I. Nga Ringaringa o Te Kotahitanga.

Ko te tinana o tenei whakahaere ko te ropu o nga tamariki o te Kareti o Te Aute, e e kiia ana ratou ko nga tino mema, ara ko nga tamariki katoa i tae ki tera kura mai o te timatanga, a, tae noa ki tenei wa: ko to ratou tokomaha e tata ana pea ki te 400. No nga takiwa katoa ratou o nga motu e rua, no nga tai e wha, no nga iwi katoa, no nga hapu katca, no nga kawai rangatira o ia iwi, o ia iwi. Ehara i te mea ma te pooti rawa te tamaiti e tu ai hei mema, engari ma tona ahua noa iho, i te mea i tomo ia ki te Kareti o Te Aute, i tuhia tona ingoa ki te rarangi ingoa o nga tamariki o tera kura. Kei rahaki ake i a ratou ko etahi tangata o te iwi Maori, he rangatira, he tangata e aroha ana e tautoko ana i te ora mo te iwi Maori, he tangata whakahaere i o ratou hapu kia tika. E kiia ana ratau he mema honore. Ko to ratou rarangi kei roto i nga panui o nga korero o nga hui a te Kotahitanga. He hunga whiriwhiri ratou, kaore i tokomaha rawa, e rite ana ki te whare ariki, ki te kaunihera o nga kaumatua, hei tohutohu ki a matou ki nga tamariki. Kei runga ake i enei ropu e rua te Komiti Tumuaki, ko ia te page 9Kaiwhakahaere i te Kotahitanga i ia tau, i ia tau, i raro i te mana o te huihuinga nui. I roto i nga tau e rima ka pahure ake nei kua whakawhanuitia te Kotahitanga, ara, kua meatia kia huia mai ki roto nga tamariki kura katoa o te motu. No te hui ki Putiki ka whakaaetia kia tu he wahine hei mema honore, he whakaaro ki etahi wahine rangatira o te iwi Maori e kaha ana ki te whakahaere i o ratou iwi. No te Maehe o te tau 1899 ka maunu mai a Apirana Ngata i tana mahi roia hei Hekeretari Haereere mo te Kotahitanga o Te Aute. Ko ia te ringa kaha o tenei tikanga, hei kauwhau i ana take ki nga marae katoa o te motu, hei whai i nga mahara o nga tangata matau o te iwi Maori, hei tuhonohono i nga tikanga e ahu ana hei ora mo te iwi. Ko te Paremata o tenei Kotahitanga ko te hui nui e tu ana i ia tau, i ia tau, e korerotia i runga ake nei kua rima nga hui, e wha i tu ki te rohe o te TaiRawhiti, kotahi ki te Tai Hauauru, e haere tonu ana i runga i te powhiri a nga iwi o te motu. E wha, e rima nga ra e kai ai i nga kai o te marae ka mutu, kia mama ai. Engari ko nga mahi e oti ana i roto i taua wa poto, he maha noa atu.