7. | Ko ia taiapa rohe o tetahi o nga tu taiapa e whakahuatia ake nei i te Kupu Apiti A o tenei Ture, ka meingatia he taiapa totika i raro i nga tikanga o tenei Ture. |
8. | Ka ahei nga Paro Kaunihera, Poari Taone ranei ki te whaka-hau kia kaua e mahia he taiapa mehemea he waea putaratara etahi o nga waea he pera ranei nga waea katoa o te taiapa o roto o nga rohe o te takiwa taone paro ranei, i roto ranei i ona rohe e whakaritea ana kia kaua he taiapa pera ki reira. |
9. | Ko nga taiapa e tu ana inaianei, i whakaturia i runga i nga tikanga o nga Ture kua whakakorea atu nei e tenei Ture, kaore he tikanga kia hanga ano aua taiapa kia whai mana ai i raro i nga tikanga o tenei Ture, engari kia hanga houtia ra ano ka whakarite ai ki nga tu ahau taiapa e whakaritea ana e tehei Ture. |
10. |
(1.) | Ko nga tangata na ratou nga whenua, nga tangata ranei e noho ana i runga i nga whenua e piri ana te takoto, kaore ano kia mahia tikatia te taiapa rohe ka tika kia utua e ratou te hawhe o nga moni e pau i te hanganga i te taiapa o te rohe, ahakoa kaore e puta rawa te taiapa ki te pito whakamutunga o te rohe. |
(2.) | Engari e kore e whaitikanga kia utu atu tetahi tangata noho whenua i te utu mo te hanganga i tetahi taiapa mehemea kaore e tutuki haere tonu ana te taiapa i tetahi pito ki tetahi pito, ina taea ra te pera. |
|
11. |
(1.) | Ko te tangata e hiahia ana ki te tono ia ki tona hoa tutata kia utu ia i tetahi wahi o te moni hei hanga i te taiapa o te rohe, i raro i nga tikanga o tenei Ture me tuku ia i tetahi panui pera. |
(2.) | Ko taua panui me tuhi kia rite ki te ahua nama tahi i te Kupu Apiti B o tenei Ture, me whakaatu i te rohe e hiahiatia ana Kia taiapatia, me te tu ahua taiapa e whakaarohia ana kia mahia, me te page 4roa o te taiapa, me te moni o maharatia ana tera e pau mo ia tiini o te taiapa. |
(3.) | Mehemea ka hanga noatia e te tangata he taiapa rohe kaore ia i tuku panui pera, e kore e mana tana tono atu ki te tangata noho i te whenua e piri ana ki tana kia utua atu tetahi wahi o te moni mo taua taiapa, engari ka tika kia utu taua tangata noho tata. i te hawhe o te utu mo te whakapainga i te taiapa. |
|
12. |
(1.) | Mehemea e whakahe ana te tangata e tae atu ana ki a ia tetahi panui pera ki etahi o nga tikanga o roto o taua panui ka ahei ia i roto i nga ra e rua tekau ma tahi i muri o te taenga atu o taua panui, ki te tuku atu i tana panui utu atu, me tana whakaatu atu i nga take e whakahengia ana e ia, me tana whakaatu atu i ana tikanga i pai ai mo taua mahinga taiapa. |
(2.) | Ko taua panui utu pera atu, me tuhituhi i runga i te ahua o te tauira nama rua o te Kupu Apiti B o tenei Ture. |
(3.) | Mehemea ka kore e tukuna atu te panui utu pera atu i rote i aua ra e rua tekau ma tahi, ka meingatia kua whakaae atu ia ki nga tikanga o roto o te panui i tukuna atu ra ki a ia. |
|
13. | Mehemea kua tuku panui nga tangata noho tata tetahi ki tetahi kia hanga he taiapa rohe, a i roto i aua panui tono e ahua ke ana nga taiapa e whakahaua ana kia mahia, hei reira (mehemea ka kore e rite i a raua ake i roto i nga ra rua tekau ma tahi i muri tata iho o te taenga atu o te mea o muri o aua panui) ma tetahi Kai-whakawa e whakatau aua take i runga i nga tikanga e whai ake nei. |
14. | Mehemea ka pataia ki te Kai-whakawa te tikanga mo te hanganga o tetahi taiapa arai rapeti, mo te mahinga ranei i tetahi atu tu taiapa kua ara Kia rite ki tona ahua totika o te taiapa arai rapeti, a ka whakataua e te Kai-whakawa e kore e puta atu he painga ki te tangata i tukuna atu ra ki a ia he tono taiapa i runga i te mahinga [unclear: i] te whakarereketanga ranei i te ahua o te taiapa, a kaore e tika ana kia utu ia i te hawhe o te mahinga, kei reira,—
(1.) | Ka ahei te tangata nana i tuku te tono, ki te hanga ki te whakarereke ranei i te ahua o te taiapa, ka ahei hoki i tona wa e pai ai ia ki te tango atu i te kupenga waea i whaka-maua
atn [sic] ra e ia, ano nana ake taua kupenga waea; |
