Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Petition to Parliament seeking a further enquiry into Hawke's Bay land Issues

page break

Ki te Runanga nui o Niu Tireni e noho nei kei te Parameta. Ko tenei Petihana no nga tangata maori e mau nei o matou ingoa kiraro iho, e noho ana i te takiwa o Haki Pei, i Te Wairoa, i Turanga, i Taupo.

E whakaatu ana

1.

I tena nohoanga a te Parameta kua pahure tata nei, i tapaea te petihana a Renata Kawepo, me era atu tangata o Haku Pei, ki te aroaro o te Parameta, a tae ana ki te 553 o nga tangata: ko nga kupu o tana petihana koia enei:—

Ki te Runanga nui o Niu Tireni kei te Paremeta e huihui ana.

He Petihana na nga tangata Maori i tuhia kiraro nei o te takiwa o Haki Pei, ko a matou kai tuku Petihana e whai whenua ana, e noho ana hoki ki te whenua ki te takiwa o Haki Pei; i mua atu i te taenga mai o te kooti whakawa whenua maori, kahore matou e mahara ki te kino, kaore hoki o matou ture mo te whenua, i whakarerea e matou nga tikanga o to matou tupuna, i te taenga mai o nga whakawa whenua maori, mahara noa, ka puta mai te oranga me te tika.

2.A i runga i te inoi a taua petihana, ka whakaturia tetahi Komihana e te Parameta, hei ata whakataki i nga he. E toru nga marama i noho ai aua Komihana— i Pepuere, i Maehe, i Aperira, a whakawakia ana nga raruraru whenua o etahi o nga tangata maori; A iroto i te taima i whakaritea ma nga Komihana, kihai i oti te whakawa i nga he katoa, koia hoki i mutu pu ai to ratou mahi, a i mahue te nuinga o nga raruraru, kihai i whakawakia. E whakawhetai ana matou ki te Parameta mo to ratou whakaaro ki te whakatu i te Komihana —notemea, ahakoa i mahue etahi o nga mahi, tenei ake he tini nga mea ka whakaaturina e matou ki te Parameta, kia tino mohio ai ratou, e hara i te mahi pokanoa te mahi whakahe a nga tangata maori.

A, ka kitea nga mahi a nga pakeha o tenei takiwa, e te Parameta; nga mahi reti, mokete, me te hoko i te whenua o nga tangata maori; ka kitea nga huarahi he a nga roia, a nga kaiwhakamaori, a ka mohiotia nga ritenga he, me nga ritenga tahae, i taea ai nga whenua te muru.

A, ka kitea e te Parameta, te peheatanga i riro ai te whenua, hei utu waipiro, nama hoki, ki nga pakeha hoko toa, ki nga pakeha puparakauhe; ka kitea nga mahi a nga kaiwhakamaori, na ratou anake hoki i whakamarama i nga tini pukapuka kia matou ki nga Maori, a, riro ana aua kaiwhakamaori i te moni te kukume, ki te taha pakeha anake tu ai: A ka kitea te he i nga takiwa e tuhituhi ana i o matou ingoa ki nga pukapuka a nga roia, a nga kaiwhakamaori, i to matou nohoanga tonutanga i te kore hoa mo matou, hei arahi i a matou, hei hoa whakamarama kia matou te ritenga me te tikanga o nga pukapuka i tonoa mai nei kia matou kia tuhia o matou ingoa: A, ko nga mahi kino enei, me nga korero teka a nga pakeha, i uru nei ki te hoko whenua.

Koiano nga tangata maori i taea te whakapatari ki te tuhituhi i o ratou ingoa ki nga pukapuka mokete, ki nga pukapuka hoko whenua, kihai hoki matou i tino mohio i te ritenga me tana tukunga iho. He tini nei ano o matou taenga ki nga tino pakeha a te Kawanatanga, ko te mea kahore ratou i whakapuaki i tetahi kupu whakatika ia matou, hore rawa matou i awhina e ratou, i uru hoki ratou ki taua mahi, na ratou ano i whakatakoto i nga ritenga whakawai a nga pakeha.

He tini noa atu i enei nga mahi e toe ana kia whakawakia, a, whakaae ana nga tangata maori, taihoa enei he ka whakawakia, hua noa, tenei ake te mahi, a te Parameta. A, i mea matou ka whakaturia ano tetahi atu Komihana, hei whakaoti i tenei mahi, a kia whai mana ano aua Komihana, ma ratou ake ano e whakawa tuturu i nga he katoa, e kawea ana ki to ratou aroaro: kia oti i a ratou enei mahi; a, kia kaua rawa enei mahi e waiho hei take whakararu, hei whakatupuriri ranei i te motu nei.

Koia matou nga kai inoi e tono atu nei.

Kia whakaturia ano tetahi atu Komihana, hei ata whakarite i aua mahi, kia whai mana hoki taua Komihana, ma ratou ake te kupu tuturu o te whakawa, o ia mahi, o ia mahi; a, kaua ra e whakaroa, engari me puta tonu mai te kupu tuturu a te Komihana.