Other formats

    Adobe Portable Document Format file (digital text)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions. Nga-Ti-Whatua [Vol. IX]

Upoko IV — Nga Putake Korero A Nga Ti Whatua Mo Te Takiwa Ki Wai-Te Mata (Nga-Ti Whatua)

Upoko IV
Nga Putake Korero A Nga Ti Whatua Mo Te Takiwa Ki Wai-Te Mata (Nga-Ti Whatua)

E taka ki te raro e kaupapare ana
Whakangaere ana te ope i a Tau
He kawe i au te uta ki Taurere
Te kite noa au ia Te-rua-too
Tou rongo ra e ahu ra i waho
Kai tupu wahine i waho ai au
Mai me torokaha te reti i Marama
Ma roto te tawhi ka hoki te Manako
Whai ana te konohi te rutunga wai
Hoe nau e Tarehu ki te Tupa-uru
Te Whakaheke waka ka tuku nga ruhi noa
Te kara whaitia te ihu o Turi-kohu
Waka a Te Kauwae kia rawe noa au
Turutu au e nga hau o Ihe i

page (39)

No te tau 1822 a Hone Kaora te kaiwhakamaori a Te-rau paraha i tae mai ai ki enei motu, a no te tau 1829 aua i haere ai ki Kawhia noho ai. A no te tau 1826 te parekura i te Rore i turia ai.

Ka moe a Hua-kaiwaka i a Whau-te-angi(rangi) ka puta ko Ra-po-tu, tana ko Kai-waka-rangi, tana ko Kake-tu, tana ko Te Hehewa, tana ko Pu-rehurehu, tana ko Hetaraka, ka moe ano a Whau-te-rangi i a Kapua ka puta ko Rangi-mauria.

Nga Pa a Nga-iwi ko Maunga-whau, ko Maunga-kiekie, ko Mangere, ko Otahuhu, ko Rarotonga, a na Te-wai-o-hua a Ngaiwi i whawhai parekura tonu.

Na Koperu te Pa i Mau-inaina i huaki a na Nga-para-o-rahi aia i patu i taua huaki.

Ko te matua tane o Te Kawau raua ko Te-tinana he kotahi tonu ko a raua whaea, he wahine ke, no Wai-kato te whaea o Te Kawau, no Nga-ti-whatua te whaea o Te-tinana.

Te pounamu nei, a Te-whakarewa-tahuna, na Rangi-ika-ketu, na te wahine a Te Hehewa.

Te take o te ingoa nei o Te-tao-u, he tu no te uma o te tupuna o Te-tao-u i te tao, koia i kiia ai ona uri ko Te-tao-u, te ingoa nui ia o taua iwi i nga ra o mua ko Nga-ririki.

Te ingoa o te Pa nei o Tau-oma, ko Mokoia tetahi o ona ingoa, me Mau-inaina na Nga-ti-paoa aua Pa ra i mahi a nohoia ana e ratou e rua aua Pa, kotahi i te tihi a te puke, kotahi i tatahi e tu ana, a tae noa ki nga ra i patua ai aua Pa ra e Nga-puhi, ko Putu he tane, me Kehu page (40)he wahine no Wai-kato i noho i Tau-oma a he tuahine taua wahine na Huri.

Nga iwi nei, i takea mai i a Nga-tai. Ko Nga-tai te iwi matua, a he wehenga no Nga-tai a Te-wai-o-hua, a he wehenga no Tewai-o-hua a Nga-iwi.

Ko te mere nei ko Kaho-tea na Ahoahoa taua mere, no te Patu-wai a Ahoahoa, o Tauranga ara o Motiti, a na Ahoahoa i tuku taua mere ki a Moana o Nga-ti-maru a na te iwi o Nga-timaru i tuku ki te iwi o Wai-kato, a na Wai-kato i tuku ki a Ngati-teata, hei koha ma ratou ki te wahine a Ahu-rangi a Nga-timaru i moe i te Nga-ti-teata rangatira, a na Nga-ti-teata i tuku ki te tuakana a Te Kawau ki a Awa-rua, ki te tangata i makuturia ra e Wai-kato i aia e tarai ana i te hoe tawa.

