Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

[Proceedings of some conferences held by Te Aute College Students' Association, 1897-1901, 1906]

Wenerei, Te 15 O Tihema

Wenerei, Te 15 O Tihema.

No te ata o tenei ra ka puare te hui. Ka tu te Tiamana (Atirikona Wiremu) ki te powhiri i te hui. Ka mea ia kia manawanui ki te whai kia tutuki pai enei mahi e mahia nei, me te whakawhirinaki tonu ki te [unclear: Atua]; kei titiro te Kotahitanga ki to ratou torutoru ka ngakaukore. Me mahara hoki ratou ki nga Apotoro tapu tekau-ma-rua i tukua atu ra e to ratou Ariki ki te kauwhau i te rongopai, me te ora ki te ao. Otira kaua e korero ko nga ngutu anake, engari me mahi te tinana, me tangotango nga ringa, me u te whakaaro.

page 8

Muri iho ka panuitia te ripoata a Te Komiti Tumuaki mo te tau 1897. Te tino kupu o roto, ko te hohoro o nga tikanga a te Kotahitanga ki te horapa ki nga wahi katoa o te motu. I kauwhautia ki waenganui i te nui o Ngatiporou i nga whakaeke mate kia Meiha Ropata Wahawaha; ki Wairarapa i te tuunga o te hui nui a te Paremete Maori ki reira. Ko nga panui o te hui ki Te Aute i Pepuere 1897, nga panui pakeha me nga panui Maori, kua oti te whakarato ki nga rangatira, Maori, pakeha, a kua rongo te motu katoa i te whakaaro a enei taitamariki kia tino whakahaerea nga tikanga katoa e kaha ai, e tupu ai te ora mo te iwi Maori.

I panuitia ano hoki te Kaute o nga moni mo te tau 1897. Hui katoa nga moni i kohia e £40 7s. 9d., na nga mema etahi, na nga hoa Maori me nga hoa pakeha etahi. Pau ake i te perehitanga i nga panui, i te utu panekuini me era atu raruraru e £20 10s. 2d., toe iho £19 17s. 7d. E te iwi kia whai whakaaro mai koutou ki nga mahi a a koutou tamariki, a a koutou mokopuna, he moni nui te hereni, ma te whakaaro e apiti atu e pai ana.

Ka mutu tena ka panuitia te pukapuka tuatahi o te hui, na H. N. Te Peka, Mahita Tuarua o Te Aute, Kaitiaki o nga kaute o te Kotahitanga. Te upoko o tona panui "Ko te huarahi e tahuri mai ai te iwi pakeha ki nga mahi a tenei huihuinga." Tona ki kei te kuare tonu te nuinga o te iwi pakeha ki nga mea e pa ana ki te iwi Maori. He mahi nui ta tenei Kotahitanga ki te panui haere i ana take, ki te whakarato haere i ana pukapuka. Engari kei waho atu ano etahi huarahi e tae atu ai nga mate o te iwi Maori, a ratau wawata kia nga taringa o nga tangata whaiwhakaaro. Kei te puare noa mai nga nupepa ki nga mea e tangatanga ana ki te reo pakeha. Kei te puare nga wharekarakia o te motu. Ko te Hahi Maori e tatari ana mai kia hoatu hangai ki ana Minita nga mea e tika ana hei whakaatu ma ratou ki te iwi. Mehemea ka whaia ena huarahi ka paepae mai nga taringa o nga tangata whaiwhakaaro, ka rangona mai nga tikanga a tenei huihuinga, katahi ka oho te motu katoa ki te awhina i enei tikanga.

To muri iho he panui na Tamati Arapata o Turanga, "Mo etahi mea e pa ana ki te iwi Maori." I whakahe ia ki nga tini huihui a te Maori, ki nga hui tangihanga e moumou ai te kai. Ko nga mea e whiwhi hereni ana ka whaikanohi ki te marae. Ko tenei i te kore nei ka haere ki te pakeha nama ai. Katahi ka ahu ona kupu mo nga mahi a nga tohunga Maori, e kukume atu ana i nga turoro ma ratou e mahi, e karanga ana ki te iwi kia mau ki a ratou ako, a kia kohikohi moni mai hei wliakaaro kia ratau. Ko tona tono kia kaua nga tamariki e waiho i nga kainga mangere ai engari me tuku tonu ki nga kura; nga rangatira o ia marae o ia marae kia kaha ki te peehi i te waipiro i roto i nga hui, kia mau ki page 9te Hapati, kia whakatapua, kia pehia nga whakaaro kuare, te whakapono ki nga mahi makutu, ki nga mahi maminga a nga tohunga.

He maha nga kupu a te hui mo runga i enei panui.