Paremata Maori: Waipatu 1893

Wi Pere. — He Pire Kohi Moni

Wi Pere.
He Pire Kohi Moni.

No te mea i te noho anga o te Paremata Maori i tu nei ki te Waipatu i te 15 onga ra o Hune, 1893, a i whakahuatia he Ture kohi moni ma te iwi Maori o nga motu erua nei o Aotearoa me Waipounamu i te ono o nga ra o Hurae, 1893, kei te tarewa noaiho taua whakaritenga.

Na reira ka meingatia tenei hei Ture e te Runanga nui o te kotahitanga o te iwi Maori i runga i nga mana o taua Runanga—

1.	Te ingoa poto o tenei Ture ko te Ture kohi moni o te kotahitanga.
2.	Konga moni i kohia e ia Hapu e ia Iwi ranei kite Peke o tona Takiwa, me ata whiriwhiri e ia Hapu e ia Iwi ranei, nga tangata tika hei tiaki i aua moni hei tuku kite Peeke, a ma etahi tangata tika ano hoki e kohi aua moni.
3.	Kote tikanga ote kohi, he pauna mate tangata ite Tau, a. kote tikanga o taua pauna ka kiia i konei, he hia kotahi, kite hiahia tetahi tangata etahi tangata ranei, kia £10 pauna tana kohi, nuku atu ranei, a ka kiia i konei, he tekau hia, mate tangata.
4.	Ko nga mahi ma enei moni he whakapai whenua, tope Ngahere, mahi Paamu, hei hoko i nga whenua pakeha, Tekihana ranei i roto i nga taone, kia riro mai hei whenua ma nga tangata na ra ou aua moni, i kohia nei ki roto i nga Peke, kua korerotia i runga ake nei.
5.	E ahei ana i runga ite mohio o nga kai whakahaere, kia whakatakotoria, e ratou kite Paremata ote kotahitanga kia riihitia taua whenua aua whenua ranei i hokoa ra hei whakahoki ite moni i hoko ai taua whenua.
6.	Kite pa he mate ki tetahi. ki etahi Hapu, Iwi ranei, ma ratou e haere ki nga kai whakahaere o aua moni, nama ai, i runga i te tahi Punga hei whakahaere mo a ratou keehi, ma ratou ano hoki e utu aua moni me ona hua ano.
7.	Ko nga Ture hei whakahaere i nga mahi kua kiia ake nei mate Paremata ote kotahitanga e mahi.
8.	Ma nga tangata i whakaturia ra ete Iwi, hei kai tiaki mo aua moni, ma ratou e titiro nga whenua, o nga pakeha, e hiahiatia ana e ratou kia hokona, a ma ratou e whakaatu kite Iwi, kite Tumuaki hoki ote kawanatanga Maori.
9.	Ma nga kai tiaki o aua moni, ia Peeke, e whakaatu kite Paremata a ratou Ripoata, whakaatu ite maha o nga moni, e takoto ana ki ia Peeke, a me Puta aua Ripoata ite wa e noho ai te Paremata ote kotahitanga.