Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Whakaurunga Mema Maori

He Ture whakarite tikanga hei whakatikatika hei whakatumau tonu i "Te Ture Whakatu Tangata Maori mo roto i te Paremete, 1867," me "Te Ture Whakatikatika, whakatumau hoki, i te Ture Whakauru Tangata Maori ki te Paremete, 1872."

[i roto i te reo Pākehā]

He Ture whakarite tikanga hei whakatikatika hei whakatumau tonu i "Te Ture Whakatu Tangata Maori mo roto i te Paremete, 1867," me "Te Ture Whakatikatika, whakatumau hoki, i te Ture Whakauru Tangata Maori ki te Paremete, 1872."

Na, ka meingatia hei Ture e te Runanga Nui o Niu Tireni i tona Whakaingoatanga. huihuinga nei i roto i te Paremete, i runga hoki i te mana o taua Runanga, nga ritenga nei na:—
1.Ko te Ingoa Poto o tenei Ture ka kiia ko "Te Ture Whakatikatika, Ingoa Poto. Whakatumau hoki, i nga Ture Whakauru Tangata Maori ki roto ki te Paremete, 1876."
2.Ko te kupu na, ko "Taua Ture," kei nga mahi e whakahuatia Whakamaramatanga. ai i roto i tenei Ture ka kiia tona tikanga he kupu ia mo "Te Ture Whakauru Maori ki te Paremete, 1867," kua whakatikatikaia e "Te Ture Whakatikatika, Whakatumau hoki, i Te Ture Whakauru Tangata Maori ki roto ki te Paremete, 1872." a ka kiia tenei Ture ko tetahi wahi tonu ia o taua Ture [ara o 1867-1872], a ka korerotia taua rua me te mea he Ture Kotahi.
3.I te wa e tu ai tenei Ture, puta noa atu ki nga takiwa katoa o Ko nga mema Maori o te Whare Runanga ka whakanuia ake kia whitu. muri atu, ko te nui o nga tangata e pootitia hei reo ki roto ki te Whare Runanga mo nga iwi Maori o te Koroni o Niu Tireni, kia tokowhitu ia, kaua e tokowha tonu, e ai ki ta te taua Ture e kiia ai [ara te "Ture o 1867-1872"].
4.Ko nga ingoa enei hei ingoa mo nga takiwa pooti, me te nui Nga ingoa o nga takiwa me te nui o nga mema mo ia takiwa. o nga mema e pootitia mo ia takiwa mo ia takiwa, ara:—
  • Takiwa Pooti Maori Whaka-te-Raki, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori ki Waikato, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori Whaka-te-taha ki Tauranga, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori ki te Rawhiti, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori ki Te Hauauru, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori ki te taha Tonga, kotahi mema;
  • Takiwa Pooti Maori ki Poutini, kotahi mema.
page 2
5.Ko te rahi o te wahi o te Koroni o Niu Tireni e taka ki roto ki ia takiwa ki ia takiwa o aua takiwa pooti na, tena kei roto i nga rohe kua tuhia nei mo tena takiwa mo tena takiwa i roto i te Korero Apiti ki tenei Pire, [ara, i raro i nga mana o taua Ture "1867-1872" ki te whakatakoto, ki te whakarereke, ki te whakatikatika hoki, i nga rohe i nga Takiwa Pooti Maori].
6.Ko nga tangata e tu ana inaianei ki roto ki te Whare Runanga hei mema mo nga Takiwa Pooti Maori ka tino kiia rawatia hei mema ano ratou mo nga iwi Maori e noho ana i roto i nga takiwa hou kua tuhia hangaitia ki ia ingoa ki ia ingoa o aua mema ki raro iho nei—me te mea i ata pootitia ra ano ratou i raro i te mana o taua Ture [1867-1872], me tenei Ture ano hoki, hei mema mo aua takiwa pooti hou, ara,—
7.A te wa e ahei ai i muri iho o te whakaturanga o tenei Ture, ma te Kawana e whakahau kia whakaturia he pootitanga i runga i nga ritenga o taua Ture [1867-1872], me tenei Ture ano hoki, hei pooti i etahi tangata tika hei mema mo te Takiwa Pooti Maori ki Waikato, Te Takiwa Pooti Maori Whaka-te-taha ki Tauranga, me te Takiwa Pooti Maori ki Poutini.
8.Ko taua Ture, kua oti nei te whakatikatika e tenei Ture, ka waiho kia mana, a ka mana nei ano inaianei, tae noa ki te wa e whakakorea ai e tetahi atu Ture a te Runanga Nui, ina hanga he Ture pera.