Pika me te Tiamana. Nga mema i noho e 51.

H Tukino—He Motini taku. E hiahia ana ahau me whakaae te Pika kia mahia taku inaianei.

H. Tukino (Minita)—Motini mo te whaka tu Komiti Kopareihana, hei pupuri i nga whenua o Te Ture Kooti Whakawa Whenua Maori o te tau 1894. Na Te Heuheu Tukino raua ko Erueti Arani.

H. Tomoana—Kaore au e whakaae kia mahia te Motini a te Honore Minita inaianei, a e pooti ahau mo te Noo. A e tono ana ahau me mahi taku Motini mo te karaka kia rengo tatou i te kupu a te Kawanatanga.

T. Whiua—E tika ana te tono a H. Tomoana, otira e ahua pakeke ana tenei tono notemea kaore te Pirimia o tera tau i konei, heoi i runga i te kaha o te Honore Mema o Heretaunga nei ka whakaaetia tenei tono, ara te moni £17 15s. 6d.

Kua paahitia tenei take i tenei ra 29 Maehe, 1895, 10 a.m.

H. Rapihana—E tu ana ahau mo tenei taima ko taku hiahia kia mahia taku Pire i korerotia inapo nei.

H. Tomoana—Na H. Rapihana tenei taima.

H. Rapihana—Ka tukua ma te karaka o te Paremata e panui to take tuatahi o te Pire ara:

Pitihana [unclear: Turki] i te Kooti Whakawa Whenua Maori o te tau 1894.

Nikera Tautau—Tautoko i te pitihana.

T. Waata—Tautoko.

H. Tomoana—E tono ana ahau kia tukua mai te pooti mo korerotanga tuatahi kia paahitia.

H. Niania—Tautoko.

R. Wharerau—E mea ana ahau me paahi tenei pitihana a e mea ana ahau kua oti tenei a me panhi te korerotanga 1, 2, 3, ka mutu ka puku atu ki te Runanga Ariki, a e tono ana ki te Pika kia tukua te pooti.

M. Te Ata—E pai ana ano mehemea ka tukua kia roa notemea ko nga take nunui me perehi rawa a kia ata titiro nga Honore Mema kia ata marama ai.

H. Mokopapaki—Tautoko i ta R. Whareru (Minita).

Pika—Ka tukua te pooti mo te paahitanga o te korerotanga 1, 2, 3, o te Rarangi tuatahi o te Pire a H. Rapahina.

Nga mema e whakaae ana kia paahitia tenei pitihana me ki mai ae. Ae. Kua riro i te ae, kua paahitia 29 Maehe, 1896, 10 a.m.

2. Pitihana whakaara i te Pire tono mana.

H. Rapihana—Ka hemai te pitihana mo te tono mana kia panuitia.

H. Tomoana—Tautoko. Ka panuitia, te pitihana.

T. Kaporiki—E tautoko aua ahau i tenei pitihana.

N. Tautau—Tautoko. Notemea hei mohiotanga mai mo te Paremata o te Koroni he pono te hiahia o nga Maori.

H. Hautehoro—E tono ana ahau i te pooti.

H. Tukino (Minita)—Kanui taku hiahia ki te korero mo tenei take otira i runga i te mea kaore a H. Heke raua ko Wi Pere i konei heoi e hiahia ana ahau me whakaneke atu tenei wahi o te Pire kia tae mai a Hone Heke, a ko au tonu te mea whai korero mo tenei Pire tono mana i te Paremata i Poneke. No reira ahau i hiahia ai me whakaneke, he mea kia mohio atu ai ahau ki tetahi kaha hou me tenei Pire tera ano pea pea kei a ia ra ano.

H. Rapihana—Ko tenei pitihana na Hone Heke pu ano i hanga a i te whakanekenga e te Minita Honore kei te hiahia atu au ki nga take i hiahia ai te Minita kia korero mai mo te nekehanga e ia o tenei pitihana.

