.gif)
Whenua o te Katoa i Tongariro
Whakawhaititanga. — He Pire I Huaina
Whakawhaititanga.
He Pire I Huaina.
He Ture hei Whakamana i te Wehenga o tetahi wahi Whenua e takoto ana e taiawhio ana i te Maunga o Tongariro hei Whenua Mo Te Katoa.
Na Ka Meinga hei Ture e te Runanga Nui e noho huihui ana i roto i te Paremete i runga ano hoki i tona mana, ara:—
1. Ko Te Ingoa Poto o tenei Ture Ko Te Ture Whenua O Te Katoa I Tongariro, 1893.
Kua patua tenei rarangi.
2. Ke ahei te Kawana i roto i tona Kaunihera irunga i te Panui i roto i te Kahiti i muri tonu iho i te tukunga ki a te Kuini e nga Maori whai take tera wahi whenua katoa e whakaaturia ana i roto i te Apiti e mau nei, te ki he whenua no te katoa taua whenua i raro i tenei Ture, me te ki a kia mohiotia ano hoki ko te "Whenua O Te Katoa I Tongariro."
Rarangi hou.
| 2. |
Ka ahei e te Kawana i roto i tona Kaunihera i runga i te Gazette, a i runga i te ra i Panuitia ai i muri iho hoki te ki ko nga whenua katoa i roto i te takiwa e whakaaturia ana i roto i te Apiti e mau nei ki tenei kua tukua kia te Kuini hei whenua mo te katoa i raro i tenei Ture, a kia mohiotia ko "Te Whenua o te Katoa i Tongariro"; a i runga i taua ra kua kiia ake nei i muri iho hoki kua mutu rawa te take a nga Maori ki taua whenua kua kiia ake nei. A mehemea tera etahi Maori e whai take ana i te ra kua kiia ake nei ki taua whenua a kahore ano o ratou hea paanga ranei kia hokena e te Kuini, ka ahei e te Kawana te Whakahau i te Kooti Whenua Maori kia uiuia nga take o ana tangata kua kiia ake nei me te whiriwhiri i te rahi o te utu o ana hea i runga ano i nga tikanga e whakaaturea ana e te tekiona rua tekau ma ono o "Te Ture o nga Mahi a e Katoa, 1882," pera ano me te whakatikatikanga e te tekiona tekau page 2 A hei whakamana i nga tikanga o tenei tekiona ka kiia ko nga whenua e tangohia ana whenua e tangohia ana mo tetahi mahi a te katoa i runga i nga tikanga o "Te Ture o nga Mahi a te Katoa, 1882." |
||||
| 3. |
Ko taua whenua ka takoto tonu i raro i te mana o te Kawana— a ka ahei ano hoki ia te whakahaere i nga whenua katoa i roto i nga rohe o taua whenua. Ko nga tangata katoa e haere ana ki reira noho noa iho ai noho tuturu ai ranei i runga i taua whenua, i tetahi wahi ranei o taua whenua, haunga ia i runga i nga tikanga a muri nei whakamaramatia ai, ka kiia he hunga takahi i nga tikanga o te ture a me pana atu i reira. |
||||
| 4. |
Ko te Minita o nga Whenua mo tena wa me te Tumuaki o nga Kairuri hui atu ki tena Rangatira Maori kotahi o te Iwi o Ngatitu— wharetoa. Maori tuturu o Niu Tireni me ena tangata e pai ai te Kawana ki te whakatu, ka kiia i konei kua whakaturia hei Kaitiaki hei kaiwhakahaere mo taua whenua, a kua tukuna hoki ki a ratou nga mana katoa e ahei ana te Kawana te tuku i raro i te Ture "Whenua O Te Katoa, 1881," ki nga kaitiaki o nga whenua o te katoa hei huarahi whakahaere ma ratou mo aua whenua.
|
||||
| 5. | Ka ahei e te Kawana i roto i tona Kaunihera i ia wa te hanga te whakarereke te whakakore i tetahi ture whakahaere tikanga i whakaaro ai ia he mea tika kia pai ai te whakahaere i nga tikanga o tenei Ture me te whakahaere i nga mahi o tau whenua, a i runga i aua tikanga whakahaere ture ka ahei te whakaeke i nga whiu mo tepage 3 takahi i aua tikanga, kaua a ia aua whiu e neke ake i te rima pauna, a ka ahei ano hoki ia te whakatau i nga utu hei tono ma te Poari i runga ano i tana i whakaaro ai he mea tika hei whakahaere i nga tikanga o tenei Ture. |
||||
| 6. | Ko nga utu mo te whakahaere i nga tikanga o tenei Ture kei nga utu e puta mai ana i roto i nga whiunga me nga utu i whakataua kia utua mo te haerenga ki runga i taua whenua i raro i tenei Ture, hui atu ki nga moni e hua mai ana ki te Poari i ia wa i raro i "Te Ture Whenua oTe Katoa, 1881," me te tapiri hoki ki nga moni e whakaritea ana e te Paremete i ia wa i ia wa mo taua mahi. |
