[Collected Rules and Regulations of the Native Land Court, in English and Māori]

Pukapuka Whakamana Wira Whakamana Kai-whakahaere Wira hoki

Pukapuka Whakamana Wira Whakamana Kai-whakahaere Wira hoki.

27.	Ko te tono ki te Kooti kia whakaputaina he pukapuka whakamana wira, whakamana kai-whakahaere wira ranei kua apitiria nei te wira ki taua pukapuka me rite ki te Ahua No. 16. I te tukunga atu o taua tono e te kai-tono ki te Kai-Rehita me tuku tahi atu e ia te wira koia nei te putake o taua tono.
28.	Me panui taua tono, me te kupu whakaatu e meingatia ana kia tu he uiuinga i raro i nga tikanga o te 46 o nga tekiona o te Ture, me te kupu whakaatu hoki i te wa me te kainga e tu ai taua uiuinga ki roto ki te Gazette me te Kahiti, me kaua e heke iho te wa e tu ai taua uiuinga i te marama kotahi i muri atu o te panuitanga ra. Me tu taua uiuinga i roto i te Kooti e puare ana ki te katoa i te aroaro hoki o tetahi Ateha.
29.	I te tuunga o taua uiuinga, me whakahaere tikanga te Kooti mo runga i taua tono me nga kupu whakahe katoa ki taua tono; a ki te kitea e te Kooti kua hainatia tikatia te page 6wira kua whakaaturia ra, a ko te wira whakamutunga tera o te tangata mate, a e tau ana kia whakaputaina atu te pukapuka whakamana wira mo te katoa mo tetahi wahi ranei o nga taonga, a mehemea hoki e whakaaro ana te Kooti he tangata pai, to-tika hoki te kai-tono hei tango atu i taua pukapuka whakamana wira, hei reira me whakaputa atu e te Kooti i te pukapuka whakamana wira ki a ia mo te katoa mo tetahi wahi ranei o aua taonga ra.
30.	Ki te kitea e te Kooti e kore e tika kia whakaputaina atu he pukapuka whakamananga wira pena me tena kua kiia i mua ake nei, a ehara hoki te kai-tono i te tangata pai, ehara ranei ia i te tangata e tika ana hei tango atu i taua pukapuka ra, hei reira ka ahei te Kooti ki te whakakore atu i taua tono, a i runga i tana e whakaaro ai e tika ana i taua nohoanga ano i tetahi nohoanga i muri iho ranei ki te whakaputa pukapuka whakamana wira mo te katoa mo tetahi wahi ranei ki tetahi tangata to-tika i runga i te tono, ahakoa i tukua mai ano he tono mo te pera kahore ranei, kei ta te Kooti e whakaaaro ai tika ana te tikanga.
31.	Mehemea kahore he wira, kihai ranei i tonoa kia whakaputaina atu he pukapuka whakamananga wira i roto i te marama kotahi i muri mai i te matenga o te kai-tuku, me rite te tono a te tangata e mea ana e whai-tikanga ana ia ki runga ki te mea e tonoa ana kia whakaputaina atu he pukapuka whakamananga wira ki te Ahua Nama 17.
32.	I te uiuinga o taua tono ka ahei te Kooti ki te whakaputa pukapuka whakamana wira ki te kai-tono pera, ka ahei ranei te Kooti i runga i tana e whakaaro ai e tika ana ki te whakaputa atu i te pukapuka pera ki tetahi tangata to-tika ahakoa i tukua mai ano he tono mo te pera kahore ranei; kei ta te Kooti e whakaaro ai e tika ana te tikanga.
33.	Me rehita e ia tangata e ia tangata e tuku tono ana kia whakaputaina atu he pukapuka whakamana wira ki a ia i te ki tuturu a tetahi tangata e marama ana ki nga kupu e korerotia ana i roto i taua ki tuturu, me rite me pena ranei nga kupu ki to te Ahua Nama 18.