H. Tukino (Minita)—Kua pau katoa nga mahi mo tenei Pire tono mana, ara kei maumau mahi noa iho te Motu i te mahinga a kia tino mea mai ano ia he tino take kaha tenei me haina katoa ki te pitihana a no reira ka page 25whakapaua atu toku kahu ki te mahi.

H. Mangakahia-Ko tenei Pire kua takoto ki te Paremata i Poneke a kote Pirimia kaere i pai kia noho aia ki te whakarongo i te korerotanga o te Pire. No reira kaore noa iho i mohiotia ara he whakararuraru noa iho kei hohoro te whakawhiti atu mo tenei Pire ki Ingarangi. A ko te hiahia hoki o te Motu kia kore te Pire e paingia mai i konei kia marama ai te whakawhiti notemea kua kati katoa nga ara mo taua Pire tono mana no reira e inoi ana ahau me unu te whakaneke a te Minita.

R. Wharerau—Ko te putake tenei o te Kotahitanga ko te Pire tono mana. E tono ana ahau kia tukua mai te paahitanga tuarua, tuatoru mo tenei pitihana kia tukua atu ki te Whare Ariki kia mahia mai.

H. Tukino (Minita)—Ko te matenga o tenei Pire i te Paremata i mate mai i te kokirotanga ai i puta mai ki waho i muga i te takahanga mai o nga ruri o te whare. Heoi i te mea ko ahau anake te mea e pupuri ana i te moa nei heoi ka unuhia e ahau taku kupu kia taria atu a Hone Heke.

H. Tomoana—E mea ana ahau me waiho tenei take kia tae mai a H. Heke.

H. Tukino—E tono ana ahau me tuku te pooti kia paahitia.

H. Te Ata—E tautoko ana ahau me waiho kia tao mai a H. Heke ka mahi ai tatou mo tenei pitihana kia marama ai tatou.

H. K. Taiaroa—He pai rawa kia tae mea a H. Heke ka mahi ai i tenei tako notemea kaore ano i puta he kupu ma te Kawanatanga o Poneke mo runga i te Pire tono mana a i mate roto noa iho te Pire i reira i runga i te kore o tu o te Karamu o te whare. A ko te take tera i hoki mai ai taua Pire ki a tatou inaianei. Tenei pea kei nga tau e haere mai nei kitea ai. Ko te Taute he roia mohio no nga takiwa Maori me te pai ki taua Pire ko nga mema katoa he mema hou anake no reira i puta ai ki waho o te whare. No reira ko te mea pai ma tatou he manawanui ki ta tatou Piro tono maua no reira ahau i pai ai me tatau atu kia tae mai a Hone Heke. A ka whakaatu ano ahau no wai ranei te he e. I muri i te hui o te Waipatu ka tukua nga pitihana ki te Whare Ariki o Poneke me te Whare o Raro. Kaore noa iho i mohiotia. Ko aua pitihana i tukua ki te Kawana. Ko te Ture Kooti Whenua Maori na Timi Kara, i mahi. Ko enei Pire katoa i paahi nei i tenei tau no runga i nga mema torutoru ko te nuinga i nga ahuareka noa iho.

H. Rapihana—Maumau te taima mehemea ka nekehia atu tenei pitihana mo tetahi wa.

Neke 2 p.m.

Maehe 29, 1895.

Ka puare te whare.

Mo te rarangi tuarua o te Pire a Herepete Rapihana.

H. Mokopapaki—E tono ana ahau i runga i te Motini a Waha me korero a Wi Pere mo tenei pitihana.

H. Te Rake—E tautoko ana ahau i ta H. Mokopapaki.

H. Mangakahia (Pirimia.)—

H. Rapihana—E tautoko ana ahau me tuku te pooti paahi, me te pooti whakaneke mo taku pitihana a e inoi atu ana ahau ki te Kawanatanga kia homai enei haore mo taku Pire.

H. Tukino (Minita)—E whakaae ana te Kawana anga mo te pitihana a H. Rapihana tenei taima me hiki atu ta motou mo te 7 p.m.

