Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ka mine te Runanga o Poneke ka whai ki a Te Petatone te Huparitene kia ratou, ko ana korero enei mo te taha moari [i.e. maori] ki tana Runanga

Poneke, Hune, 10 1864

page break
Poneke, Hune, 10 1864.

Ka mine te Runanga o Poneke Ka whai ki a Te Petatone te Huparitene kia ratou, Ko ana korero enei mo te taha maori ki tana Runanga.

E mohio ana koutou ko to tatou nei whakahoa ki te taha maori o tenei wahi he mahi nui he mahi whakauwauwa i te tau kua hori ake nei; I mahia e Te Kawanatanga i runga i te tupato i te mohio me te whakaaro tika anohoki. E mohio ana hoki koutou he tokomaha nga taugata maori o tenei Kotinga i uru atu ki te mahi Kingi a tona tukunga iho he mau pu he mau patu a no te mea kahore i mohiotia te putanga mai o taua kino ki tenei kotinga. He aha i kiia atu ai kua waihoa taua mea hei whakaaro tonu maku, ma nga Apiha anohoki o te Kawanatanga Tumuaki i whakaritea hei whakahaere i nga tikanga mo nga tangata maori i nga ra katoa. He kupu hari tenei naku inaianei kua rere ke.

Na te ki whakaeke mo Whanganui a tetahi Ropu tangata Porangi i runga to ratou ritenga Wairangi, I kitea ai e te taha Kuini o nga tangata Maori toko maha o taua kainga hui katoa ratou e wha pea rau (400) a ka mau ki a ratou pu hei whakaora i nga Pakeha a aia atu ana taua hunga e haere mai ana ki te whakaeke i Whanganui ara te hunga ara i te Poropiti Teka.

E tika ana ka nui te whakamoimiti mo tenei mahi a enei tangata Maori o te taha ki Te Kuini mo tenei mahi a ratou e taua ana te whakamoimiti ki nga Pakeha o Whanganui no te mea kua rua tekau nga tau i noho ai nga Pakeha i roto i nga tangata maori a ahakoa nui te kino i etahi atu wahi kua puta nui te whakaaro me te mahi i runga i te taha Kuini. A era ahau e tohe (a kua tohe tonu ahau i mua) kia mahi tahi ai maua ko Te Kawanatanga Tumuaki kia kake haere enei whakaaro pai ki nga Iwi e rua e noho nei i tenei Kotinga

A tenei ano tetahi mahi hou o roto i enei ra i ko atu o Poneke nei Ko Wi Tako rangatira o Ngatiawa, tangata rongo nui o Nuitireni nei a koia tetahi o nga tino tangata nana i whakahaere te mahi Kingi, a koia pea te tangata tino mohio o te hunga i uru ki taua mahi. Inaianei kua whakarerea e ia taua mahi a kua tuhia e ia tono ingoa hei tohu mo tana whakaaetanga ki te Kuini.

Ko tenei ko te tikanga a Wi Tako ka waiho pea hei teuira mo te whakamutunga o taua mahi a nga tangata Maori i uru ki te mahi Kingi, o te takiwa O Whanganui O Ahuriri a ko taku e whakaaro ai ekore e takitaro ka rangona nuitia kua mutu taua mahi-Te Kingi ki konei, Ko tenei ekore e taea te whakamutu tenei korero aku ki te kore ahau e ki; mei kore te whakahaere tika a Wi Tako me tana marotanga ki te pupuri i nga tangata whakaaro kore o tana taha o te Kingi kua penei a konei me era atu wahi o te Moutere nei; kua pakanga, kua pa te he, me te mate ki era atu wahi o' Te Koroni e nohoia nei e te Pakeha.

page break

Na enei mahi, me te matenga hoki o Waikato, na reira nga hapu nunui o Waikato i whakamarie, ko te huihui nui mo nga wa e takoto ake nei, mo te whawhai, ka kore, ta te mea, kua wehewehe noa atu, a ekore e ngakau tahi te whakaaro pakanga a muri ake nei—na konei ahau i mahara ai ekore e takitaro ka mutu tenei mahi Pakanga a ka tuwhera te ara mo te maungarongo pumau ki nga Iwi e rua, ki te Pakeha, me te Maori, kua waihoa nei raua e Te Kaihanga o te ao te mahi whakapiki i tenei moutere kia rite ki nga Iwi nunui o te ao nei a, tenei ake tatou kite ai.