I noho a Awa-rua i Onehunga, a ka hiahia aia kia haere aia ki Wai-kato, a ka haere aia, nei koa, i aia te mere nei a Kaho-tea, a he mea kei ngaro taua manatunga i aia, ka huna eia ki waenga o tana maara i One-hunga, a kihai te tahi o tana iwi i mohio ki taua mere kua huna eia, a tena e mate aia i te makutu e Wai-kato ka ngaro te mere ra, a tae noa ki nga ra i nohoia ai a Onehunga e te Pakeha, a na te Pakeha i kite taua mere me nga kurukuru i roto i te haupu rangitoto e huna ana e riro ana taua mere i a Potatau a maua ana eia ki Wai-kato.

Ka noho ra e Nga-ti-paoa i Mau-inaina a ka haere ratou ki te hii ika, a tapa ana te page (41)ingoa o te tahi mango ko Haupa, a na taua kanga nei i turia ai te riri a Te Kawau Apihai kia Nga-ti-paoa i Mahurangi i Rangimata-rutu.

Na Te-ota-tu i patu a Katipa i Whakatiwai hei utu mo te mate o Ponui i makuturia e Horeta, a te mate a Horeta e Waikato, a i haere atu a Inu-kura ki Whakatiwai a kohurutia ana aia i te tama a Horeta, hei utu mo te mate o tana matua mo Horeta, mai reira ka haere a Te Kauwae ki Whakatiwai me tana taua a patu ana ko Huru-uia raua ko Kapa-ta i te tau 1834. No te tau 1836 i hoki mai ai a Potatau ki Te-whana-kaha noho ai.

Ko Mangere me Maruku nga wahi i nohoia e Nga-iwi, a ko Mangere me One-hunga nga wahi i nohoia e Nga-oho, e hara aua iwi nei i Wai-o-hua, ko Nga-tai te iwi o Te-hehewa, o Ngati-tai e noho ana i te Wai-roa i Papa-roa i Hawiki (Howick) o te iwi o Hori Te-whetuki. Ko Nga-tai te iwi o Te-hehewa me te Wai-o-hua he iwi kotahi raua.

Te take o enei iwi koia nei: Ko Nga-ririki te putake kia puta i aia ko Nga-iwi, kia puta i Nga-iwi ko Te-wai-o-hua. Te take o te ingoa nei o Te-wai-o-hua, he koraha, ara he tahaa na Hua. I noho a Hua i te Pa nei i Totara-i-a-hua ana i Maunga-kiekie, a e noho a Tiki-te-awa-tu i Mangere i nga ra o Hua e ora ana, a i aua ra i noho a Te-rangi-kai-mata i Ihu-matao a ko Maungatikatika hoki te tahi ingoa o Ihu-matao. Ko te Pa a Kiwi ko Maunga-kiekie.

Te tahi ingoa o Mau-inaina, ko Taumata-inaina, a ko taua papa pounamu ra e kiia ra ko Te-whakarewarewa, he pahu taua papa no te Pa o Kiwi i Maunga-kiekie, a te tahi ingoa o te wahi i mate ai a Nga-ti-whatua i a Hongi i roto i page (42)Kai-para a e kiia nei ko Te-ika-ranga-nui, ko Wai-makomako te tahi ingoa ano o taua wahi, i tu ai taua parekura.

Ko Nga-oho te ingoa nui tonu o te iwi nui tonu na ratou i noho mataati te takiwa ki Wai-te-mata ki nga Pa nui o taua wahi i Maunga-whau, i Maunga-kiekie, me te tini o aua Pa, na Nga-oho i noho aua Pa i nga ra o mua, a no muri iho nei i whakahuaina ai he ingoa mo taua iwi ra mo Nga-oho, no nga wa e wehewehe ai hei hapu, ko Nga-iwi, a no reira ko Te-wai-o-hua.

Ko Mata-rutu te wahi i parekura ai a Nga-ti-whatua me Nga-ti-paoa i Te-whau, ara i te takiwa ki Paru-roa.

