96. |
(1.) |
Mo nga tikanga whakahaere katoa o tenei Ture ka ahei te Minita mo nga Mahi Nunui, te Minita mo nga Whenua, Te Tino Tumuaki Kai-ruuri tona Kai-whakakapi ranei, tetahi ropu takiwa, tetahi tangata ranei kua whakamana e tetahi o aua tangata e taua ropu takiwa ranei mo runga mo tetahi mo etahi mahi motuhake, mo nga ahua tini mahi ranei—
(
a.) |
Ki te haere, ki te hokihoki tonu ranei ki runga ki nga whenua katoa i ia wa i ia wa, i te mea e ao ana te ra, ki te whakahaere ki te mahi hoki i te ruuri i whakahaua kia mahia e ia, me tana mau i tana i ana tangata ranei e hiahia ai mo taua mahi. |
(
b.) |
Ki te whakatu tiriki teihana ki runga ki te whenua e ekengia ana, ki te whakatutu peeke (pou) ruuri, tohu, pou ranei, a i ia wa i ia wa ki te whakarereke ranei, ki te whakakore, ki te tirotiro, ki te whakahou ara whakaora, i aua mea. |
(
c.) |
Ki te keri i te whenua e ekengia ana, ki te wiri ranei kia mohiotia ai te ahua o te oneone, ki te whakatakoto raina hoki mo etahi mahi ki runga ki taua whenua. |
(
d.) |
Ki te whakahaere i nga tikanga katoa e tau ana mo runga mo aua ruuri pera i runga i nga tikanga o nga huarahi whakahaere e mana ana mo nga mahi ruuri, mo te mahi tirotiro, whakahou ara whakaora, whakarereke ranei. | |
(2.) |
Mehemea ka ahei, me tuku he panuitanga ki te tangata nona te whenua, ki te kai-noho ranei i te whenua, whakaatu i te whakaaro kia haere ki runga ki te whenua, a kia whai taima hei taenga mo te panuitanga ki taua tangata, a ki te tono hoki taua tangata nona te whenua, taua kai-noho ranei, me whakaatu atu ki a ia te pukapuka whakamana e ahei ai i ahei ai ranei te tangata e haere ana i haere ranei ki runga ki te whenua te tae ki reira. |
|
97. |
Ko te tangata ko nga tangata ranei e turaki ana, e pakaru ana, e whakakino ana, e whakarereke e whakanekeneke ana ranei, i tetahi i etahi ranei o nga tiriki teihana, peeke ruuri, tohu, pou ranei i whakamana i whakaturia ranei i raro i te mana o te tekiona i mua tata i tenei, ko taua ko aua tangata ranei, mehemea ka mahi pera i runga i te kore mana, ka ahei kia whiua ki roto ki te whare herehere, ina kitea tonutia e te Kooti tona to ratou he ranei, i runga i te tikanga kore mahi whai mahi taumaha ranei, mo te wa kahore e nui atu i te rua tau; a ko te tangata ko nga tangata ranei e whakararuraru ana i te kai-ruuri pera, i tetahi atu tangata, i tetahi i etahi hoa-mahi, kai-mahi ranei, i runga i te mahi whakahaere i taua ruuri, ka ahei kia whiua ki te moni utu kaua e nui atu i te rima tekau pauna mo ia whakararurarutanga mo ia whakararurarutanga. |
98. |
Kahore he tikanga i konei e whai mana ai he kai-ruuri ki te haere ki runga ki te mahinga kai ki nga mahinga kai ranei a te Maori a nga Maori
ranei ki te whakatakoto rori i raro i te mana o tenei Ture mehemea kahore i matua whakaaetia e te Kawana i roto i tona Kaunihera i te tuatahi.
Te kupu "mahinga a te Maori a nga Maori ranei," tona tikanga ina whakahuatia i roto i tenei Ture ko nga whenua katoa e mahia tonutia ana e nga Maori hei tupunga kai ma ratou ake ano.
|
99. |
Ma te Minita o nga Whenua i whakaturia i runga i te mana o "Te Ture Whenua, 1892," ma te Minita mo nga Mahi Nunui ranei e whakaturia ana i runga i te mana o tenei Ture, e whakahaere tenei Wahi o tenei Ture, a ko te tikanga o te kupu "Minita" i roto i tenei Wahi o tenei Ture ko te Minita o nga Whenua ko te Minita ranei mo nga Mahi Nunui. |