Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of meetings on Māori church matters, 1873, 1895, 1897, 1898, 1899, 1900, 1902, 1909.

Ko Enei Nga Tikanga O Era Atu Hui E Mau Tonu Ana

page 9

Ko Enei Nga Tikanga O Era Atu Hui E Mau Tonu Ana.

I.
Mo Nga Kura Ratapu mo Nga Tamariki.

He whakahau tenei ki nga wahi katoa o tenei Atirikonatanga mo nga Kura tamariki i nga Ratapu kia tu tonu.

II.
Kaua nga Whare-Karakia e waiho hei Whare-kura ra noa.

Ki te whakaaro o tenei Hui, ekore e tika kia waiho nga Wharekarakia hei whare-kura i nga ra noa, engari me whakamotuhake mo te Karakia anake; a me whakatu ano nga whare-kura. Ehara tenei tikanga i te pei i nga tamariki i nga kura, erangi he mea kia motu kē te Wharekarakia, kia motu kē te whare-kura.

III.
Mo nga moni haerere a nga Mangai Reimana.

Kia whakaaro nga tangata o nga Pariha ki o ratou Mangai Reimana, ki te whakaea i nga moni e pau ana i a ratou e haerēre ana ki nga Hui. Ko aua moni me tango i roto i nga Kohikohi, me kohi ra waho ranei.

IV.
Mo nga turoro kia Whakaaturia ki te Minita.

He kupu tenei ki nga tangata katoa o ia Pariha, o ia Pariha, mo nga turoro kia whakaaturia mai ki te minita; kia kaua e waiho kia takoto noa iho taea noatia to ratou matenga, ka korerotia ki te minita. He tino mea pouri tenei.

V.
Kia haerere nga Minita ki te tirotiro i nga kura.

Kia tae tonu nga minita ki nga kura tamariki i nga ra noa, ki te whakaako i nga tikanga o te Whakapono.

VI.
Kia whakamutua a te mahi Maori ki runga ki nga tamariki.

Kaua nga tikanga Maori ki runga i nga tamariki kohungahunga i mua i to ratou iriiringa, hei muri ka kawea mai kia iriiria. He tino mahi he tena; me mutu rawa taua tikanga Maori i roto i nga tangata Karaitiana.

page 10

VII.
He mahi ma nga Hahiwatena.

Ma nga Hahiwatena o nga kainga e whakaatu ki te Minita ina tae atu, i nga tamariki mo te iriiri.

VIII.
He Rehita Iriiriringa, marenatanga, tanumanga.

Kia tu nga tino Whare-karakia i nga Rehita iriiriringa, marenatanga, tanumanga.

IX.
Nga whenua mo te Hahi.

Kia hohoro te whakamotuhake i nga whenua mo te Hahi, karauna karaati rawa, ka tuku ai ki nga kaitiaki (trustees).

X.
Nga kohikohi o nga Whare-karakia.

Kaua nga kohikohi o nga Whare-karakia e meinga hei hoko kai mo nga Hui o te Hahi, erangi me ra waho he kohikohi mo ena mea.

XI.
Kai Titiro moni.

Ma te Minita me tetahi tangata kē, ehara nei i te Hahiwatena, e titiro nga pukapuka kohikohi, e tatau hoki i nga moni o nga Pariha.

XII.
Tikanga mo te nehu tupapaku.

Kaua te Kaikarakia e pokanoa te nehu i te tupupaku i te mea e tata ana te minita. Kia wakaae ra ano ia, katahi te Kaikarakia ka nehu.

XIII.
Utu mo te Iriiri.

Kaua te minita e tono utu mo te iriiri; erangi ki te hiahia nga matua kia homai noa mai he mea ma te minita, e pai ana kia tangohoia e ia.

XIV.
Nga tikanga e whakatakotoria ana e te Hui.

Kia whakamana rawatia nga tikanga e whakatokotoria ana e te Hui o te Hahi.

page 11

XV.
Nga mema noho atu.

Ki te noho atu tetahi mema o te Hui, kia tae rawa ki te Upoko he reta whakaatu i te take i noho atu ai.

XVI.
Nga Tohunga Maori.

Kia whakakorea rawatia to haere ki nga tohunga Maori.

XVII.
Nga pire moni

Kia marama rawa nga pire moni o nga Pariha ka ahei kia tangohia; ki te hē te pire ka whakahokia kia whakatikaia mai.

XVIII.
Rawiri ma nga Kaikarakia.

Me tuku noa te Kawiri ma ngu Kaikarakia tuturu o nga Pariha, ma nga wharekarakia e hoatu.

XIX.
Kaua te Hahi Maori e wehea.

Kia kaua rawa te Hahi Maori e wehea mai i te Hahi Matua, ara i te Hahi o Ingarangi.

