page 29

Tamatekapua.
Hanuere 1st, 1906.

I hikitia mai ite po o te Ratapu mo tenei po ka whakaotia ai nga motini me nga mihi kia te Tatana raua ko Tiatitana me te Kotahitanga o nga tamariki o Te Aute.

Tiamana. Ma Peneti e whakatuwhera to tatou whare.

Peneti. Ka whakatuwheratia te whare ki te inoi.

Tiamana. Ko nga take kei runga i te tepu inaianei e rua: Ko te whakatu i tetahi peka mo te Kotahitanga ki Rotorua nei, ko te whakatakoto i te kaupapa mo te peka.

H. Teita. Ki toku mahara kaore e marama te whakatu i tetahi peka ki konei no te mea kaore ano i oti noa te kaupapa o te whakawhanui i tenei Kotahitanga. Kei te mau tonu te ingoa o Te Aute.

P, Peneti. Ka whakamarama; kaore he take e wehi ai tatou mo te whakatu i tetahi peka o tenei Kotahitanga ki Rotorua nei, ahakoa te ingoa o Te Aute kei te mau ano, aua atu ite mea ka kiia ka whakawhanuitia tenei Kotahitanga ki nga iwi Maori katoa o nga motu e rua nei. No reira ki toku mahara hei aha tenei ingoa, heoi ano ki a au kia riro ma tatou e tuatahi te whakatu te tahi peka ki Rotorua nei. hei titiro mai ma era hapu o Te Arawa, mei kore hoki ratou e whai mai hoki ki tetahi peka mo ratou.

Te Tatana. Ki te korero tatou i te whakapono a nga Apotoro, ka kite tatou ko tana Kotahitanga e hara i te mea ma ratou anake, ko te nei Kotahitanga e rite ana ki te whakapono a nga Apotoro. Na ratou hoki te kaupapa. E tino koa ana nga page 30tamariki o te Kotahitanga kia puta tenei Kotahitanga ki waho. Ki taku mahara ake kaore he mea hei arai, kia kore e tu he ropu mo koutou. Kei te koa hoki ahau ki to koutou kaha ki te whai mai i tenei mahi. Kaua e waiho ko te ingoa o Te Aute hei take e wehi ai koutou. Tetahi kaupapa kua oti, kei runga i te tepu nei e takoto ana ahakoa kaore e oti ia tatou e noho nei, he ahakoa ma koutou e whakaoti iho, e mahi hoki i muri ia matou. Ka waiho tenei hei mea e kaha mai ai era atu, kua mohio mai hoki kua riro ia koutou tenei mahi.

H. Teiti. E pai ana o kupu, e whakarite nei i tenei mahi ki nga mahi a nga Apotoro.

Tiamana. Ko nga mea e whakaae ana ki te motini a Te Tatana kia whakahaere inaianei me kii mai "Ae!" Whakaaetia ana.

P. Peneti. Ka panuitia te kaupapa mo te peka ote ropu o Ohinemutu nei. Kei te tepu te pepa o tenei motini.

P. Miroi. He ahakoa kua paahitia te motini tuatahi, me korero ano ahau mo taua motini. Ki taku mahara ko "Te Aute" tonu he ingoa mo tenei ropu. Kia taemai ra te kaupapa, ka mahia mai nei e te Komiti Tumuaki, hei reira ka hanga ai he ingoa mo tenei ropu.

Tiamana. Ma koutou e whiriwhiri tena. Kati e patai atu ana ahau kia koutou, ko ehea hei Honore mema.

H. Teiti. Ko nga mema ko nga taitamariki, ko nga Honore Mema ko nga kaumatua. Ko nga wahine me Komiti ano mo ratou.

H. Wepiha. E tautoko ana ahau i te korero a Hori Teiti.

P. Peneti. Ko te motini e mea ana me waiho kia tu he huinga whiriwhiri a te peka ropu ka whakahaere ai tenei motini.

Tiamana. Ke nga mea e whakaae ana ki te motini a Peneti me kii mai. Whakaaetia ana.

Tiamana. Ko te moni hei utu ma nga Mema o te page 31ropu me waiho ma te ropu ano e whakatau. Whakaaetia ana.

P. Peneti. Mo nga Mema me utu te moni e oti i te ropu. Whakaaetia ana.

P. Peneti. Me utu ranei nga Honore Mema, kaua ake ranei ratou e utu.

Wi Kingi. Ki taku me utu auo ratou.

Timutimu. Ki tonu mahara me waiho kia tu te ropu ka whiriwhiri ai tenei take.

Hori Teiti. Me whiriwhiri e tatou, kia utu ranei nga Honore Mema kia kore ranei.

Wi Kingi, Ki ahau me kotahi tonu he ingoa, he mema anake, kaua he ingoa Honore Mema.

