Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Whare Kohanga (The "Nest House") and its Lore

V — Taunaha Wahine

page 85

V
Taunaha Wahine

He reo tenei no Irihia, ara no te tino Hawaiki i heke mai ai nga tupuna o te iwi Maori i nga wa onamata. He mea kauwhau mai e Te Matorohanga o Ngati-Kahungunu i te tau 1882

Ko te taunaha wahine a taua iwi o Irihia e kiia ana he mea whakatutu ki runga i te kapa, ara i te rarangi, nga tane, nga wahine. Na, ma nga tamariki tane to kowhiri tuatahi; ka kowhiri hoki nga kotiro i a ratou na tane i pai ai. E kiia ana ko te kowhiri a nga tane i te wahine pai e penei ana, kotahi mana te kowhiri tuatahi ka titiro ki te pai o te kanohi, a ka rite ki tana i pai ai. Ka titiro ki te pai o te tu o nga waewae, ki te ahua o te tinana, ahua pai te hononga iho o te tinana ki nga remu, ara ki nga papa; ahua totika te tu a nga waewae; pai te aroaro o te kotiro, kia whanui te puke, kia raupapa te puke; kaua te puke e whaiti, kaua hei tiketike te puke, ki te pera kaore e paingia tena kotiro, ki te whaiti te puke, ki te tiketike ranei te puku o te puke o te aroaro o taua kotiro.

Na, ko ta te kotiro titiro ki te tane mana hei te tane tipu pakari, ataahua te tipu o te tinana, ataahua te kanohi, whaiti te ahua, roa te mata, ahua rarahi nga whatu, aumoe nga whatu ina titiro mai ki te tangata; pai te hono o nga papa ki te tinana, kaore i kounu ki waho nga papa, kaore i wharara te tinana ki mua, kaore nga mata i kanae, i tamaru ranei nga tukemata, i tawhana ranei te ihu, i waha tarera ranei. Pera ano te puke, kaua hei tiketike, kaua hei whaiti te puke, kaua hei mohani te ure o te tane, engari kia atanga te awakari o te tane. Koia tera nga tohu a te hunga kotiro mo te taha ki nga tane e tu ana i runga i te kapa taunaha kotiro, tane ranei. Ko nga waha tetahi, ka ata tu nga niho tapahi me nga niho pu; katahi ka tino oti tena whakamoe tane, wahine; ka pai katoa, katahi ka whakaae nga tnatua tane me nga matua wahine. Heoi ano ka mau te taupaki wahine ki te wahine, te waero ki te tane.