XX.
Kia toru tau e tu ai te Reimana.

Kia whakatuturutia nga tau e tu ai te mangai Reimana ka ahei ai kia pooti ano, hei te toru o nga tau

XXI.
Nga toenga o nga moni o nga Pariha.

Kia whakaaro te Hahi Maori ki te whakatakoto i nga moni toenga a nga Pariha hei oranga mo ratou.

XXII.
Kawe Rongopai

Kia kaua e kahore he moni kawe i te Rongo Pai i nga pire moni o nga takiwa, ahakoa nui, iti ranei.

page 12

XXIII.
Hahu tupapaku.

Kaua rawa e hahua te tupapaku i tanumia ki nga wahi i whakatapua hei Parikarauna.

XXIV.
Papa me te whaea hei Matuaatua.

He mea tika hei Matuaatua te papa me te whaea, a ma raua e whiriwhiri he tokotoru mo raua.

XXV.
Kohi Kirihimete.

Me kohikohi nga pariha katoa o tenei Atirikonatanga i nga Kirihimete, ahakoa Ratapu, ra noa ranei, hei Tahua mo nga mahi o tenei Atirikonatanga.

XXVI.
Te tikanga mo te korero.

Te ruuri mo te korero a nga mema o te Hui:—Ko te Kaiwhakaari: kia rua tunga ki te korero; ko te Kaitautoko kia rua tunga—ko era atu mema kia taki tahi.

XXVII.
Mahi tohunga kia pehia.

E whakaae ana nga mema katoa o tenei Hui, kia whai kupu, kia pehia nga mahi tohunga Maori e whakararuraru nei i nga Maori.

XXVIII.
Kohikohi mo tk perehitanga i nga Mahi.

Me Kohikohi nga Pariha Katoa i te rima hereni, ia tau, ia tau, hei utu i te perehitanga i nga Mahi o te Hui.

He tohutohu mo nga whenua e tukua ana mo te Hahi.

1. Me matua ruri.
2. Ka oti te ruri me tuku ki te Kooti whakawa whenua.
3.Ra puta i te Kooti, me tuku ki nga Kaitaki (trustees). Kei nga kaituku te tikanga mo nga tangata ma ratou e tiaki, erangi kia uru te Pihopa, te Atirikona ranei ki roto i nga Kaitiaki.page 13
4.Ma te Pihopa e rapu tetahi wahi u te moni hei utu mo te ruritanga, me te whakawakanga o nga whenua e tukua ana mo te Hahi. Me whakarite ta te Pihopa moni ki to pai, ki te nui ranei o te whenua.

He inoi mo te Hui o te Hahi Maori.

E te Atua Kaha rawa, kua oti te whakakotahi e koe tau hunga whiriwhiri katoa hei tinana mo tau Tama mo to matou Ariki mo Ihu Karaiti; ki te huihui hoki ou tangata ki tetahi wahi i runga i tou ingoa, ko reira ano koe; kia anga mai to whakaaro atawhai ki tenei wahi o te Hahi, manaakitia mai hoki matou, te Pihopa, me nga Minita, me nga Mangai o te iwi kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha a tou Wairua Tapu, ara, te mahara, te mohio, te kaha, te aroha, me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa, ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o to iwi kia kake, ko tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga totohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata. Kei hē hoki a matou mahi i te whakaaro poka noa ake, i te hianga ranei a te tangata: engari, kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa e tupu pai i to Hahi i roto i a matou; kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; ki rite tahi ai hoki o matou whakaaro, me o matou mangai, te whakakororia i a koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

page 14

Nga Tangata, Nga Aha Noa O Te Hahi Maori O Te Pihopatanga O Akarana O Te Tau, 1894.

Pariha. Minita. Kai Karakia. Tangata Karakia. Hunga tango Hapa. Iriringa. Tupapaku. Marena. Kohikohi.
£ s. d.
Parengarenga 1 8 333 140 16 10 22 16 9
Ahipara 1 9 400 60 17 20 2 10 12 11
Kaitaia 1 10 361 150 15 8 2 22 13 3
Oruru 1 9 340 100 11 11 5 14 8 0
Whangaroa 1 8 360 54 23 7 7 7 17 7
Hokianga 1 14 320 106 18 10 8 9 11
Waimamaku 1 15 567 188 28 9 3 65 11 7
Kaikohe 1 14 1067 97 64 34 3 42 18 2
Waimate 4 500 117 20 6 2 7 9 4
Paihia 6 340 81 12 4 10 6 0
Whangarei 1 7 395 30 38 10 10 10 5
Reweti and Waiheke 1 17 568 65 6 7
Hauraki 1 6 360 54 14 12
Waikato ki waho 1 3 400 28 7 15
Waikato ki runga 1 2 200 20 10 25
Waipa 2 4 321 25 23 11 1
Taranaki 1 1 60 10 1
16 137 6,892 1,325 323 199 25 223 13 11