2 P.M.

Pika: Kua puare te whare, kia tu te kawanatanga kite korero i tenei korero.

J. Taiaroa: I tu ake ahau kite whakaatu kia koutou i mahue tetahi korero i roto ite Pire a Heke, i te motini a Taiaroa, E mea atu ana ahau ma wai e haina te karati.

Pirimia: E rua tonu nga tino kupu e mahia nei, kote upoko tuatahi mete upoko mutunga, heoi aha koa pewhea te roa o nga korero ko enei ano nga mutunga o nga korero, e mea atu ana te kawanatanga kia tikarohia, he mema i nga mema o nga whare e rua nei hei mahi ite upoko o nga page 38kirihipi, ko te kawanatanga ano tetahi, ko ta ratou e whakaae ai me whakatuturu, e nga whare ko nga ingoa enei, Meiha Keepa, mohi Tawhai.

Mangakahia: E Inoi atu ana au kia tuhia mai e Taiaroa taua kupu i korero mai ra ia, e whakaae ana ahau kite komiti i mahia mai e te Pirimia.

Tamahau: Ki taku mohio mote takiwa e whakaaetia mai ai, katahi ka tika kia tuhia mai nga korero, a J. Taiaroa, e mea ana ahau kia ata waiho ia tatou tenei korero mote kirihipi kia tu mai ai ano etahi o nga mema. He mea tika mo apopo hoatu ai kite komiti, kotahi ano te mea e rongo nei ahau ko te kawanatanga anake. Kaore ano kia tae kite mana, he pai kia roa tatou e korero ana i tenei mea i te mea kotahi ano tatou ka hui kite wahi kotahi korero ai.

H. Tomoana: Mote kupu mahue, e mea atu ana ahau.kia ata waiho kia mahia te Pire kia Paahitia te Pire ka whakauru ai.

Pika: Kota Taiaroa e whakahaere i naianei, kaore e pai kia tuhia te mea kei te maram tonu.

Te Aweawe: Kote maori tonu hei whakamana i nga karaati, kote kiingi ta u, Tera, pea e whakaturia e tatou tetahi tangata nui hei whakamana.

Mangakahia: Kei ta Heke kia tu mana motuhake, mehemea e per kaore e pa kia kuhua atu ano me kaporeihana ka tika.

J. Taiaroa: Kua tukua mai ahau ete tangata nan te Pire, ko tona mahara kaore e oti ta tatou mahi ite take motuhake, heoi an[gap — reason: illegible] te mea e whakaaetia ai me haere kite Kawana ki tona kaunihera.

Pika: Kia ata haere ta koutou korero i tenei mea, ma te ata korero ka oti ai ta tatou mahi.

Mangakahia: Kote take i penei ai taku korero, he putanga note kupu a te tangata nana tenei korero i mea ia kia kaua e tu he pakeha hei mahi i ta tatou mahi.

Pirimia: Ite mea kua noho ne tatou i raro ite mana, ote Kuin kaati nga whakawa katoa, e mahia ana e tatou mate kawanatanga, e haina, kaore e riro i etahi atu.

H. Paea: E ahua pouri ana ahau mo tenei korero, heoi an[gap — reason: illegible] taku mohio ai ko te take motuhake hei tononga, e tautoke ana ahau i ta Te Aweawe.

Kawatupu: E tupato ana ah [gap — reason: illegible] ko taku ko nga mahi ma tatou ano.

R. Huru. E tautoko ana ahau ite mana motuhake aha koa kore e kitea e tatou ha hoa mo tatou naianei, taihoa ka kitea.

Pika: Te Patai a Heke kot whea kaporeihana e pirangihi ana e tatou, kote kaporeihan kaore e takahi ana ite kawanatanga kaere, kaati kaore o pai tatou kia takatu i nga Ture ote Tiriti, kite page 39tohe tatou ite mana motuhake ka takahi tatou ite Kuini.

Tamahau: I tu ano a Heke, i kii ia ka taea ano e tatou te tono ite take motuhake, i naianei he kupu hou tenei kupu ki au, he mea tika kia tonoa atu ia kia haere mai ano kite korero i tenei tikanga ka waiho tenei hei kino i toku ngakau I kii ia mate riro mai ote mana ka whai mahi ai tatou.

H. K. Taiaroa: E tono ana tatou i tenei mana kia wai, Kuini, ko wai te mangai ote Kuini i naianei, kawana, kote Pire a Heke kaore e tu, heoi ano te mea mana e patu kote Patai nei, ma wai e haina nga maori, kua mutu te mana ote Kuini, kaati kaore e whakaaetia mai, e kii ana a Heke kaore ano i mate te rarangi 2. Ko Heke kaore ano i haina kite kirihipi, engari au. kaati ko au kei te mahi au i te mea e puta ai te ora mo tatou, e hara ite mea i ata waiho taua kupu ki waho, engari i mahue, kaore matou i pai kia homai ki roto i mua i to koutou mohiotanga, ko taku whakaaro me pai mai koutou ki tenei kupu.

