Te Whaikorero a Te Tumuaki.

E hoa ma e nga Minita, e nga Mangai o te iwi; Tena koutou! Na Atirikona Karaka te tikanga kia whaikorero ahau ki tenei Hui o te taha Maori o te Hahi o te takiwa whakarunga o to tatou Pihopatanga, na te Paraimete hoki i whakaae. He mea whakamanawareka, he mea whakahonore taua karangatanga i a au. Ehara au i te tauhou ki te mahi i roto i nga Maori, inahoki e iwa nga tau i mahi ai au ki Kororareka, a tu tonu ana nga karaihe kaiwhakaako i nga wiki katoa. No te tau 1861 ka nekehia au ki Otahuhu a ka takitahi aku minitatanga ki nga Maori. Ahakoa kei te taha Pakeha au e mahi ana inaianei e kore rawa e mate taku ngakau nui kia koutou me te hono tonu te inoi kia manaakitia e te Atua te Hahi Maori kia whai hua maha ai.

1.	I puta te mihi a te Pihopa i te Hinota Pihopatanga mo a koutou minita mo Revs. Heta Tarawhiti raua ko Hohua Moanaroa kua tangohia atu nei e te Ariki kia nohoia te wahi i roto i te whare o Tona Matua kua whakaritea nei e Ia mo raua. I tupono ki a raua nga raruraru o te whawhai ki Waikato, a kitea ana i reira ta raua whai pakiaka, whai turanga, i runga i te whakapono ki a te Karaiti; kihai rawa i korikori, erangi u tonu taea noatia te mutunga. Me whakapai tatou ki te Atua mo to raua u, me inoi hoki ki a Ia, kia homai he kaha kia tatou e aru ai tatou i a raua mahi pai kia uru tahi ai tatou ki Tona rangitiratanga i te rangi.page 20
2.	He kupu taku mo te taha ki o koutou minita. E akiaki tonu ana a te Pihopa raua ko te Atirikona kia rapua he tikanga hei whakanui i to ratou oranga. Ka tau te whakama ki te Hahi Maori ki te waiho rawakore nga minita. Kaua e ngakaukore ki te oranga mo nga kai tiaki wairua. E utua ana e koutou nga mea e riro mai ana i te toa mo te taha tinana, a me riro utu kore nga mea mo te wairua? E utua ana te kamura, te parakimete me era atu kai mahi ki te utu tika, a he aha te oranga mo te minita i kaiponuhia ai? Kua takoto noa atu te tikanga, "Kaua e whakamokatia te mangai o te okiha patu witi" (1 Kori. 9, 9.) me tena, "Ka tika te utu mo te kai mahi" (Ruka 10, 7.) me tera atu, "Whakaaroa wawetia he pai ki te aroaro o nga tangata katoa" (Rom. 12, 17.) Tena tetahi mea hei whakaoho i a tatou, he kupu na Atirikona Wiremu. E mea ana ia ki te taea e nga tangata o te Pihopatanga o Akarana, ahakoa Pakeha, Maori ranei, te kohi kia rua mano pauna (£2000) mo nga tahua whangai minita Maori, mana e tapiri ki te kotahi mano pauna (£1000). Ma koutou tena e tirotiro, e hurihuri.
3.	He kupu tenei mo nga tohunga me era atu tangata tinihanga e mahi nei i roto i a koutou. Ka pai kia tahuri te Kawanatanga ki te tinei i nga mahi e mate ai te tangata. Tika rawa atu kia whakakorea atu nga tohunga Maori. Otira e kore e taea e te ture te putake o taua mahi kohuru tangata. Ma kou ou ake tena e titiro. Maharatia te kupu a Paora "Ahakoa he mea enei e karangatia nei he atua i te rangi i te whenua ranei (he tini nei hoki nga atua, he tini nga ariki) kai tatou ia, kotahi ano Atua ko te Matua, ko te take ia o nga mea katoa, a ko tatou i roto i a ia; kotahi hoki Ariki, ko Ihu Ka aiti, nana nei nga mea katoa, nana hoki tatou," (1. Kori. 8, 5—6.) Waihoki tera pea he tohunga, he tangata kua taea e te tinihanga a Hatana, e whakaatua ana i a ia, kia tatou ia kotahi ano Atua, kotahi ano Ariki. E whakatauiratia ana aua tu tangata kia Hani raua ko Hamapiri (2. Tim. 3, 8.) ki a Haimona o Hamaria (Mahi 8, 9.) ki a Erima o Papaho (Mahi 13, 8.) a he mea tika kia pehia aua tu tangata me ratou i pehia. No mua mai aua tangata tinihanga, inahoki kei a Tiutoronomi 13, 1—3 te whakatupato a kei te rima o nga rarangi te whiu i whakaritea mo ratou. E aku hoa, kia rite i a koutou te kupu a Paora "Kakahuria iho nga mea whawhai katoa o te Atua kia taea ai e koutou nga hangareka a te rewera te tu ki te riri" (Epeha 6, 10—17.)
4.	Tetahi o aua mea whawhai ko te tika hei pukupuku hei arai i te uma, ara i te ngakau. Ma te poke kore o te ngakau ka poke kore hoki nga mahi. Kei te mohio katoa tatou ki te nui o te raruraru e pa mai ana kia koutou i te he o nga tikanga mo te marena. Ki ta te Hahi tikanga he mea tapu te marena, he mea honore, a e whakatupato ana kia kaua te tangata e anga whakaaro kore ki taua ritenga. E whakanoatia ana te marena e etahi ano he mea hangahanga noa iho, na reira i hono tonu ai nga raruraru. Tetahi tikanga a te Maori i hua ai te hara ko te moe huihui, a taunga ana nga tamariki ki nga mea e rere ke ana i te pai. Kaua hoki nga matua e whakahua kupu whakama i te aroaro o nga tamariki. No tera tau i puta te whakaaro kia tu page 21tetahi Kura kotiro Maori ki Akarana, heoi, kahore ano tetahi hereni kotahi a te iwi Maori i tae ki te Komiti whakahaere.
5.	Kotahi atu mea e toe nei hei korerotanga maku, ara, ko te ata tiaki i a koutou tinana. Whakarerea atu nga tikanga paru, horoikore a nga tupuna. Kia ma te kiri, kia ma nga kakahu, kia ma nga whare. Kaua te mea pirau e tata ki te nohoanga tangata. Na te Atua o tatou tinana ngatahi ano ko nga wairua, a e whai hara ana tatou ki a ia ina turi ki nga tikanga e ora pai ai aua tinana. Ko te kaha tinana me te kaha wairua ta tatou e whai ai.

Ma te Wairua o te Atua koutou e whakamarama kia oti pai ai he tikanga e whai kororia ai tona Ingoa Tapu, e neke ai te pai o tenei wahi o Tana Hahi.