Pika (K. Rangipuawho)—Nga mema o whakaae ana kia paahitia te korerotanga 1, 2, 3, o tenei pitihana, me ki mai ae. Kua riro i te ae, paahi Maehe 29, 1895.

Wi Pere (No te Runanga Ariki.)—Ko te Pire a Hone Heke ka mahia ano i te Whare o Raro i roto i te Paremata o Poneke a me tuku to koutou kaha me hanga rawa he pitihana mo taua Pire kei kiia kua ngenge nga Maori mo taua Pire notemea kua korerotia e Hori Kerei Taiaroa nga take i hinga mai ai te Pire i tenei tau. E hara i te mea na te kupu a te Kawanatanga engari na te torutoru o nga mema kaore i tu te koramu o te whare no reira i tianatia ai te whare me te Pire katoa. Ko te Ture Kooti. Whakawa Whenua Maori o te tau, 1894, na te Komiti whiriwhiri i paahi i te tukunga e te Whare o Raro kite Runanga Ariki ka tapahia iho e H. K. Taiaroa ka heke iho ano te Pire noi ki te Whare o Raro ka tangohia e te Kawanatanga ka tukua atu ki te Komiti whiriwhiri a na ratou i paahi atu a mana ana hei ture, ko nga tangata e haere hei mema Komiti ki Poneke me kowhiri i nga tangata tino tika.

Kua paahiha te pitihana mo te Pire tono mana.

3. Pitihana mo Pinepine Te Kura ka panuitia.

T. Waata—E tautoko ana i te pitihana.

H. Tomoana—Tautoko.

T. Heretaunga—E whakahe ana ahau ki te pitihana mo Pinepine Te Kura.

N. Tautau—E tautoko ana i te pitihana o Pinepine Te Kura.

W. Te Purewa—E tautoko ana ahau i tenei pitihana ara mo nga mate pa whakarere mai.

Hau Te Horo—

T. Hapimana—E tautoko ana au i te pitihana a e tono ana hoki ahau me tu a Wi Pere ki te whakamarama mo tenei pitihana.

P. Patapu—Tautoko i ta T. Hapimana.

H. Mania—Ko Hone Heke te mea e mohio ana mo enei mea katoa a e mea ana ahau me tuku tenei mea ki te Runanga Ariki pera me era pitihana kua paahitia.

Wi Pere (No te Runanga Ariki)—E hara i ahau tenei pitihana i hanga engari na Hone Heke he mea kia kitea ai te kaha o te Aue o te Iwi Maori kei mea mai e hoha ana page 26tatou. A ko tenei pitihana e haere ana hei hoa ano mo era pitihana e takoto ma ra i te Paremata. Ko Pinepine Te Kura i mahia mo Petani ki Waiapu otira i mahia e te Kotahitanga tenei Piri a paahitia ana i te nohoanga o te Paremata i Pakirikiri a heoi ano te tukua atu ai ki Poneke kia meingatia ai na te Paremata i paahi mai. Ko tenei Pire tono mana ekore e homai tera pea e tae ki te 30 tau pera me te Airiki e tono ana i tetahi mana mo ratou ka 35 nga tau inaianei kaore ano i homai, a ko tenei Pire Tono Mana ekore e homai a kia pau ra ano nga Whenua ka homai [unclear: notemea] kaore he wahi hei tatunga. Pinepine Te Kura, ko ona ritenga ma ia hapu, ma ia hapu e hanga he ture mo o ratou whenua me te whakatu Komiti i roto i a ratou hei pupuri i o ratou toenga whenua e ahei ai te tatari atu ki te Pire tono mana Motuhaka. Ko tenei Pire e rite ana he teina no te Pire tono mana. Ki te paahi tetahi o enei ture he ora kei roto, ara mehemea ka hinga tahi raua tokorua heoi ano ta tatou he aue, kaore hoki he ture hei eranga mo tatou, no reira ko taku hiahia kia paahitia tenei ture hei taringa atu mo ta tatou Pire t no mana.