Nga Korero Paramete: 1891-1895

Pire Petamana

Pire Petamana.

Ko Te Karimana ( Hon. Mr. Cadman), te Minita tenei me nga, Reriwe.—No te mutunga o te korero mo te Pire Taiapa ka tu ake taua Minita ki te motini kia panuitia tuaruatia tenei Pire, a ki te whakamarama i ona tikanga ki te Whare. Koia tenei te aronga o tenei Pire. He hoatu i tetahi mana ki te Karauna e ehei ai te Kawanatanga ki te taake i nga whenua katoa kua haerea nei a runga e nga Reriwe kua mahia nei e nga moni a te Kawanatanga, ahakoa he whenua Pakeha he whenua Maori ranei. Ko tetahi, he whakatakoto i etahi ritenga e taea ai hoki te taake o nga whenua kaore nei ano i haerea e te Reriwe, ara, kia utu ai aua whenua i te taake petamana ina hanga he raina Reriwe ma runga, ahakoa no te Pakeha no te Maori ranei te whenua. Ko taua taake petamana, ina akina ki runga ki tetahi whenua, me utu a moni, a ki te kore e taea e te tangata nona te whenua te utu i nga moni e rite ana, me hoatu he mana e te Pire ki te Kawana kia ahei ai ia ki te tango i tetahi taha o te whenua hei whakaea i taua taake. A ko taua whenua, ina riro i te Kawanatanga, me hoko atu i runga i nga tikanga kua whakaritea nei e nga ture whakahaere i nga whenua o te Karauna. Ko te take i mahara ai te Kawanatanga he mea tika kia paahitia tenei Pire e te Whare, kia ai ai nga moni e puta mai ana i aua taake petamana hei whakaea i tetahi taha o nga moni a nga iwi e rua o te koroni nei i whakapau ai hei hanga i nga Reriwe, i te mea hoki na re hanganga o nga Reriwe ma runga i aua whenua, i piki rawa ake ai te utu o aua whenua, a he tika kia whiwhi te iwi, ara, te Kawanatanga i tetahi taha o nga utu o aua whenua.

Ka mutu te korero a taua Minita nukuhia ana te Whare, a kore tonu iho e ara ake ano taua Pire i tenei tuunga o te Paremete.

No te rima meneti ki te tekau ma tahi o nga haora i te po ka hiki te Whare.