New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Wahi I. — Whakahau Kia Haere Tonu Nga Tamariki Ki Nga Kura Kawanatanga

Wahi I.
Whakahau Kia Haere Tonu Nga Tamariki Ki Nga Kura Kawanatanga.

3. I raro ano ia i nga tikanga o te tino Ture, ko nga tamariki katoa kua whitu nga tau tae atu ki te tekau ma toru tau e whakahaua ana ikonei kia haere ki tetahi kura Kawanatanga kia kaua e iti iho i te ono taenga atu i roto i te wiki kotahi, he taenga atu ano me ka tae atu i te ata, he taenga atu ano hoki me ka tae atu i te awatea.
Engari kaua tenei tekiona e pa atu ki tetahi tamaiti mehemea e roa atu ana i te rua maero te mamao atu o tona kainga i te kura tutata ki tono kainga, me kimi taua mataratanga ma te huanui poto o nga huanui atu o reira ki te whare kura, kaore ranei e taea paitia ana te haere atu ki tetahi kura ma runga i te reriwe:
Engari hoki me ahei ano te matua o tetahi tamaiti ki te tono atu ki te Komiti o te Kura o te takiwa e noho ai taua tamaiti, kia whaka- aetia kia kaua e haere taua tamaiti ki te kura, kia kaua ranei e tae atu mo tetahi wa, mehemea ka taea te whakaatu pono atu ki te Komiti o te Kura i tetahi o nga take e whai ake nei, ara:—
(1.) Kei te whakaakona paitia taua tamaiti i tetahi atu wahi:
(2.) Kaore e taea e taua tamaiti te haere atu i te kaha o tona mate, e pangia ana ranei e tetahi ahua mate tera e pa atu ki ona hoa tamariki, he turoro ranei, he tino take ke ranei e kore ai e tae atu:
(3.) He kino ranei o te huarahi atu i te kainga o taua tamaiti ki te whare kura, kaore e taea te haere:
(4.) Kua tuhia ranei he pukapuka e tetahi Kaititiro Kura, e te tino Mahita ranei o tetahi Kura Kawanatanga hei tohu tuturu kua taea e taua tamaiti te matauranga kua whakaritea i raro i nga tikanga o te tino Ture e tika ai kia mutu te haere o taua tamaiti ki te kura:
A i roto i te pukapuka whakaae pera kia kaua te tamaiti e haere atu ki te kura me whakaatu atu te take i wkakaaetia ai, a me mana mo te tau kotahi, mo tetahi wa poto iho ranei, ina whakaritea peratia i roto i taua pukapuka whakaae; a me kaua e pa nga tikanga o tenei Ture ki te tangata kei a ia tetahi pukapuka whakaae pera mo te tamaiti e whakahuatia ana i roto.
4. Mo runga mo nga tikanga o tenei Ture, ko te tikanga o tenei kupu "matua" e pa atu ana ki te kaitiaki o te tamaiti, me te tangata hoki nona te whare e noho ai te tamaiti.
5. Ki te kore e tae atu ki te kura tetahi tamaiti e meingatia nei e tenei Ture kia haere ki te kura, me tuku atu he pukapuku whakaatu atu e te Komiti o te Kura o te takiwa e noho ai taua tamaiti ki te matua o te tamaiti, i runga i te ahua e mau ake nei i te Kupu Apiti ki tenei, tono atu ki taua matua kia ngarea atu taua tamaiti ki te kura; a i te mea kua tae atu taua tono ki taua matua a ka turi ia ka kore ranei e ngare atu i taua tamaiti ki te kura, me tamana taua matua kia tae atu ki te aroaro o te Kai-whakawa Tuturu o nga Kai-whakawa Tiei Pi ( J.P.) tokorua ranei, a ma era e whakahau kia ngarea taua tamaiti ki te kura.
6. Ko ia matua e turi ana ki te ngare atu i te tamaiti ki te kura i te mea kua whakahaua i raro i nga tikanga o te tekiona rima o tenei Ture, ki te ngarea ranei e ia te tamaiti mo tetahi wa poto muri iho whakarere ai, me whiu kia utu i te moni kaua e hipa ake i te wha tekau hereni, a ki te utua aua moni ka taea ano te whakawa a muri atu ina mangere ia ki te tuku atu i taua tamaiti ki te kura a muri iho.
7. Ko ia tamaiti e meingatia ana i roto i tenei Ture kia haere ki te kura, a kua tuhia tona ingoa ki te pukapuka ingoa o nga tamariki o tetahi kura, e ora ana taua tamaiti a kaore e tae ana ki te ono taenga atu ki te kura i roto i te wiki kotahi mehemea e iwa tuwheratanga o te kura i taua wiki, ka taea te whiu te matua o taua tamaiti kia utu i te moni kia rua hereni mo ia wiki kaore e tae ana ki te ono taenga atu o taua tamaiti: Engari ko nga whakawa tono i nga utu mo te kore rite o nga taenga atu o te tamaiti i roto i tetahi marama me whakahaere tonu i taua marama ano, i te marama tuatahi ranei i muri tata iho i taua marama.
8. Ko nga whakawa katoa mo nga whakahaunga kia tukuna he tamariki ki te kura me nga whakataunga utu i raro i tenei Ture ka ahei te whakahaere i runga i nga tikanga kua whakaritea i roto i "Te Ture Tiei Pi ( J.P.), 1882."
9. Ka ahei nga tangata e whakaturia ana e te Poari Kura o ia takiwa hei apiha whakahau tamariki ki te kura ki te whakahaere whakawa mo te taha ki te Komiti o te Kura i raro i tenei wahi o tenei Ture.
10. I te whakahaerenga whakawa i raro i nga tikanga o tenei Ture, mo te tono utu whiu, whakahau ranei kia tukuna te tamaiti ki te kura, me waiho ma te matua ma te kaitiaki ranei o taua tamaiti e whakaatu atu i tae taua tamaiti ki te kura, e haere ana ranei ki tetahi kura, i runga i nga tikanga o tenei Ture, kua whakaaetia ranei kia kaua taua tamaiti e haere ki te kura.
11. Ko nga moni e utua ana i raro i tenei wahi o tenei Ture me utu e te Karaka o te Kooti ki te Komiti o te Kura o te takiwa i kohia ai taua utu whiu, a ka utu atu ki nga Moni o te Komiti o te Kura.
E whakamana ana ikonei te whakahaerenga peratanga o nga moni e kohia ana i raro i enei tikanga, a koia nei hoki te mana e ahei ai te Karaka o te Kooti ki te utu pera atu i aua moni.