34.	E kore e hiiritia te pukapuka whakamana wira, pukapuka whakamana kai-whakahaere ranei kia pahemo ra ano te wa e tika ai (e toru-tekau nga ra) te tuku tono whakawa tuarua mo te mea i whakawakia ra, a ki te tonoa he whakawa pera e kore ano e hiiritia kia puta ra ano te kupu whakatau tuturu i taua tono.
35.	Ko ia wira, pukapuka ranei i kiia he wira kihai i whakaaetia nei e te Kooti kia whakaputaina atu he pukapuka whakamana wira mo te mea pera me waiho ki ti Kai-Rehita takoto ai.page 7
36.	I mua o te putanga atu o te pukapuka whakamana wira, pukapuka whakamana kai-whakahaere ranei ki te tangata ke atu i te Kai-tiaki mo te Katoa, me tuhi e tetahi tangata pera, tetahi pukapuka whakahua moni i runga i te tikanga tiaki kia rite ki te Ahua Nama 19, he mea kia mohiotia ai ka tika te whakahaere i nga taonga o te tangata kua mate.
37.	Mehemea kua mahue iho e te tangata kua mate etahi mea e mohiotia ana ka kino haere aua mea, e whakaarohia ana ranei e tika ana i runga i nga painga o nga taonga o te tangata kua mate me hohoro te hoko, hei reira ka ahei te Kai-whakawa ina tae atu te tono a tetahi tangata e whakaarohia ana e whai-tikanga ana ia ki runga ki aua mea, ki te whakaputa ota whakamana i tetahi tangata kua whakahuatia nei tona ingoa i roto i taua ota ki te hoko i aua mea, me te ki hoki me utu atu nga moni e riro mai ana i runga i taua hoko ki te Kia-tiaki mo te Katoa me ki he taonga no te tangata kua mate ra. Ka ahei ranei te Kai-whakawa ki te whakamana i tetahi tangata hei tiaki i nga taonga o taua tangata kua mate tae atu ki te wa e whakaturia ai tetahi kai-whakahaere.
38.	Me rehita e ia kai-whakahaere wira, e ia kai-whakarite wira ranei, i roto i nga wa i whakaritea e te Kai-whakawa i tana whakaputanga pukapuka whakamana wira, pukapuka whakamana kai-whakahaere ranei, i roto i nga whakaaroanga ranei o taua wa kua whakaaetia e te Kai-whakawa i runga i te tono pera, i roto i te tari o te Kai-Rehita he pukapuka whakaatu i te tikanga o nga taonga, nga taonga tinana ranei o te tangata kua mate, me tuhi hoki he kaute tino whakaatu i nga tikanga katoa o tana whakahaere i aua taonga, a me whakauru hoki ki roto ki taua pukapuka nga ra i puta mai ai he moni ki a ia me nga moni i utua atu e ia, me te tuhi hoki i te nui o aua moni ra. Me tuhi hoki e ia te kupu ki tuturu kia mohiotia ai he pono te whakahuatanga o te pukapuka whakaatu i te tikanga o nga taonga me nga kaute hoki.
39.	Ko nga pukapuka whakamana wira me nga pukapuka whakamana kia-whakahaere wira me te wira e apiti ana, me rite ki nga Ahua Nama 20, 21, me 22.
40.	A te whakaputanga o te pukapuka whakamana wira me te pukapuka whakamana kai-whakahaere wira ina ka oti te hiiri, me tuku tonu atu e te Kai-Rehita, ki te Teputi Komihana mo nga Pane Kuini o te takiwa he mea kia whakataua te tiuti hei utunga i runga, a e kore e tukua atu ki te tangata mona taua pukapuka ra kia utua ra ano kia whakaritea hoki e ia te tiuti ra.

Home | Advanced Search | About | Help

© 2016 Victoria University of Wellington | Contact us | Conditions of use