Ko Ngohi-kiore te ingoa o te toka i te moana i waho ake o Ngutu-wera i roto i te awa o Wai-te-mata, ako te papa kowhatu rangitoto i tawahi ake o Ngutu-wera, nga ingoa o taua papa ko Toka-roa, a ko Te-makamaka-o-te-ruarangi. Ko Te-rua-rangi he iwi patu-pae-a-rehe no Wai-kato, he ope haere na taua iwi ki raro ki a Nga-puhi e kore taua iwi ra e eke i te waka, haere tonu ai i uta, a tena e tae mai ki Te-to, ki te moutere e tu i waho ake o Te-to, a kahore kau he whitianga mo ratou, ka tu te iwi ra ka hari i te rangitoto hei ara atu ki tawahi ki Ngutuwera, hei ara atu taua papa rangitoto ra i mahia ai e ratou kia purero ake ai i te wai, ka mahi ra ratou, a puta noa nga ihi o te ata ka mutu ta ratou mahi no te mea e kore taua iwi ra e kaha te mahi i te ra e whiti ana, a ka whati te iwi ra ka kokuhu noa iho ki roto ki nga wahi orokio kia page (43)ngaro ai i te ra e whiti ana, a kihai te papa ra i whiti ki tawahi o te awa ki Ngutu-wera.

Ko Ngutu-wera te papa e mahi ai a Nga-ti-whatua i te kaka. I aua wa e rere mai ai te kaka i Nga-puhi, ka anga ai te rere o nga pokai kaka ki runga i te pumahu o te raumati a ko te wahi notitanga i Te-whau te wahi e patua ai te kuaka e Nga-ti-whatua i nga ata kohu o te ngahuru, noho ai taua iwi nei i te pae o te whenua, me nga patu, he rakau taua tu patu, pae rua te roa, me nga mangamanga ano i te pito mau ai, a ka rere ake aua kuaka i te tai a i Manukau, ka ahu te rere ki te tai i Wai-temata, ka puea ake aua manu ra i te pae o te hiwi ka patua ki aua rakau, he kore no aua manu e kite i te iwi ra i te kohu, a he mano te manu ki te matenga i aua ra.

Te wahi i tu ai te hui hohourongo a Nga-ti-paoa raua ko Waikato ko Puneke i te awa o Tamaki.

Ta Te-ata-i-rehia ko Te-natu, ka moe aia i a Ranga-rou. Ta Te Horeta ko Moko-rua he wahine, ka moe aia i a Tarahawaiki. He uri a Kaihau na Horeta, no tana wahine no Huaawarua, a he uri a Te Kawau Apihai na te wahine tuarua a Horeta na Maringi.

Na Huatau ko Te-ata-i-rehia he wahine. Ka moe aia i a Tapaue, kia puta ko Powhatu he wahine, ka moe aia i a Tangi-taiki, kia puta a raua ko Kopa, ka moe i a Rangi-apa, kia puta ko Maikupu, ko Hika, ko Whata-o-rangi.

To muri i a Powhatu ko Papaka, ka moe aia page (44)i a Puaku.

To muri iho a Papaka ko Natu he wahine, Te-wheau, ka moe i a Uru-hutia ka puta ko Hori Tau-roa, ka moe ano a Te-wheau i a Uru-pikia a i a Pou-whare-umu, ta Pou-whare-umu ko Puku.

Ko Moe-tara o Nga-puhi te morehu i puta o te taua a Pomare ki Wai-kato. Na Wai-kato i patu a Nga-puhi i Tawa-tawhiti.

Ko Orakei te ingoa o te awa, e hara i te ingoa o te whenua.

Ko Te-rangi-kake-tu te matua o O-hine he wahine, raua ko Te-hehewa tana ko Purehurehu.

Na Nga-ti-paoa a Tara-hawaiki i patu i Mahurangi, te take he hii mango na Wai-kato i Mahurangi, a ko Tara-hawaiki e noho ana i Mangere i taua wa, a ko Moko-rua te ingoa o tana wahine, ko Hara-tau te tupuna o Moko-rua.

Ko Kiwi nana a Te-ata-i-rehia a nana a Rangi-mato, a Tara, a Whakahue. Ka moe a Whakahue i a Huahua ko Maki, ka puta ko Te-kaniwha-kainga-mata i a Huahua, tana ko Te Wheoro. Ta Maki ko Hawira Maki.

Tenei tangata a Kopiro no Nga-puhi, a i mate aia i te whakaeke ona ki te Pa i Mokoia.

Na Te-rarawa i huaki, a i patu a Te-arawa i Maketu i te wa o Nga-puhi i haere ai ki te patu i nga iwi o Nga i-porou, a i u te taua a Nga-puhi ki roto ki Tamaki, a ko etahi o Nga-ti-paoa i patua e ratou ki reira.

page (45)

Ko Nga-ti-whatua i noho i Wai-pa i te tau 1824 a tae noa ki te tau 1825, i muri iho o te parekura i Te-ika-ranga-nui i Kaipara.