P. Peneti. Ko te ture a te Kotahitanga, he Mema he Honore Mema.

Hori Teiti. Ki taku kati tonu nga ingoa nei, te Mema me te Honore Mema. Kaua tatou e kume kume ia tatou take.

Te Wharetutaki. E tautoko ana ahau i ta Hori Teiti e kii nei kaua e kumekumea a tatou take.

Tiamana. Kua paahi ke te Honore Mema me te Mema, ko te motini e penei ana; me kohi ranei nga Honore Mema, kauaka ranei.

P. Peneti. Ko te motini e penei ana:—Ko nga kaumatua e awhina ana i tenei mahi me kohi.

Hori Teiti. E tautoko ana ahau i te motini a Peneti.

Pirika Te Miori. E whakatika ana ahau ki te motini a Peneti.

Anaha Te Rahui. Ki taku me waiho tenei motini mo tetahi huihuinga o tatou.

page 32

Wi Kingi. Ki taku mahara me hiki te motini a Peneti.

Tiamana. Ko nga mea e whakaae ana ki te motini a Peneti ki mai "Ae," ko nga mea e whakahe ana me ki mai "Kaore," Whakaaetia ana.

P Peneti. E patai ana ahau; kia hia nga Mema mo te Komiti.

Wi Waaka E tautoko ana ahau ite motini a Peneti.

Hori Teiti. E mea ana ahau kia toko rima nga Mema mo te Komiti.

Pine Tamahori. E tautoko aua ahau i te whakaari a Hori Teiti.

Tiamana. Ki taku e pai ana me waiho tenei motini ma te ropu e whiriwhiri.

Anaha Te Rahui. Me waiho ma te Peka Ropu e whakaoti tenei motini.

Tiamana. Me pooti a ringa te pooti mo tenei motini. Ko nga mea e whakaae ana me waiho ma te Ropu e whakaoti tenei motini me tu nga ringa! E 20 nga ringa, kotahi tonu i whakahe. Whakaaetia ana.

P. Peneti. Ma te Komiti e whakaae he Mema mo te Ropu. Whakaaetia ana.

Te Tatana. Ko taku kupu kia koutou kia kaha ki te mahi, no te mea, kia kaha hoki te pana i te waka ka tere ai te reihi. He pai rawa kia au kia rokohanga mai e au kua tu to koutou Ropu.

Tiamana, Taku kupu tuatahi, kua mutu toku mana Tiamana inaianei kua mutu hoki a tatou mahi i tenei po. No reira ka mihi atu ahau kia koutou ki nga tangata o te Marae, ki nga tane ki nga wahine mo te nui o ta koutou manaaki ia matou, me to koutou kaha ki te whangai ia matou. Kati he kupu ake naku, kua tu nei to tatou Mema, Kia Ora tatou inaianei. Waihoki ko te Kotahitanga o Te Aute hei kimi i te ora mo tatou. Tetahi, e mea ana ahau kia kaha page 33hoki koutou ki te rui atu i tenei mahi ki era atu wahi o te motu nei. E mihi ake ana hoki ahan kia Te Tatana raua ko Te Tiatitana. E mihi ana hoki ahau mo enei kupu a Te Tatana e kii nei, "Ko ahau he kai mahi na koutou: toku mahara kia mahi tonu ahau ia koutou a mutu noa oku ra." E tino whakamihi ana ahau mo enei kupu a te Tatana. Toku hiahia hoki kia pera tonu ia kia tatou ki te iwi Maori. Kati aku kupu i konei. Kia Ora koutou.

Tiatitana. E whai ake aua ahau i nga kupu a Te Tatana. E mihi ana hoki ahau ki to tatou Tiamana, mo te pai me te manawanui ki te whakahaere pai ia tatou mahi. Ki toku mahara koi nei tonu he Tiamana mo te Kotahitanga. E mihi ana hoki ahau ki te Marae mo te nui o te kai o te kainga. E mea ana hoki ahau me inoi tonu matou nga Minita ki te Atua kia tukua mai he kaha kia koutou kia kaha ai koutou ki te mahi i a tatou mahi. Kia Ora koutou.

Anaha Te Rahui. Haere e te Tatana me te Kotahitanga! Haere ki Te Aute! Waiho te Peka kia Te Arawa, ara kia Ngati Whakaue! Haere e Te Tiatitana ki Te Rau, ki te wahi e whakatupu ria mai ai nga tamariki hei Minita hei hapai i te Rongo Pai ki te ao katoa! Kia Ora korua me te Kotahitanga! Ma te Atua koutou e tiaki, e whakakaha ki te mahi i nga mahi i pai ai te Atua hei mahi ma te tangata!

Ka mutu i konei te HUI a te Kotahitanga o nga Tamariki o Te Aute. I whakamuta e Pererika Peneti ki te inoi.