Kua neke te whare, 10 a.m.

Ka Puare Te Whare i te 10 a.m.

He pukapuka unu tenei naku i ahau i runga i taku nohoanga Pika koia ahau i rihaina ai i taku ingoa i mua i nga Honore Mema.

Tiamana—Hipirini Tewhetu.

Pika—W. K. Rangipuawhe.

H. Mangakahia (Pirimia)—E inoi ana ahau me noho a Komiti te whare ko te Pika me heke iho i tana nohoanga.

H. Hapimana—Tautoko.

Timi Waata—He Motini na te Komiti Wahine.

H. K. Taiakoa—E hiahia ana au me korero taku Motini.

H. Niania—Tautoko i te Motini a H. K. Taiaroa.

H. K. Taiaroa—Ko te take o tenei Motini he mahara noku he pai rawa tenei whare mo te Runanga Ariki he tu tata mai ki te Runanga whiriwhiri me whakatopu katoa te whare.

E. H. Karaka—E tautoko ana ahau i tenei Motini.

H. Tukino (Minita)—Tautoko.

Timi Waata—E tono ana ahau i te pooti kia tukua mai.

H. Mania—Tautoko i te pooti.

Honore Pika—Ka tuku i te pooti.

Nga mema e whakaae ana ki tenei Motini me ki mai ae. Ae, Kua riro i te ae. Kua paahitia i tenei ra 27 Maehe, 1895, 10 p.m.

H. Tupara—E tono ana ahau ko taku Motini hei hekana.

H. Mangakahia—Me waiho te Motini a Hemi Te Tupara.

H. Paerata—Ko taku Motini hei hekana mo a H. K. Taiaroa.

R. Wharerau—E tono ana ki te Pika kia homai tenei taima ki te Kawanatanga.

Honore Pika—E whakaae ana ahua ki te Kawanatanga tenei taima.

R. Wharerau (Minita)—E whakapai ana ahua ki te Pika mo tana homai i tenei taima ki te Kawantanga tae atu ki te Tiamana. E whakapai atu ana ahau ki nga Rangatira o te Arawa kua awhina mai nei i a tatou i runga i tenei mahi, Nga Rangatira katoa e whakapai atu aua kia koutou i runga i to koutou kaha. Tenei maua ko Pene Taui nga tangata i whakahaua i te tau 1890, ki te mahi i te haina mo te Kotahitanga i raro i te mana o te Tiriti o Waitangi a whiti atu maua ki te Waipounamu, ko te maha o nga tangata i hania e 21,000. I muri i tenei i tu te hui uui ki te Tiriti o Waitangi i te tau 1891, a no aua tau i riro mai ai te taonga i a koutou ki Runga nei a no aua tau tae mai ki tenei tau e haere tonu ana maua ki te mahi i te mahi, No reira e nga iwi kia kaha ki te mahi kua whakamaramatia ki a tatou nga mahi. E whakapai ana ahau ki nga Minita o te Haahi kua uru nei ki roto o tenei mahi heoi ka penei atu ahau tera ano pea te Atua e tautoko ana i tenei mahi no reira e nga Rangatira kua uru kei ki tenei mahi kia kaha ki ta tatou mahi, a tera ano e puta te ahua o tenei mahi. Ka whakaatu ano au i te ahua o tatou inaianei ara ko te Paremata mutunga tenei i te ture i paahitia mai i Te Waipatu, ka pootitia houtia ano he mema hou mo te Paremata o te Kotahitanga. Kei pouri koutou nga mema hou kua uru nei ki tenei mahi i tenei tau, ko te tunga o nga mema mo te tau e haere mai nei whakariera ai nga mahi me nga tunga me nga mema. Ko toku hiahia kia kaha ki te mahi me te kaha ano ki te mahi mo te Piri tono mana kia whiti atu ki Ingarangi. Ko ahau nei he ateha no te Kooti hara otira i te timatanga mai o tenei mahi ka unuhia mai maua ko Pene Taui i runga ano i te kaha o Ngapuhi, kaati aku kupu, he whakamihi atu ki a koutou kia ora tonu koutou i runga i te aroha o Te Atua.

H. Mangakahia (Pirimia)—E whakapai atu ana ahau ki nga Hon re Rangatira me taku hokinga ana ki taku tunga tawhito o te tau 1892, ara Pirimia. Kei te whakamoemiti atu ahau ki a koutou e nga Rangatira katoa, he whakaatu tenei i te nui o te hiahia o nga Iwi ki roto i tenei mahi me te whakaatu i te nui o te pai o te Arawa ki runga o tenei mahi, a he tikanga pai he Honore kei runga o tenei mahi i te mea e mahi ana i runga no i te whakaaro page 20kotahi kaati enei korero aku. Ka rere atu aku korero me timata mai i te tau 1889, ka timata mai te whakahaere o tenei mea e Napuhi i te 13 Maehe, 1889, ka hanitaia nga tangata e 440, naku i hania I muri i tena ka haere mai ki Heretaunga ka tautokona e H. Tomoana e 880 nga tangata i hania a i te mea kua mahia nuitia ka hania nga motu e rua e 21,000. No te tau 1892, i whakatuturutia ai he ture mo te Kawanatanga Maori, ara, te Pika, Pirimia, i no te 17 o nga ra o Hune, 1892, i whakatuturutia ai tenei Kawanatanga me te ahua o nga mahi i hoatu ki runga ki nga Minita Honore o te Kawanatanga. No te wa o te 1892, ahu mai ka whakaaturia ano he pooti kei te rarangi 17 o te pukapuka whero. I te wa o taku tunga o te 1892. i oti katoa i ahau nga mahi o te Kawanatanga o te Kotahitanga nga pukapuka kirihipi tae atu ki nga perehi pukapuka tae ki te 11 o nga ra o Aperira, 1892, ka oti katoa i ahau nga mahi. A i te wa i hinga ai ahau i runga i taku nohoanga, ka riro he tangata ke mo taku turanga, ara T. Whatahoro te Pirimia, a i tenei tau kua whakahokia mai ano au e te Tumuaki me te Kawanatanga o tenei Kotahitanga a e whakamihi ana ahau ki nga Mimita me te Tumuaki o te Kotahitanga a inaianei kaore aku wehi taku kupu ka kaha tonu ahau ki te mahi i nga mahi katoa e homai e koutou kia mahia A e hari ana ahau mo koutou kua huihui mai nei ki te tautoko i tenei Kotahitanga. Taku kupu mehemea ka tae mai etahi mea ki au ka tino kaha ahau ki te mahi i nga mahi e homai ana ki te ringa o te Kawanatanga. Heoi tera e tukua atu te Pire a te Kawanatanga ki a koutou a, e ahei ana koutou ki te menemana i nga mahi e hoatu aua e te Kawanatanga. Kia ora koutou katoa e nga tangata katoa enei i roto i te whare puta atu ki nga tangata o waho i te marae me era atu kia ora katoa.

Heuheu Tukino—E tono ana ahau ko taku Motini hei hekana.