Ko Te-horo kei roto kei te awa o Wai-pa i Wai-kato, kei roto atu i Whatawhata i te taha ki te hauauru o te awa o Wai-pa.

I mate a Po-mare i a Wai-kato ki Te-rore, a na Motu-tawa te taua mutunga a Nga-puhi i maia te haere ki Wai-kato, i nga ra o Nga-ti-whatua e noho ana i Te-horo.

Ko Hua-kai-waka a Whau-te-rangi, ka moe aia i a Rangi-kapua raua ko Rangi-maurea, ta Rangi-kapua ko nga iwi nei ko Ngati-paoa, ko Nga-ti-hura.

Ko Kai-waka te rangatira o te Pa nei o Maunga-kiekie, ko Rangi-kake-tu te rangatira o Mangere, ko Te-hehewa te rangatira o O-tahuhu, ko Purehurehu te rangatira o Raro-tonga, a na Nga-iwi aua Pa katoa nei. Ko Hetaraka te tama o Purehurehu.

Na Wai-kato te huaki taua ki Whanga-rei a na ratou i patu te hapu a Te-tira-rau ki reira, a te tahi huaki ano a Wai-kato ki Raho-ngaua, na Nga-ti-paoa i huaki i patu a Kai-tia o Nga-puhi, a te tahi huaki ano a Hau-raki, he taua na ratou ki Whangaruru. Ko aua huaki nei, no muri iho o te parekura i te Ika-ranga-nui, a no mua tata o te patu i a Nga-ti-whatua e Wai-kato i Kai-para.

Ko te huaki a Hongi-hika a Nga-ti-whatua i te Pa i Whareroa i Wai-kato, kihai a Nga-ti-whatua i patua, he mea hoki na Nga-ti-paoa ratou i haumi, a i tiaki, ano ka hoki ra a page (46)Hongi-hika ki Nga-puhi, ka tutaki aia i a Po-mare e haere ana me tana taua ki Wai-kato. Ka mea atu a Hongi ki aia "Haere ra e Po-mare, e hoki ki te kainga." Kihai a Po-mare i hoki, i haere tonu ano aia ma Hau-raki, a ma Horo-tiu, a hoki ana ano etahi o Nga-ti-whatua me Nga-ti-paoa ratou ko Po-mare ki Motutapu, a hoki ana a Po-mare ki roto ano ki Wai-kato, a i mate a Po-mare i a Wai-kato ki te Rore, a noho ana a Nga-ti-whatua i Te-horo o roto o Wai-pa a haere ana etahi o ratou me etahi o Wai-kato me etahi o Te Tao-u ki Whakatiwai, na taua huaki ki reira i kohuru etahi o nga tangata o Whakatiwai.

Na Rangi-i-kake-tu te papa pounamu nei Te Whakarewatahuna, a Te-hehewa raua ko tana wahine na Peke taua papa pounamu, a i a Peke taua papa ra a ngaro noa taua pounamu i aia e tiaki ana, he mea kuhu, ara he mea huna eia, a e ngaro nei i te takiwa ki Maunga-whau, ki te taha ki te hau-auru, he mea hoki no te wa i huaki ai te taua ki taua Pa i maua ai e Peke taua papa pounamu a huna ana eia i raro tata iho ano o nga parepare o taua Pa ki roto ki nga ana rangitoto ki te taha ki te hau auru ma tonga o taua Pa, a e ngaro tonu nei.

Ko Tara-hawaiki i mate i a Nga-ti-paoa ki Mahurangi, mo te ingoa i tapaa ki te mango.

Ko Nga-iwi i noho ki te takiwa ki Manuka, a ko Te-wai-o-hua i noho ki te takiwa ki Mangere, ko Te-hehewa i noho ki Maunga-whau, a ko te tahi o te iwi o Nga-ririki page (47)i tu i te tao, a u tonu taua tao ki aia i tana uma, a na reira tana whanau i huaina ai ko Te-tao-u, a koia ra te take o taua ingoa mo te tahi o nga hapu o te iwi no ratou ake te takiwa ki Wai-te-mata.

Ko Tau-oma te ingoa o te wahi e noho ai a Putu raua ko Kehu, a ko Huri te wahine o Kehu no Wai-kato raua a ko Putu no Whakatiwai aia no Hau-raki, a ko Putere raua ko Mata-kura i mate raua i te patu, i mua tata ake o te huaki ki Whakatiwai a Nga-ti-whatua me Te Tao-u.

