[Proceedings of some conferences held by Te Aute College Students' Association, 1897-1901, 1906]
(b) Te Ora mo te Hinengaro
.gif)
(b) Te Ora mo te Hinengaro.
Ko tetahi tenei o nga tino take a te Kotahitanga, ko tetahi o nga tino rongoa mo nga mate o te iwi maori, e whakarapopototia ana ona ahua katoa ki raro i te kupu kotahi nei, te Matauranga Ma nga kura e ako ki nga matauranga o te hinengaro, e taea ai e te Maori nga mahi roia, takuta, mahita kura, minita karakia, tieki turoro. Ma etahi tu kura ano, ma nga kura ako ki nga mahi a ringa, e ako tatou ki te matauranga o te parakimete, o te kamura, o te teera, o te tangata mahi paamu. E tino awhina ana te Kawanatanga i a matou i runga i tenei taha, i runga ano i to matou kaha ki te tono kia whakapuaretia ki nga tamariki Maori nga huarahi ki nga mahi nunui a te pakeha. Ko nga hua enei o a matou tono.
1. | Kua whakapakaritia nga mahi a nga kura maori o nga pa maori haunga ia nga kareti.page 12![]() |
2. | Kua puare i te Kawanatanga etahi o nga hohipera o te motu ki nga tamariki wahine o te iwi Maori e hiahia ana ki te ako i te mahi tieki turoro. Engari kaore ano i tino tangatanga tenei huarahi. |
3. | Kua whakaturia e te Kawanatanga nga kura mahi-a-ringa e toru, kotahi kei Whirinaki mo te Tai-Tokerau, kotahi kei Rakaumanga, takiwa o Tuhoe kotahi kei Rangitukia, takiwa o Waiapu. No te tau 1896 ka timata ta matau tohe kia whakawhiwhia enei taonga ki te iwi Maori—na kua homai kei o tatou ringa e mau ana inaianei. Ma to tatou mangere ano e whakahokia atu ai e te Kawanatanga ana manaakitanga. |
4. | No te tau 1895 ka whakaaetia e te Kawanatanga i runga i te tono a Apirana Ngata kia whai oranga nga tamariki Maori e kimi ana i nga matauranga nunui o te pakeha, e whiti atu ai ki nga kura roia, takuta. No nga hui o te Kotahitanga i muri iho ka whakapumautia tenei aroha a te Kawanatanga. Na te Kotahitanga ano i tono ka whakahoutia te mahara o Pihopa Herewini kia whakaakona tahitia te maori raua ko te pakeha ki te Kareti o Hoani i Akarana. He hua katoa enei no nga mahi a tenei Kotahitanga. |
Kaati ake nga whakamarama mo ta matou take tuarua. Otira me tapiri atu ano tetahi kupu kotahi. Kei te mau tonu o matou mahara ko Te Aute te marae o te motu hei whakawhaititanga mo nga uri rangatira, mo nga tamariki whai mahara e whakaakona ai ki nga tini huarahi a te pakeha. Koia i kaha ai a Apirana Ngata ki te tono ki nga matua o nga tamariki o ia wahi, o ia wahi, kia kaha kia tutuki a ratou tamariki ki Te Aute, ki Tipene ranei i te tuatahi. Na kua tuku a Ngatiawa o Whakatane i a ratou na tamariki: na Te Heuheu ko tana uri matamua tonu me era atu tamariki o Ngati-Tuwharetoa. Kia kaha hoki etahi atu takiwa o te motu.