Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

[Native Councils Bill 1873. Māori]

Nga Mahi Ma Te Kaunihera

Nga Mahi Ma Te Kaunihera.

40.Kei nga wa e mea ana etahi tangata Maori he take ta ratou ki tetahi whenua i roto i tetahi takiwa kua whakaturia i raro i tenei Ture, a e hiahia ana ratou kia kawea mai taua whenua ki raro ki nga tikanga o te Ture Whenua Maori, mehemea e tautohetia ana te take ki taua whenua, ka tika aua tangata ki mua o to ratou kawenga i to ratou take page 9ki te Kooti Whenua Maori kia whakawakia, kei roto noa atu ranei i tetahi mahinga ki runga i aua take i te aroaro o te Kooti Whenua Maori, ki runga hoki i te whakaaetanga me te tutohutanga o te Rikaata o taua Kooti, ka tika ratou ki te tuku i to ratou take me nga tikanga katoa o runga ki te Kaunihera i nga wa e huihui ai, me tuku a pitihana (pukapuka inoi) aua tikanga ki te Kaunihera e tetahi o ona mema; a ka tae ki te aroaro o te Kaunihera taua mea e tautohetia ana, ko te mahi ma te Kaunihera he kimi i nga tino putake o te tautohe ki ta ratou e taea ai; he ata whakahaere hoki he ata whakarite pai marire i runga i nga tikanga tika me i kore e ata marama taua tautohe i tetahi taha i tetahi taha o nga tangata nana.
41.Ki nga mea pera me tena kua korerotia i runga tonu ake nei, ki te mea ka ata rite ka ata marama i runga i te mahi a te Kaunihera nga mea e tautohetia ana e nga tangata, na me tuhituhi katoatia ki tetahi pukapuka nga tikanga o taua whakaritenga me te whakaotinga a te Kaunihera i whakaoti ai i runga i te whakaae a nga tangata nana te tautohe; ma te Perehitene o te Kaunihera me te Mema Kawanatanga e tuhituhi i o raua ingoa ki taua whakaotinga, a ka tuku atu ai ki te Kooti Whenua Maori o te takiwa takoto ai.
42.Ko taua whakaotinga me tuturu tonu me mana tonu ki runga ki nga tangata katoa, kei nga mea pera katoa hoki me titiro te Kooti Whenua Maori ki nga ingoa o te Perehitene raua ko te Mema Kawanatanga kua tuhia ra ki taua whakaotinga a ka whakapono tonu iho; a ka puta nga tikanga i roto i taua whakaotinga a te Kaunihera ki te aroaro o te Kooti Whenua Maori kia whakawakia, ka puta i waenganui noa atu ranei i tetahi mahinga i te aroaro o te Kooti ki runga i aua tikanga, penei, me haere nga whakaaro a te Kooti i runga i taua whakaotinga, a ka whakamanangia iho, pera me nga mea e ata whakariteritea ana e ata whakaaetia ana tetahi mea e nga tangata ake nana.
43.Hei mahi ano tenei ma te Kaunihera, ara; he kimi he uiui i roto i te nuinga atu o nga tangata Maori o te takiwa ki to ratou whakaaro, he tuhituhi hoki ki a te Kawana i etahi taima he mea whakaatuatu i tetahi tino tikanga nui e paingia e te nuinga atu o nga Maori, e tika hoki ki ta te Kaunihera whakaaro, kia tangohia mo runga i enei tikanga ki raro iho nei, ara—
(1.)Mo te kimihanga i nga take tika, me nga mahi tika ma te tangata, me nga tikanga e tau iho ki runga ki te tangata, o nga iwi, o nga tangata e noho huihui ana, me nga tangata takitahi noa ake hoki, o te iwi Maori i roto i a ratou ake ako, ki runga ki nga mahinga, nga whakanohoanga, me nga tangohanga rawa o nga whenua me nga heretitamete—a mo te whakatakotoranga tikanga hoki hei Ture e whakamanangia ai e whakaarotia ai aua mea katoa e te tangata.
(2.)

Mo te pehanga kia ngaro etahi ritenga kino a te Maori e mate ai te tangata; a mo te hoatutanga hoki i etahi tikanga hei whakakapi e tika ai he oranga mo te tangata mate, he whiu hoki mo te hara, i nga meatanga e tangohia ana inaianei ko aua ritenga tawhito hei tikanga, ara ko te muru ko te aha atu.

(Te tikanga o te kupu "heretitamete," he whenua Karauna Karaati, he whenua tuku mai na nga matua, he mana he rawa ranei e puta mai ana ki te tangata no runga i te whenua.)