Reports of meetings on Māori Church matters, 1872-1888
Nga Mangai Reimana
Nga Mangai Reimana.
1. O Hauraki | Ko Parata te Mapu. |
2. | Ko Poari Riwai. |
3. To te Kirikiri | Ko Tuterei Karewa. |
4. To Manaia | Ko Reupena te Morehu. |
5. O Whitianga | Ko Reupena te Kaho.* |
6. | Ko Wi te Huia. |
7. O Ohinemuri | Ko te Poroa. |
8. | Ko Karaitiana. |
9. O waikato | Ko Hohaia.* |
10. | Ko Karena.* |
11. | Ko Hetaraka.* |
12 | Ko W. Hughes. |
Ko Te Waka te Koi* | |
13. O te Akau o Waikato | Ko Henare Ngatai.* |
14 | Ko Mita Karaka.* |
Ko te Wirihana.* | |
15. To Kohanga | Ko Hori Kukutai.* |
16. O Kaipara | Ko Hamiora te Rakato. |
17. | Ko Eruena Paerimu. |
18. | Ko Paora Kawharu. |
19. To Waiheke | Ko Hoete te Matete. |
20. O Whakatiwai | Ko Mita te Ratu. |
21. | Ko Wi Paitaki. |
No to [unclear: ro] o nga haora ka timata te karakia, taua karakia ko te Hapa Tapu; 27 i pa ki te Hapa; te kohikohi mo nga mea o te Hui.
No te 11 ka timata te karangaranga i nga ingoa o nga minita, o nga Mangai Reimana, koia ena i mua ake nei. Ko te Pihopa te tumuaki o te Hui; Nga minita i tae ake 5. Nga Reimana 13.
Mutu ake ka mea a te Pihopa kua tu te Hui, Na ka puta tana korero—: koia tenei.
Pai tonu ki ahau toku taenga mai ano ki tenei Hui o te Hahi o Hauraki, o Kaipara, o Waikato. I Muriwai tera Hui o te Hahi o enei takiwa i te Pepuere 1876; otüa kihai i tae katoa ake nga tangata o taua Hui, na te mamao hoki o tera kainga, na te nui ano hoki o te utu mo te haerenga atu. Kihai i tu te Hui i te tau 1877, ta te mea i haere ke ahau ki te Hinota Nui, i te timatanga o taua tau, tera ano hoki etahi atu take o muri iho. Kahore he rawa e huia ai kia kotahi nga Hui o enei takiwa e toru, ko te tino mea e whaarohia ko te mea e ata taea e nga tangata i karangatia ki aua Hui. Mehemea e hiahia ana koutou kia toru ano Hui mo enei takiwa e pai ana. Otiia ko te tikanga tenei kia whakaritea te ki a te Hui o te Hahi i Muriwai, kia kaua e waiho ma nga Mangai ano e utu te mea e haere mai ai ratou. Kahore hoki ratou nei e haere kau mai i runga i ta ratou ake mahi engari i runga i ta te Hahi. Ma nga tangata o nga Pariha katoa te whakaaro mo tetahi moni ma nga Mangai ina ka haere mai ki nga Hui.
Taihoa ia e korero nga mea mo a mua me hoki te mahara ki nga mea o muri kua ngaro nei. Kua rongo pea te katoa ki te matenga o Pihopa Herewini i te 11 o nga ra o Aperira nei. Ahakoa te pohehe ai etahi ki ana mahi, me whakaae katoa mai tenei kupu aku, ara, he nui rawa tana aroha ki tenei iwi ki te Maori; na reira hoki, ana haererenga maha i nga oranganoatanga i nga awa, i nga koraha, i te moana, i nga teina teka, i te maiuiutanga, i te ngenge, he maha nga mataaratanga, i te mate kai, i te mate wai," &c. Kua tangohia e te Atua tenei page 4pononga Ana i te Hahi i te ao nei, otiia tenei te mea hei maharatanga ma nga whakatupuranga a te Maori e haere ake nei ara kia kaua e whaia tana ake e te tangata engari kia uaua i runga i te mahi a te Atua, hei whakakororia Mona. Tera ano hoki tetahi tangata ngakau nui ki te mahi i nga mahi pai i roto i te iwi Maori o tenei takiwa. I tangohia taua tangata ki roto ki te Hahi o te Karaiti i mua tata i tona matenga; otiia no mua noa atu tana ata tohutohu i tana iwi i runga i te huarahi tika. Ko Te Moananui taua tangata. Na tana kupu ki a au i whakapuaretia ai tetahi whare kawakia i tona kainga i Ohinemuri; he maha atu ano hoki nga tohu i mohiotia ai tana hiahia kia mahi ratou tahi ko tana iwi ki te Atua.
Tenei nga mea e kitea ai kei te kake haere nga mahi a te Hahi i o tatou takiwa. Tuatahi, ko Waikato, kei reira a Te Ahiwera, a Heta Tarawhiti, a Hohua Moanaroa e whai whakaaro ana ki to tatou iwi. Kua whakapakia etahi tangata i Weraroa, i Taupiri hoki. Kua tae ano hoki a Heta Tarawhiti ki te karakia i Kopua; a tera e nui haere nga tangata hei mahinga mana ki Ngaruawahia. Pai tonu hoki te taenga mai o tetahi tangata o Kopua ki to tatou Hui inainei. Kua whakaukia hoki etahi tangata i Hauraki. Kua oti hokitetahi whare karakia te hanga ki Manaia, me tetahi ano ki Wharepapa i Kaipara; a mea ake tetahi atu ka hangaa ki Wharepapa kua kohikohia hoki etahi moni £102 hei hanga i tana whare. Kua tu ano hoki tetahi whare kura ki Kaipara.
Nga mea nui hei tirohanga ma te Hui nei ko te kuranga i nga tamariki; me te whakakorenga i te haurangitanga e kiia nei ka nui kei Hauraki. E toru anake nga tamariki kei te kura i Parawai, a tera ano te rua tekau kahore nei e tae ki te kura. Ma te mohio ki te reo Pakeha e tika ai nga tamariki i runga i nga mahi Pakeha. Ma te kore rawa e pa ki te waipiro e mutu ai te haurangi a ma te hono tonu hoki ki tekura e tino taea ai te pehi tena mahi kino.
Ka huri tenei; ka whakaaetia ake enei ritenga e te Hui ara:
I.—Na Rev. W. Pomare raua ko Rev. W. Turipona.
E mihi ana te Hui nei ki te whakapuakanga a te Pihopa i te matenga o Pihopa Herewini, me tuku atu te mihi a te Hui page 5nei, ki o tatou hoa i roto i a te Karaiti, engari rawa ki a Mata Herewini.
II.—Na Te Matete raua ko Rev. W. Pomare.
Kia tukua nga tamariki ki te kura otira ki nga kura e tata ana ki nga kainga Maori. Mo Waiheke ia tenei kupu.
III.—Na Rev. W. Pomare raua ko Hamiora.
Kia wehea te Hui o te Hahi Maori o Hauraki, o Kaipara i te tau kotahi; engari kia rua nga tau me whakakotahi ano te Hui o te Hahi.
IV.—Na Hamiora te Rakato raua ko Rev. Heta Tarawhiti.
E whakapai ana te Hui nei ki nga tangata o Hauraki, mo te whakakotahitanga, mo te atawhai hoki i nga manuwhiri.