[Native Reserves Act 1873]
Whakawhaititanga
Whakawhaititanga.
Whakaingoatanga.
Matua-korero.
1. | Ingoa Poto. |
2. | Whakakorenga Ture. |
3. | Nga meatanga e mana tonu ana. |
4. | Tenei Ture ka mana ki runga ki nga wahi-rahui Maori katoa. |
Whakaritenga Takiwa me te whakaturanga Komihana.
Nga tikanga e tau ana ki runga ki a ratou.
5. | E ahei ana te whakarite takiwa. |
6. | Me whakatu Komihana. |
7. | Whakaturanga Poata. Huihuinga o te Poata. |
8. | Mana kia whakawa, kia wakawakia ranei. |
9. | Te tikanga o te tono ki nga Komihana kia utu moni ratou i runga i a ratou mahi. |
Whaitaketanga i raro i te mana Ture i roto
i nga Whenua-Rahui Maori.
10. | Takorotanga wahi-rahui. |
11. | Ka tu he Komihana ka mau ki a ia nga wahirahui. Haunga nga wahi i puritia e nga Maori ake ano i roto i nga whenua hoko ki a te Kuini. |
12. | Ko nga tangata i tu i raro i era Ture me whakaatu i te whakahaeretanga o nga moni. |
13. | Me tuku mai e ratou nga moni ki a te Komihana. |
14. | Ka kore ka whakawakia ratou. |
15. | Ma te Komihana e tirotiro nga kautatanga. |
16. | Ma te Komihana e hoatu he pukapuka whakaatu i te rironga o nga moni i a ia. |
Whakahaeretanga o nga Whenua-Rahui.
17. | Mana o nga Komihana. |
18. | Ko nga tikanga o nga wahi-rahui e kore e whakaputaia ketia. |
19. | Mana ki te hoko, ki te kurutete, ki te riihi ranei. |
20. | Ko nga moni me hoko ki te whenua. |
21. | I te mea kaore ano kia hokona ka waiho mo runga i nga tikanga o nga wahi-rahui. |
22. | Pukapuka a te Komihana he mea whakamarama. |
23. | E kore e tau he he ki nga Komihana mo nga moni tuku ki te tangata atu. |
Nga tikanga noa atu mo te whakaeretanga.
24. | Ma te Kawana i roto i tona Runanga e whakarite he tikanga. |
25. | Nga tikanga hei noho ki roto i taua whakaritenga tikanga. |
26. | E ahei ana kia whakaritea he tikanga whakahaere mo nga wahi rahui. |
27. | E ahei ana te whakaputa ke i aua tikanga. |
28. | Ma te Komihana e whakaatuatu. |
29. | Tetahi atu whakaaturanga. |
30. | Kapi o te pukapuka whakaatu ka hoatu ki te Runanga o te Kawanatanga. |
31. | Tikanga whakahaere mo nga Komihana. |
Whakapaunga moni i runga i te whakahaeertanga tikanga.
32. | Te Mana ki te wehe atu he moni hei whakahaeretanga tikanga. |
33. | Moni e riro mai ana i runga i etahi tikanga tuturu. |
34. | Mahinga o nga moni e riro mai ana i runga i nga wahi-rahui. |
Whakakorenga i te take Maori.
35. | Nga tikanga o tenei Ture ka puta ki runga ki nga whenua kaore ano kia whakangaromia te take Maori, i runga ano ia te whakaae a nga tangata Maori. |
36. | Ma tetahi tangata i whakaritea e te Kawana e ui ki te whakaae a nga tangata Maori. |
37. | Tukunga ki te Kooti Whenua Maori. |
38. | Whakawakanga take e te Kooti Whenua Maori.page 2 |
39. | Mahinga i runga i te whakakorenga o te take Maori. |
40. | Panuitanga o te whakakorenga take Maori. |
Wahi-Rahui e waiho ane mo etahi tikanga tuturu.
41. | Me waiho etahi whenua mo etahi tikanga tuturu. |
42. | Ma te Kawana e tuku ki etahi Kai-tiaki nga whenua kua waihotia e nga tangata Maori hei tikanga kura, aha atu. |
43. | Ka tangohia mai i roto i nga whenua riro i te rau o te patu etahi hei tikanga whare turoro, hei aha atu. |
44. | Ma te Kawana e whakaae nga Tari Maori i Akarana i Onehunga. Apiti B. |
45. | Ma nga Maori e rahui he whenua. Apiti C. |
46. | Ma te Komihana e mea kia whakakorea te take Maori. |
47. | Nga tikanga tiakanga e mau ai etahi whenua ki ta tangata ma te Kawana i roto i tona Runanga e whakarite. |
Whakaritenga noatanga utu.
48. | Whakaaturanga tikanga tiakanga i etahi meatanga. |
49. | Tikanga o te tukunga mai o te Karaati. |
50. | E tika ana kia tangohia ano e te Kawana nga tikanga tiakanga i etahi meatanga. |
51. | E tika ana ma te Kawana e whakatu i etahi Kai-tiaki Pakeha. |
52. | Ma nga Kai-tiaki e whakakore i te take Maori. |
53. | Nga "koha" waiho a te Niu Tirani Kapani Apiti D. |
54. | Whakamananga o nga mahinga o mua. |
55. | Wahi tukunga na Kanara Mekereweti. |
56. | Whakaritenga whai-tikangatanga a te tangata. |
57. | Whakamauranga whenua ki nga Kai-tiaki. |
58. | Whakamataratanga o nga whenua here, me te whakakotahitanga. |
59. | Waihotanga o nga tikanga i meatia i mua ai. |
60. | E kore tenei Ture e tau ki nga whenua noa atu. |
61. | Te mana a te tangata ki te wehe atu he whenua hei whenua-rahui. |
62. | Kei waho nga whenua-rahui o te mana o te Ture Whenua Maori. Nga Apiti. |