Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Te Konetetuhiana o nga rore takiwa.

Nga Ture O Te Oota

page 22

Nga Ture O Te Oota.

Nga Mahi O Te W.R.T.

1.—Ko tenei te mahi o te W.R.T. ara te pehi raruraru, te whakahaere i nga mahi katoa o te Rore, kia whano mutu ai kia tika hoki ai te whakapou.
2.—Mana te mahi whakamarama i nga uiuinga, i nga tono katoa hoki, a i mua o te pootitanga me patai ia "Kua rite ranei te Rore mo te pooti ki tenei mea;" a kaua e whai kupu tetahi mema i muri o tona tunga ake ki te tuku i te moihana kia pootitia e te Rore.
3.—He pooti ano to te W.R.T. mehemea e rite ana nga taha o nga tangata e pooti ana; kaore rawa ona pooti e ka pooti tikiti; i nga takiwa ke kaua rawa ia e pooti. Mana te mahi whakaatu i te peheatanga o nga pooti; Kaua rawa e korerorerotia ona kupu whakaatu; engari mehemea kaore e tino marama ana tetahi mea mana e patai atu i te whakaaro o etahi atu.
4.—Mana te mahi korero i te mea e raruraru ana nga mea o te Rore; me tu ia e ka korero, mana te mahi whakarite i nga mea e korerotia ana, engari e kaha ana te mana o te Rore ki te pooti, mehemea e ki ana tetahi e he ana tona whakarite. Kia kotahi anake te tunga o ia mema ki te korero i aua takiwa raruraru.
5.—E ka whakakohorea te whakawakanga o te tiea e ka, karanga tetahi ki te Rore, me penei te patai atu o te W.R.T. "me whakapumautia ranei te whakawa o te tiea?"
6.—E whai mana ana te W.R.T. tetahi atu mema ranei ki te karanga atu ki te mema e hara ana ki etahi o nga ture o te Rore, kia pai tona mahi.page 23
7.—Me awhinatia te moihana e tetahi, me whakapuakina mai hoki i te tiea, i mua o te korerorerotanga e te Rore.
8.—Me ata tuhituhia nga mea katoa kua whakaaetia.
9.—Ka taea ano te whakahoki i te moihana e te tangata nana te moihana, mehemea e pai ana tona kai awhina; i mua hoki o te korerorerotanga; engari kaore [unclear: e] taea te whakahoki mehemea kua korerotia, ki te kore e pai te Rore.
10.—Kaua rawa e tika te moihana menemana i te menemana.
11.—Ka tika te menemana whakakahore, whakarere ke ranei i te moihana, engari e he ana te menemana mo tetahi mea ke atu.
12.—E ka homai he menemana whakakapi i tetahi wahi o te moihana, me matua korerotia te moihana, nga kupu whakakapi hoki, katahi ka korerotia te moihana kua homai nei he kupu hou ki roto.
13.—E ka karangatia he wehewehenga, kei te taha nui ano te mana; kaore e tika te karanga ki te wehewehe, mehemea e koroiroi tonu ana te moihana.

Te Korerorerotanga.

14.—E ka hiahia tetahi mema ki te korero me tu ia me matua korero atu ki te Apiha Tumuaki me ki atu, "E Te Waati Rangatira Tepara," a kaua he kupu ke atu, kia tuohu mai te tumuaki; haunga te tu ki te whakapae i tetahi mea e he ana, ki te uiui ranei; ki te patai ranei mehemea e tika ana tetahi mea. E ka korero tetahi mema, ka moihana ranei ia i te moihana me piri tonu ia ki te moihana kaua e korero ki nga mea ke. A kia pai tonu ana kupu, kaua ia e ngautuara, e whakatoi e korero ranei i te kupu whakahouhou.
15.—E ka karangatia te mema e korero ana, mo tetahi mea he o ona kupu, me noho ia, kia whakaritea ano taua he.
16.—Ki te tu nga mema e rua ki te korero [unclear: ma] te Tumuaki e ki ko wai e matua korero.
17.—Kaua e nui atu i te rua nga korerotanga o te mema i te page 24moihana kotahi, kaua hoki e roa atu tona korero i nga miniti e rima; engari kei te Rore te tikanga tuku i tenei kia rere ke.
18.—I te mema e korero ana kaore e tika te whakapoto i tana korero; haunga te whakaatu i tetahi kupu ona e he ana, ki te patai ranei ki te whakatika i etahi o ona kupu; ki te tu tetahi mema ki te whakatika i te tangata e korero ana, me piri tonu ia ki taua mahi whakatika kaua e whai korero mo te moihana.
19.—Mehemea i aia e korero ana ka whakapae ia i tetahi, ka whakakore ranei i tetahi, e rite ana tenei ki te hara, a ka tika kia panihitia ia e te, Tumuaki o te Rore.
20.—Mehemea e ki ana tetahi kua he te mahi o te tiea ki aia; me karangatia te whakaaro o te Rore.
21.—Kahore e tika te korerorero hamumu nei, te mea ranei i tetahi mea e whakararu ai te tangata e korero ana; a mehemea ka tohe tonu tetahi ki tera, me panihitia ia.

