Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ko Nga Korero o Te Runanga Tuatahi o te Takiwa ki Tokerau

Te Waimate, Maehe 28, 1862

Te Waimate, Maehe 28, 1862.

Nga Rangatira i tae ki te Runanga:—

  • Ko Hare Hongi Hika,
  • Arama Karaka Pi,
  • Aperahama Taonui,
  • Rangatira Moetara,
  • Hira Te Awa,
  • Ko Hemi Marupo,
  • Wiremu Hau,
  • Kingi Wiremu
  • Tareha.

Ko nga tuhituhinga o tera huihuinga i korerotia. i whakaaetia.

I whakaaria e Arama Karaka Pi, i tautokona e Rangatira Moetara.

Kia pataia Te Tumuaki, kia korero mai ia i nga utu e karangatia ana mo nga Rangatira o te Runanga, mo ara atu Apiha Maori e whakaturia ana, e te Kawanatanga mo roto i tenei Takiwa.

Whakaaetia ana; whakatakotoria ana te pukapuka o nga utu mo nga Rangatira o te Runanga, me nga utu o era atu Apiha Maori o tenei Takiwa, ki runga ki te tepu i te aroaro o te Runanga.

I whakaaria e Hemi Marupo, i tautokona e Aperahama Taonui.

Kia noho-a-Komiti, te Runanga kia whakaarohia te tikanga o nga utu kua korerotia nei.

Whakaaetia ana. Noho-a-Komiti ana te Runanga.

I whakaaria e Arama Karaka Pi, i tautokona e Rangatira Moetara.

Kua hurihurihia e te Komiti te tikanga mo nga utu o nga tangata o te Runanga, te tikanga e rere ke ai ta tetahi, ta tetahi; hoi, e mea ana tenei Komiti, me whakarite nga utu kia rite tonu, ina hoki nga utu mo nga kai Tiaki Ture, rite tonu mo nga Karere, rite tonu. Ko te kupu ano hoki tenei o tenei Komiti, me patai atu te Kawana, kia whakaae mai ia, ki nga utu mo nga kai Whakawa, kia tukua kia rite ki te (£20) rua tekau pauna.

Whakaaetia ana e te Komiti, kia tukua ki te Runanga.

Ka noho-a-Runanga, a whakaaetia ana te mahinga o te Komiti.

I whakaaria e Aperahama Taonui, i tautokona e Rangatira Moetara.

Ko te whakaaro tenei o tenei Runanga, ahakoa whakaritea te utu mo nga kai Whakawa, kia rite tonu i te timatanga, ki te mea ka kitea, e te Kai-whakawa tuturu o te takiwa-iti, tetahi tangata e matauria ana, e ia, he tangata mahi tika, he tangata kaha ki tana mahi; ki te hiahia taua kai Wha-page 8kawa kia konia ake nga utu mana, me whakakite mai tona ingoa ki te Runanga, a ma te Runanga e tuku atu ki te Kawana, kia whakaaetia e ia.

Whakaaetia ana. I whakaaria e Arama Karaka, i tautokona e Kingi Wiremu Tareha.

E whakaae ana te Runanga nei, kia tino [unclear: tohe] ratou, kia whakakakoretia nga tikanga Taua; ko nga raruraru me nga he katoa, kia tukua ma nga kai Whakawa tuturu, ma nga kai Whakawa Maori e whakarite.

Whakaaetia ana. I whakaaria e Arama. Karaka Pi, i tautokona e Rangatira Moetara.

Kia whakatuturutia te wa mo tera atu Runanga, ki te Marama o Maehe i te tau 1863, ko te ra, ma te Tumuaki e tuhituhi atu, ki nga Rangatira a tetahi atu wa.

Whakaaetia ana. I whakaaria e Aperahama Taonui, i tautokona e Kingi Wiremu Tareha.

Ko tetahi whare mo te Runanga kia whakaarahia ki te Waimate, i runga i te whenua i mea ai a te Karaka kia tukua ki te Kawanatanga.

Whakaaetia ana. I whakaaria e Aperahama Taonui, i tautokona e Kingi Wiremu Tareha.

Kia rapua he tikanga, e puta mai ai he moni mo te whare Runanga, hei whakaranea, mo te £100, kua homai nei e te Kawanatanga.

Whakaaetia ana. I whakaaria e Aperahama Taonui, i tautokona e Hare Hongi Hika.

Ko te ture o Ingarangi, te ture e whakahaerea i nga mahi me nga Whakawakanga, a nga wa katoa e tika ai.

Whakaaetia ana. Ki mai ana nga Rangatira o te Runanga, kia mutu tenei Runangatanga, ka whakatika te Tumuaki, ka korero i ana korero whakamutunga, ka ki ia kua mutu tenei Rungangatanga.