Ko te mere nei ko Kaho-tea, e kitea ki One-hunga, kihai i kitea ki Maunga-whau, a i enei ra kei a Nga-ti-whatua taua mere, a ko taua mere nei ko Kaho-tea, ahakoa he manatunga taua mere, no mua noa atu, otira no enei ra taua mere nei ki to nga ra o te papa pounamu ra o Whakarewa-tahuna, he namata rawa atu a Whakarewa-tahuna i te mea hoki he tini nga paparanga tupuna i aia e takoto ana taua papa, a he tini nga mere, me nga kurukuru me nga heitiki i mahia e nga tupuna i taua papa ra a huna ai e Peke i huna ai e Peke, he mea kei riro i te taua, te oha a nga tupuna.

Ko Kahu-rau-tao, no Te-wai-o-hua aia, ko Te-kete-aua-tua tetahi o te hunga i eke mai i a Tai-nui, a ko te ingoa o taua potiki ko Tai-haua, i u mai a Tai-nui ki roto ki Tamaki a noho ana taua hapu i Tau-rere, a ko nga uri enei o taua hapu: Ta Whare-huia ko Kahu-rau-tao, tana ko Ra-whakiwhaki he wahine, tana ko Tai-nui, tana ko Tai-mai-o, tana ko Tai-mata-hirahira, tana ko O-a-maku-whata, tana page (48)ko Tai-manawa-ti, tana ko Ra-po-tua-tahi, tana ko Ra-po-tu, tana ko Whare-matau, tana ko Kai-waka, tana ko Rangi-kaketu, tana ko Te-hehewa, tana ko Purehurehu, tana ko Takapunahetaraka, no Te-wai-o-hua anake enei tangata a ko Maru-po o Nga-puhi, no ratou aia, ara no taua iwi kotahi nei ano, no Tewai-o-hua, a he tini noa atu nga whakapaparanga a mua i haere atu ai nga tupuna o Maru-po ki Nga-puhi noho ai a he tini nga ingoa o aua iwi i puta ai a Maru-po i Nga-puhi e kiia ana ona ingoa hapu ko Maru-po, ko Nga-ti-wai.

Ko Kiwi no te hapu o Nga-ti-pare-kaka, a i noho aia i Maungakiekie, a i Mangere ano hoki, ko Te-wai-o-hua i noho i Maungawhau, i Remu-wera a i Maunga-rei.

A ko Nga-i-tai no Tai-nui taua iwi, ara no nga tangata i eke mai i taua waka ia i a Tai-nui.

Te teina a Kape-taua ko Wha-keha te ingoa, na Kape-taua i huaki te Pa i Kohi-marama a taea ana eia.

Koia nei te whakatauki a Puhi mo te Kehu: "Ki te mea ka inu a Te Kehu i te Tutu ka haurangi ko Putu, a ka tautetetete raua kia raua, a ka pae te tahi, ki te tahi." Ko aua kupu a Kehu i kiia eia i Paru-roa, i te wa i haere atu ai a Kehu kia kite i a Teori kia houhia te rongo eia mo te parekura i Rangi-mata-rutu.

Na Potiki i tuku te hoe kia Nga-ti-paoa kia hoe ahau kia tikina kia patua a Te Kawau Apihai hei utu mo a matou tangata tamariki page (49)i patua nei ki Whakatiwai, mo Hauria, raua ko Kapu-tai, kihai taua hoe i hoea e au ki te tiki i a Te-kawau kia patua, otira i te wa i tutaki ai au ki a Te Kawau, ka maua e au taua hoe ka tiaina ki te one e au i mua o Te Kawau, a ka mau te tahi tangata i tu a taiaha ki tiaina eia i te taha o taku hoe. Ko te ingoa o taku hoe ko Hauria, a ko te ingoa o taua taiaha ra ko Kapu-tai Hehewa, ko nga ingoa o a ratou tamariki i kohurutia ki Whakatiwai.

Te-wai-o-hua i kohuru a Kahu-rau-tao, a ka takitakia tera mate e o matou tupuna, a ka patua e ratou ko etahi ano o nga tangata o Te-wai-o-hua.