Nga Moihana E Whai Mana Ana.

22.—Mehemea e korerotia ana tetahi moihana ko enei i raro nei nga moihana e tika ana kia moihauatia. 1, Mo te tiaana; 2, te moihana o mua atu; 3, te whakatakoto i te moihana ki runga i te tepu; 4, ki te whakaroa; 5, ki te hoatu ki tetahi rangi ke atu korero ai; 6, Ki te kimi take o tetahi mea o roto; 7, te wehewehe mehemea e tika ana te wehewehe; 8, te menemana; e nui atu ana te mana o te moihana tuatahi i o te rua, o te rua i te toru, a taea noa te waru; kaua e korerotia nga moihana 1, 2, 3.

Te Pootitanga.

23.—E ka pootitia nga ra, te nama, te moni ranei; me matua pootitia te ra e tino roa atu ana, te nama tino nui; me te moni tino rahi. Me rite te tuhi o nga wahi ki te rite o te reta tuatahi, ara me timata i nga ingoa ko te reta tuatahi he "A," ki te wahi tuarua nga ingoa e timata ana i te reta "E," me pera haere.
24.—Ka tika te karanga o tetahi mema, kia korerotia ano page 25te moihana kua whakapumautia, i taua huihui ano, kaore e tika i te hui ke. Ki nga hui ke, me mahia taua mea mehemea nei ano he mea hou, ka tika, te whakarere, te whakahou, te aha ranei te, aha ranei.
25.—E ka moihanatia te moihana tuatahi me penei te ahua o te whakaaturanga, "Me tukua ranei te moihana tuatahi kia pootitia?" Mehemea ka pahitia, kua mutu i tera nga menemana katoa—a me whakapumautia. Mehemea ka puta te menemana, me matua tuku kia pootitia te menemana whakamutunga. Ka tika ano te moihana o te mema kia tu te menemana, a, mehemea ka puta te moihana pena; me mutu tonu te pooti, me tu i te menemana i puta; a kaua e hurihuria ano te moihana tuatahi.
26.—E ka whakaroatia tetahi moihana, kaore nei i whakaritea he ra mo te korero ano; kaua rawa e korerotia i taua hui.

Te Tiaana.

27.—Ka tika te moihana mo te tiaana i nga takiwa katoa; haunga i enei ara, (1) mehemea e korero ana tetahi; (2) i te takiwa e wehewehe ana; (3) i te takiwa e pooti ana nga mema; (4) mehemea he moihana mo te tiaana te moihana i mua atu; (5) e ka karangatia te pooti mo te moihana i mau atu o tenei tu moihana.
28.—Kaore e tika te menemana i te moihana mo te tiaana engari ka tika te menemana i te takiwa e hui ai ano.

Nga Moihana Kaore e Tika Te Korerorero.

29.—(1) Te moihana mo te tiaana; (2) te moihana mo te whakatakoto ki runga i te tepu; (3) te moihana mo te moihana o mua; (4) te moihana mo te hurihuri; (5) te moihana mo te korero i tetahi pepa; (6) te moihana mo te mahi i tetahi mahi; (7) te moihana mo te oota, mehemea ehara tenei i te whakakahore i te ruritanga o te tiea; i te mea ranei e homai ana e ia ki te Rore.
30.—Kaore e tika te korerorero i tetahi mea e homai ana page 26hei menemana; i tetahi mea ranei e tika ana te homai kia meatia.

Te Korerotanga Pepa.

31.—E tika tonu ana te korerotanga o tetahi pepa e apiti ana ki te moihana e korerotia ana.
32.—E whai mana ana te pooti o nga tangata e rua o nga tangata e toru ki te whakakahore i tetahi ture whakahaere nei, i taua takiwa tonu; a e ka pou te wiki i muri o te homaitanga o te moihana mo te hapai mo te whakarere ranei i tetahi ture, me pooti a taua whakarere, hapai ranei i taua ture.