Mangakahia: Ko tenei mahi e haere ana i runga ite Tiriti, mehemea e pena ana ka pai rawa atu ahu kia tu ko tera.

Pika: Me karanga a Heke kite korero i tenei tikanga, Paahitia ana, E patai, ka taea ranei e koe te ki mai te tangata tika hei haina i nga mahi.

H. Heke: E mohio ana koutou ki aku kupu, ite ata i nanahi ka taea mai ahau e J. Taiaroa ki tona Tari, kia whiriwhiria nga Pire, I runga i teua ka mohio au kua tae ki taku patai mote mana I patai mai ki au ko wai hei paahi i nga mahi, kii atu ana ahau mate Runanga, I hoatu e au kia kite ia i nga kupu o nga pukapuka i kite ahau, kaati i muri iho ka patai mai ia ko wai hei haina i nga mea e paahitia ana e tenei whare, ki mai ana ia mate Kawana, ki atu ana aha me kawe mai ki te aroare. o te Nui ma ratou e titiro.

Paraone: E tautoko ana ahau ma tatou ake e haina a tatou korero.

N. Haari: E pouri ana ahau ki enei korero he moumou taima noaiho e whakapororarutia ana tatou, i runga ite kupu e kiia nei na Heke, e hara i aia, kaore au e whakaae kia meatia tenei hei Pire, waiho ma ratou tenei e korero.

Pika: Mo enei Pire kaore e taea te whahakore te haina.

H. K. Taiaroa: Heoi taku e mea ana kia penei tatou ite pakeha, ara kia kaha tatou kite mahi Ture mo tatou, e mea atu ana ahau kaore e tu ta Heke, kaati e mea atu ana ahau ko taku motini me unu mai ki waho, ko ta Heke e hoatu ki roto, kote mea e tika ana i runga i ta koutou kite.

page 40

Mangakahia: Mehemea e taea ana te kii mai kei roto ite Tiriti, i hea ranei e kiia ana mate kawana ano e haina, katahi ano au ka marama, mote inoi atu ate mema nei mo tona Pire, kia ata waiho marika mo muri ake nei taihoa rawa e tango atu ki waho.

Heremia Ta Wake: Kua [unclear: mohioitia] kua pakaru te Tiriti o Waitangi a kua mohoitia ano i pakaru ano ia ratou, kaati e kiia nei kia tu ano he Tumuaki pakeha mo tatou, he mea tena e nui rawa ana te korerotia. E tino wehi ana ahau ite korero a Taiaroa, ite mea kua kaumatua tia ia kite Paremata, E pai ana ahau kia unukia tona motini mo tera tau, kaati me whakamatau ake ko ta Heke i naianei.

E Wano: E marama aua tona korero e korero nei ite mea kei raro tatou ite ma a ote Kuini. I kiia ite tuatahi ko te weti iti te hoatu ite tuatahi mo muri te mea rahi, kua inoi ta ou i runga ite mea kua kite tatou e mate ana tatou ite mahi Ture ate kawanatanga He tika kia ahu ano tatou kite kawana, ka kore katahi ka kau, kia ahei ai kite ki atu kite kuini, kaore i haina, E tautoko ana ahau kia uru tona kupu ki roto ite Pire a Heke.

H. Tomoaaa: E tautoko ana ahau kia unuhia te Motini a Taiaroa, me tuku ko ta Heke. kite uru mai ano, ka pa tenei hei raruraru i waenwanui ia tatou ka pakaru tatou i tenei mea, me nuku atu mo tera tau.

H. Ropiha: Me ata whiriwhiri enei korero.

H. Puketapu: Kaore ahau e pai kia unuhia te Pire a Taiaaroa, ite mea tera pea he ora mo tatou kei roto, Engari e patai ana ahau, ko tewhea mana kei te tonoa e taua Pire.

H. K. Taiaroa: Konga mana katoa. heoi ano te mea e rereke ana kote Tangata mana e haina te karati.

J. Taiaroa: Mo te kupu e kii nei naku i whakaporotiti, e mea atu ana ahau kia unuhia e taumaha ana.

Puketapu: Mehemea e tau ana te taumaha ki runga ite Minita, nei, e pai ana ahau kia tangohia ki waho.

Pika: Ka nekehia te whare mote 7 p.m

7 P.M.

Pika: Kote take i mahia ite awatea nei hei mahi i naianei, me pai te mahi a nga mema. me ata whakahaere e koutou te patai a Taiaroa, kia tika te haere ote korero, ka katia nga mea e haere ke ana te korero i waho, kei te whakamatau tatou kia whakamana mai a tatou mahi, kaati me waiho atu ma tera taha e whakakore, e pewhea ranei, kia mohio koutou he roa te wahi i haeretia mai ai e tatou.

H. Ropiha: E whakaae ana ahau kite korero ate Pika. He menemana taku kia ara ano te Pire a Taiaroa, kia tae mai taua motini kia tatou i naianei me ata whakahaere i runga ite marama kaore e pai kia hinga noatu, i runga ite mea o roto i taua motini.

