79. |
Me tu ki te koroni nei tetahi Kooti Tuhituhi Take, a ka huaina ko "Te Kooti Maori Whakawa Tuarua," a ko te tikanga o taua Kooti ko te Tumuaki Kaiwhakawa, me era atu Kaiwhakawa o te Kooti Whenua Maori, e whakaritea ana e te Kawana i
is wa i ia wa. |
80. |
Ko nga Kai-rehita me nga Karaka katoa o te Kooti Whenua Maori, kaore he ritenga e whakaturia ai ano, me tu hei Kai-rehita hei Karaka hoki mo te Kooti Whakawa Tuarua. |
81. |
Me whaimana te Kooti Whakawa Tuarua ki te whakahaere whakawa mo nga take katoa e whaimana ana te Kooti Whenua Maori ki te whakahaere, a i te wa e whakahere ana te Kooti Whakawa Tuarua i ana mahi me rite tahi ona mana ki nga mana kua whakataua ki te Kooti Whenua Maori e tenei Ture. |
82. |
Me whakahaere te mana o te Kooti Whakawa Tuarua i
runga i te tono whakawa tuarua a tetahi tangata e ki ana i pa he mate ki a ia i runga i tetahi whakataunga a te Kooti Whenua Maori, a tetahi Kai-whakawa ranei o taua Kooti. |
83. |
Ko ia tono whakawa tuarua me ata tuhituhi, a ka ahei te hoatu ki te Karaka o te Kooti nana te whakataunga e whakahengia atu ana, ki te Kai-rehita ranei o taua takiwa. |
84. |
Ko nga tono whakawa tuarua mo ia whakataunga i whaka-haerea i raro i nga tikanga o nga wahanga tahi, rua, wha, rima, me te tahi tekau o te tekiona tekau ma wha o tenei Ture me tuku atu i roto i nga ra e toru tekau, a mehemea he teno whakawa tuarua mo tetahi atu whakataunga me tuku atu i roto i nga ra tekau ma wha i muri tata iho o te ra i whakapuakina ai te whakataunga i roto i te Kooti kua tuwhera ki te katoa:
Engari mehemea i te wha e whakahaerea ana e te Kooti tetahi whakawa i raro i aua wahanga tekiona i whakahaerea tetahi atu tikanga o ona mana, ka mana te teno whakawa tuarua mo te whakataunga i raro i aua wahanga tekiona kia ahei ai te teno whakawa tuarua mo taua whakataunga katoa a te Kooti: Engari hoki ka ahei te Tumuaki o nga Kai-whakawa, ina mahara ia e whaitake ana, i runga ano i nga tikanga e whakaritea ana e ia, ki te whakaae kia tukuna ano he whakawa tuarua i te mea kua pahemo atu te wa i whakaritea ai e tenei Ture; engari kaua e roa atu i te teru marama taua wa e whaka-puaretia peratia ana.