(2.) | Ka tika ano kia utua e te tangata e tae atu ana te panui ki a ia i te hawhe o te moni e pau ana i te mahinga i te taiapa e hara nei i te taiapa arai rapeti (mehemea [unclear: ra] kaore he taiapa), hui atu ki nga moni e whakataua ana e te Kai-whakawa ina mahara ia e tika ana kia utaa atu mo he moni, mehemea e whakaaro ana ia tera e puta he painga ki taua tangata i te mahinga o tetahi taiapa arai rapeti; |
(3.) | Ka tika hoki kia utua e te tangata e tae atu ana te panui ki a ia i te hawhe o te moni e pau i te whakapainga i te taiapa arai repeti. |
|
15. | Mehemea ka turi ka mangere ranei tetahi o aua tangata [unclear: a] kaore e timata ana i roto nga ra e rua tekau ma tahi ki te whakarita i ta[unclear: na] i whakaae ai kia hanga e ia, a ki te timataria kautia a kaore e whakaotia ana te mahi i whakaritea ra hei mahi mana, ka ahei tetahi o raua i taua wa ano, i roto ranei i nga marama e toru ki te hanga i te taiapa o taua tu ahua ano i whakaritea ra e raua, a i taua wa ano, i. tona wa page 5ranei a muri atu ka taea e ia te tono atu kia utua atu te moni e tika ana mo te mahinga o te taiapa e te tangata kaore ra ia i mahi i tana |
16. | I te wa e tae atu ai tetahi tangata hou hei tangata noho i runga i te whenua, a kua ara te taiapa rohe atu i te whenua e piri ana ki tana, he mea hanga na te tangata o runga o taua whenua, ka tika ano ma te tangata tae hou atu e utu nga raruraru e tika ana kia utua e te tangata noho tuatahi i runga i taua whenua i te wa i whaka-rerea ai e ia. |
17. |
(1.) | Ki te whakaturia he taiapa ki tetahi whenua, a i taua wa i whakaturia ai taua taiapa, kaore i te pangia nga whenua e piri ana ki taua whenua e nga tikanga o tenei Ture o nga Ture ranei kua whakakorea atu nei e tenei, engari no muri i uru mai ai ki raro ki nga tikanga o tenei Ture, kei reira me utu e te tangata kei a ia taua whenua ra, i roto i te marama kotahi i muri o te taenga atu o te pukapuka tono pera atu, ki te tangata nana i mahi taua taiapa, te hawhe o nga utu totika mo taua taiapa i taua wa, ka tika hoki kia utua e ia te hawhe o te utu mo te whakapainga o te taiapa, puta noa te wa e noho ai ia i taua whenua. |
(2.) |
Mehemea ka tautohetia, ma te Kai-whakawa, e whakatau te moni hei utu ma raua, i runga ano i nga tikanga kua whakaritea i raro iho nei.
Engari mehemea e purutia ana e te tangata noho i runga i te whenua i runga i te tikanga o tetahi riihi kaore nei e roa atu ana i te rima tau nga tau o tona riihi, heoi ano te utu mana ko nga utu e whakaritea ana i roto i te tekiona rima.
Engari hoki ki te mutu taua riihi, ki te mutu rere ranei i waenganui, ka tika kia tau ki te tangata noho nga tikanga o te wahanga (1) o tenei tekiona.
|
|
18. |
(1.) | Ki te hiahiatia kia whakaarahia he taiapa ki te whenua e kapi ana i te ngaherehere, ka ahei te tangata e hanga ana i te taiapa ki te tua ki te tahu i te ngaherehere engari kaua e hipa atu i te toru tekau ma toru putu te whanui ki tetahi taha ki tetahi taha o te rohe; a ko te moni i pau i te tuanga me apiti atu ki nga moni i pau i te mahinga i te taiapa, a me whakarite te moni hei utu ma tetahi tangata ma tetahi tangata. |
(2.) | Engari e kore nga tikanga o tenei tekiona e whakamana i te tangata ki te tua i nga rakau mea whakatipu, rakau mea ata waiho marire ranei hei whakaruru mehemea ra kaore e neke atu ana i te rima tiini te whanui. |
|
19. |
(1.) | Mehemea he awa, he awa keri, he wherua rerenga wai, he kowhatu ranei kei te rohe o nga whenua e takoto piri ana nga rohe ka tika kia whakaae nga tangata e noho ana i aua whenua, ki te raina hei haerenga mo te taiapa, i tetahi taha i tetahi taha ranei o te rohe, a ki te kore e taea e raua te whakarite, ma te Kai-whakawa e whakatau te wahi hei haerenga mo te taiapa, i runga i nga huarahi e whakaritea ake nei. |
(2.) | Ka ahei te Kai-whakawa ki te whakarite i tetahi tangata i etahi tangata ranei hei titiro i te raina mo te taiapa, a mana e whakatau mehemea e whaitikanga ana kia mahia he taiapa; a mehemea e whaitikanga ana, mana. e whakatau te wahi hei haerenga mo te taiapa, a mana hoki e whakatau mehemea e tika ana kia utua he moni a tau ki |
|