Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

[Proceedings of some conferences held by Te Aute College Students' Association, 1897-1901, 1906]

Te Ata O Te Paraire, Te 5 O Pepuere

Te Ata O Te Paraire, Te 5 O Pepuere.

No te ata ka timata te pakaru a te hui, ka hoki nga tamariki o Turanga, o Wairarapa, o Poneke.

Ka tu ko Apirna Ngata ki te whaikorero ki te hui.

"He tu ake au ki te huihui i nga kupu kua puaki i tenei hui. Kaore oku hiahia kia maha nga kupu o tenei ata. Kaore he mea hou hei mahinga ma tenei hui. Ko nga mea i whakaarohia hei mahinga ma tatou kua oti. Heoi au i tu ake ai, he whaakatu i nga wahi o te iwi Maori kaore ana i taea e nga ture, e te whakapono ranei, a e watea ana ma tatou e mahi. E kore e taea e tatou i runga i te mana o tenei Kotahitanga te peehi i te kai waipiro, me waiho tena ma nga ture me te Paremete. Mo nga kura, ma te Kawanatanga nga tino whakahaere.

Kei te mahi tatou i te wahi kia tatou, i te mea kua ara nei to tatou Kotahitanga. Ko nga Hahi kei te kauwhau i te oranga mo te wairua, ko nga ture kei te whakahaere tikanga mo o tatou whenua. Me waiho atu ena tino mea nunui e pa nei ki to tatou iwi ma nga ture ma te Hahi me te Kawanatanga e mahi. Ehara i te mea e tono ana ahau kia tu atu tatou i te whanga i ena mana. Me uru ano tatou ki raro i era mana, mahi ai. Engari kaua e kiia me whakapau o tatou kaha ki reira. Heoi ta tatou he awhina atu he tango mai i nga tikanga hei whakakaha mo a tatou nei whakahaere.

"Tenei ano te wahi kia tatou i mahue mai ki waho i nga ture, o nga whakahaere a te Hahi, me nga kura, ko nga pa Maori, ko te ahua o ta te Maori noho i roto i ona ake kainga. Me tango e tatou ko tenei hei pa page 26mo tatou, hei konei whakapau ai i o tatou kaha, kia whakapaia nga kainga, nga whare, nga kai, kia ma te tinana, kia tupu te ora mo te tinana o te Maori; ko era mana atu hoki kimi ana i te ora mo te hinengaro me te wairua.

"Ki taku whakaaro kei a tatou te mahi taimaha rawa. Na te pakeha era mea, te kura, te whakapono, me te ture i harimai. No te Maori a ano ona paru, ana noho kino, tiaki kino i te tinana me te whare. Tera pea e kiia mai kia tatou e kore e taea e te Maori te horoi ona paru te whakarereke i ana tikanga mo tona whare me ana kai. Ko au e whakateka ana ki tena. Ehara tenei tinana o te Maori i tona tinana o mua e rite tonu ai he tikanga whare o muri nei he whare pakeha, me nga kai na te pakeha. Engari ko nga tikanga mo te noho i roto i aua whare me te kai i aua kai na te pakeha. Ka taea ano te whakarereke mehemea ka ata whakahaerea e tatou he tikanga.

"Kaore aku tikanga e whakatakoto ai mo tenei mea ki te aroaro o tenei hui. Ma te pukapuka ka panuitia ake nei e au e whakaoti taku whaikorero."

"Katahi ka panuitia e ia te pukapuka a Paratene Ngata me Tuta Tamati o Ngati Porou, ki te Tumuaki e te hui, me te hui. Ko ia tenei:—

"Hotereni, Hauraki, Hanuere 23, 1897.