|
85. |
I te tukunga tonutanga atu o te teno whakawa tuarua, me whakahau e te Kai-whakawa e te Tumuaki ranei o nga Kai-wha-kawa kia utua atu te moni e mahara ana ia he mea tika kia utua atu e te kai-tono whakawa tuarua, hei moni whakaea mo nga moni e pau i te whakawa tuarua,. a me utu atu taua moni ki te Kai-rehita i roto i nga ra tekau ma wha i muri tata iho i te ra i whakaritea ai te moni hei utunga atu, i roto ranei i nga ra e whakaritea ana i roto i taua ota: Engari me ahei ano te Tumuaki o nga Kai-whakawa ki te whakarereke i te nui o nga moni hei utunga peratanga atu. |
86. |
I te wa ano e tukuna atu ai te teno whakawa tuarua, i roto ranei i nga ra e rua tekau ma tahi i muri tata iho me hoatu e te Kai-tono ki te Kai-rehita o taua takiwa nga take i tenoa ai te whakawa tuarua: Engari ka ahei ano te Tumuaki o nga Kai-whakawa i mua i te pahuretanga o aua ra e rua tekau ma tahi ki te whakaroa atu ano i te wa hei tukunga atu i nga take i tenoa ai te whakawa tuarua, ka ahei hoki ia ki te whakaae kia whakatikaia te tuhituhinga o aua take, i runga ano i nga tikanga i mahara ai ia he mea tika. |
87. |
Kaua rawa e whakaaetia he teno whakawa tuarua mo etahi atu take i waho atu o nga take kua tuhia ki te teno tuatahi ki te whakatikanga ranei o nga take i tenoa ai te whakawa tuarua, engari ano ia mehemea e mahara ana te Kooti e whakawa ana i te whakawa tuarua e whaitikanga ana kia whakatikaia te teno a e kore e pa he mate ki era atu tangata e uru ana ki taua whakawa tuarua. |
88. |
Me tu te Kooti Whakawa Tuarua i ona wa me ona wahi e whakaritea ana e te Tumuaki Kai-whakawa i ia wa i ia wa i runga i tana ota whakahau pera, a ko taua Kooti kaua e iti iho i te tekorua nga Kai-whakawa i whakaturia i raro i nga ritenga o te tekiona whitu tekau ma iwa o tenei Ture. I mua o te wa i whakaritea hei tuwhe-ratanga mo te Kooti, ka ahei te Tumuaki Kai-whakawa, ma te ota
i raro i tena ringa, ki te nuku atu i te tuunga o te Kooti, ki tetahi wahi tetahi atu wa ranei, i runga i tana i mahara ai he mea tika. |
89. |
Ka ahei noatu kia noho wehe te Kooti Whakawa Tuarua kia rua kia maha atu ranei nga wehenga, i taua wa ano a me rite tahi ano nga mana o aua wehenga o te Kooti ki nga mana e tau ana ki te Kooti Whakawa Tuarua. |
90. |
Ka ahei te Kooti Whakawa Tuarua i runga i te mana o tona ota—
(1.) |
Ki te whakamana i te whakataunga i whakahengia ra i roto i te teno whakawa tuarua, a kei reira ka mana taua whaka-taunga tuatahi ano kaore i whakahengia; |
(2.) |
Ki te whakahau ranei i te Kooti Whenua Maori ki te whakaputa i tana ota i mahara ai te Kooti Whakawa Tuarua he mea tika; a i te mea ka tuhia tuturutia taua ota a te Kooti Whakawa Tuarua, ko te whakataunga e whakahaua ana i reira me whaimana ano koia tera te whakataunga a te Kooti Whenua Maori, a me whakaputa e te Kooti Whenua Maori ana ota i runga ia i aua tikanga e whakahaua atu ana e te Kooti Whakawa Tuarua. | |
91. |
Kaua nga tikanga o tenei Ture e whakamana i tetahi teno whakawa ano mo te whakataunga o te whakawa tuarua i whakawakia i runga i te mana o te ota whakaae whakawa tuarua o mua atu o te mananga o tenei Ture. |
92. |
Ka ahei te Kooti Whakawa Tuarua ki te tuku keehi atu ki te Hupirimi Kooti patai atu i te tikanga o etahi putake o te ture e puta ake ana i roto i ana whakawakanga, a ko te whakataunga mai a te Hupirimi Kooti me mana mai ki runga ki te Kooti Whakawa Tuarua. |
93. |
Ko nga whakataunga a te Kooti Whakawa Tuarua mo ia take me ia tikanga ture me whaimana tuturu rawa atu. |
94. |
Ko nga tona whakawa tuarua katoa kua tukuna atu ki te Kooti i mua atu i te mananga o tenei Ture, a kaore nei ano i whakawakia, ka ahei te Tumuaki o nga Kai-whakawa ki te ki i runga i tana i mahara ai he mea tika, i runga i nga tikanga e whakaritea ana e ia he teno whakawa tuarua i raro i tenei Ture. |
95. |
Ka whai mana te Kooti Whakawa Tuarua ki te teno kia noho he Ateha hei hoa whakahaere tehutohu hoki i taua Kooti; otiia e kore e riro tonu ma te whakaae o taua Ateha e mana ia te whakataunga. |