Pika: Ko nga mea e pai ana kia korerotia ano te pire a Taiaroa me kii mae Ae, Paahitia ana.

A. Kume: Ko tatou kia kotahi i raro ite Tiriti o Waitangi, me te 71 tona ritenga he pononga nate Kuini, ko tenei e tu mai ra tona kawanatanga kna paahitia ana e nga whare e rua tona Pire, I penei te kii, ko tenei te Pire hei kawe kite Paremata mote Patai taku kote Kawana hei haina, i Kumi ahau ite he kaore ahau i kite.

H. Tomoana: Mate Kawana e haina nga karati.

Tamahau: Mote Patai kaore ano ahau i mohio awhea ra mahia ai nga whenua nei hei hainatanga mate kawanatanga. He Patai e whia te roa ka riro mai te mana whakawa whenua ia tatou?

Taiaroa: Kia oti rano te homai ite mana kia tatou.

Tamahau: He nui nga mahi ma tatou ina tae kite wa e riro mai ai ia tatou te page 41mana He mea naku he mahue mai no nga mana nunui, ahu rawa atu kite kawanatanga kua tureiti heoi te mahi ma tatou, kote mahi tikanga hei arai atu i nga Ture e toru e kiia nei ka puta i tenei tau, Heoi ano te mea pai, kote tono ite mana kaore i ko ake, ko tera anake e takoto ana i roto i ta Heke, ko ta Taiaroa he Ture mote whenua me era atu mea I pai tonu ahau kite kiinga kia unuhia ta Taiaroa. E mea atu ana ahau kote mea pai kia tatou, koia tera hei pire ma tatou, e tono atu ana ahau kia whakamanaia te motini a Mangakahia kia korero tia enei pire e rua nei apopo, me tu nga kia motini e rua nei kite korore, kote mea e kitea he pai ko tena ma tatou mehemea ka tupono te homaitanga ite mana i roto ite 71, kaore tahi he hoatutanga kite kawanatanga.

Hira Paea: Katahi ano ahau ka mohio ki ta tatou kotahitanga i roto i te 71 kia hoatu ano o tatou whenua mate kawanatanga e haina mai, I patai a Heke ko tewhea mana e hiahiatia ana e koutou i kii ake etahi ko te mana motuhake, kaati i marama katoa ona korero e whakaaro ana ahau kia haera kota Heke.

A. Hume: Kaore e whakahe ana tenei patai ite Pire a Heke ko ta tatou Pire tera.

Taiaroa: I penei ahau i runga i nga korero kua Paahitia te Pire a Heke, na reira i tangohia mai ai e au taku Pire, a i pknei tetahi oku whakaaro. ko ta Heke e penei ana ano me taku na reira i mea ai ahau kia unuhia taku motini. Kote Tiriti e hara ia tatou, mote kupu tono a tatou e kiia nei kia hainatia ete kawanatanga a tatou mahi. ka haina te kawanatanga rite tonu te kaha ote mana ki to te kuini, kote kupu unu nei, he rere oho noaiho ite mea he korero ke, ka mea atu ano ahau ka waiho iho e au ki te aroaro ote whare. ma koutou ano e titiro.

R. Huru: Kia tau tenei korero ka ki atu ai ahau i taku kupu.

T. Whiua: He mea tono nga motini e rua kia korerotia. kia mahia tahitia raua.

Pika: E mea atu ana ahau kei te kawanatanga taua motini, mate kawanatanga e homai ate Takiwa e puare ai te mahi.

Pirimia: Mote Wenerei ka homai aua Pire e rua.

Pika: Ka panuitia atu nga korero ote whare Ariki.

Taiaroa: E raruraru ana ahau mo taku korero i puta ia Huia, ko taua korero he mea i mahue etahi. E mea ana ahau kia homai he karaka o Huia hei hopu i nga korero kia puta pai at nga korero, He mea pai kia panuitia nga korero i mua ote tukunga kia perehitia.

Pika: E tika ana nga korero otira kaore ano e taea te hopu, e pai ana kia panuitia nga korero i mua ote tukunga, kua tae mai nga Ripoata o nga mahi o tera whare kote whakaae otenei whare me tuku atu kite komiti, kua whakahokia mai kia mahia ano e tatou.

Tamahau: E mea atu ana ahau kia whakahokia atu ano kia ratou.

Tunuiarangi: E tautoko ana ahau he kupu rawaho pea kua tae atu kia ratou.

Pika: Ka ata waiho enei take ki waho i naianei, kote motini tenei ka Panuitia atu e au kia koutou, he mea atu kia kowhiritia he komiti, hei whiriwhiri i nga kupu o nga upoko ote kirihipi mete hainatanga o mua atu ko nga tangata mo taua komiti ko,

• M. Tawhai
• Keepa
• Tamahau
• Kaitaia
• Tunuiarangi
• Kume
• Wi Pere me
• Mangakahia

Ko nga mea e pai ana kia haere he page 42komiti me karangn mai Ae. Pahitia ana.