ana kei te tika ratou ki reira, ki tetahi wahi ranei, i roto i nga marama e ono o muri ake i te putanga o taua Karaati, katahi ano ka whakaraugona.