Ko te mere ra ko Kaho-tea, na Ahoahoa taua mere, no te Patu-wai a Ahoahoa o Tauranga, a hoatu ana eia ki a Te-moana, a hoatu ana e Te-moana ki a Wai-kato, a hoatu ana e Wai-kato ki a Nga-ti-teata, me te waka ano hoki hei haumi mo taua mere ra mo te wahine ra mo Wai-ori, mo te wahine a Ahu-rangi o Nga-ti-maru a hoatu ana te mere ra e Nga-ti-teata ki te teina a Te Kawau Apihai ki a Awa-rua.

I patua a Kahu-rau-tao ki O-tahuhu.

Ko Nga-ti-hua-rere o Hau-raki, e hara ratou i te iwi nei i a Te-wai-o-hua, ara kihai ratou i puta i a Te-wai-o-hua, a e hara ano hoki ratou i a Nga-iwi, kihai ratou i puta i taua iwi i a Ngaiwi.

Te take i whawhai ai a Nga-ti-paoa raua ko Nga-ti-whatua i Mahurangi, he tapatapa mo te ingoa o Hou-pa (Hau-po) ki te mango, a i mate a Tara-hawaiki, te matua tane o Te Kawau ki reira.

page (50)

Na Nga-ti-whatua i hii te mango, a tapa ana e ratou ki taua ingoa nei ki a te Hau-po (Hau-pa) a na reira te parekura i Rangi-mata-rutu i turia ai, a ka tohe ano a Nga-ti-whatua ki nui ake ano he utu mo nga tupapaku i mate ki Rangi-mata-rutu, a ka haere ratou ko Tama-ure ki te huaki i a Nga-ti-tama-te-ra i Wai-heke, a ora iti ka mau a Nga-ti-tama-te-ra i a ratou ki reira. Ka whati a Nga-ti-paoa ki Wai-kato, a na Tu-hongia i korero i rongo ai a Wai-kato ki te ngakau o Nga-ti-whatua mo Rangi-mata-rutu, a ka haere mai a Wai-kato ki te patu i a Nga-ti-whatua, a ka kite a Puhi o Nga-ti-whatua i a Tama-ro, a patua ana eia, a ka whati a Wai-kato a ka patua haeretia e Nga-ti-whatua, a na taua parekura nei i takea ai te mahi mo aua Pa nei a Mokoia me Mau-inaina e Nga-ti-paoa.

Koia nei te take o te ingoa nei o Te-wai-o-hua: E mate ana a Hua-kai-waka, a ka meinga he wai mana ki roto i te ipu, a ka tu taua ipu ra ki runga ki te whata, kei inumia taua wai e te tangata, a tena e taka iho taua ipu ka pakaru te ipu, koia ra te take o te ingoa nei o Te-wai-o-hua.

Na Tara-tomotomo i whiu a Kape-taua ki te moana, a i moe a Tara-tomotomo i te tuahine a Kape-taua i a Tau-rua, a na Tau-rua i ora ai a Kape-taua te mate ai aia ki te moana.

Na Kape-taua i patu etahi o te iwi o Te-wai-o-hua i Rangi-toto, i Whakatakataka, i Kohi-marama, a haere ana a Tara-komokomo ki Wai-heke a ka whaia ano e Kape-taua, a na Kape-taua i page (51)patu nga Pa e toru ki Wai-heke, a i patua e Kape-taua tana tuahine me nga tamariki a Tara-komokomo eia ki Rangi-hou, a ko Tara-komokom i patua e Kape-taua ki Wai-heke.

I tae mai ano ahu ki Orakei nei i te wa i haere mai ai matou ko Te-taniwha ki te takitaki i te mate o era i patua ra i Whakatiwai.

Ko Te-wai-o-hua no Nga-iwi, a ko Te-wai-o-hua he ingoa mo te wai mo Hua e inu ai i aia ka tata ki te mate, i mate a Hua i Totara-i-a-hua (a Hua) a ko tona iwi i noho ki taua Pa, a i noho ano hoki tona iwi ki Maunga-whau.

Te rangatira o Mangere ko Tikitiki-te-awa-tu, ko Rangi-kaimata te rangatira o Tamaki, a i aia te Pa i Ihu-matao. Nga tino Pa o aua ra ko Maunga-kiekie, ko Mangere, me Maunga-takitaki ara a Ihu-matao, a ko te nuinga o nga Pa ko atu i haere ki tera Pa ki Maunga-whau.