Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Report on causes of discontent among Māori in Taranaki.

XIV. Whakamutunga

XIV. Whakamutunga.

Kua tahuri maua i nga korero o mua ake nei ki te take mai i tenei raruraru, a ko tetahi o nga ara i whakaaetia mai e Te Kawana, kia tukua atu ki a koe i ta maua korero o waenganui i Maehe kua hori ake nei. I hiahia maua ki te korero atu ki a koe, e Te Kawana te tikanga i mea ai maua ko taua raruraru ko te putanga mai o nga tikanga i whakamatauria e nga Minita, tuku iho, a he iho mo nga tau maha: a ko taua kupu ano hei kupu whakamutunga, a ka ki maua era tenei raruraru o te hauraro o Waingongoro mo enei tau maha e oti pono pu, e memeha ki te mea kua tahuri te Minita ki te mahi i te mea tika. A kua whakarere te korero kau kia mahia te mea tika.

E puta ana nga tikanga o tenei korero i a ia ake ano. E mea ana maua ko te putake o a tatou raru katoa kotahi tonu, koia tenei kua akiaki tatou i nga iwi kia hoki ki Waimate Mania, me te kore ratou e mohio i te whenua ma ratou ake; a ki te mea ka whakawaia tetahi o tatou ki te rapu i tetahi ara e kore ai e tau tenei taunu kia tatou, a ka ki na Te Whiti te he; kaua e wareware ki te marama o a tatou pukapuka tuhituhi e ki nei, kahore rawa a ia i mau patu mo tatou, engari kaha ana a ia ki te mea kahore tenei i marama ki a koe, e Te Kawana, i runga i ta maua korero, maumau korero atu maua.

Otira e toe tonu ana tenei, ta maua korero atu i ta maua i whakaaro ai, me mahi i runga i te apiti atu ki nga tikanga kua tohutohungia i ta maua korero tuatahi, kia ea i te Karauna te whakarite ona page 25kupu mo te hoatu, a hei whakaaro i nga mea pouri o te Takutai. Kotahi te mea i tumau, e kore rawa tetahi mea e taea ki te kore he ture hou, inahoki ko te mana o mua kua whakakorea. I runga i tenei korero, ahakoa he roa, heoi ano ta maua e korero ai ko nga mea kua pahure: a e tono atu ana maua ki a koe, e Te Kawana kia whakaae mai koe kia tukua atu ki a koe, amuri tata nei a maua whakaaro e pehea ranei te putanga mai i runga i aua ture amuri ake nei. E awangawanga ana maua mo te putanga mai o te maramatanga. I Hanuere i whakawhiti nga katipa mau pu i Waingongoro ki te hanga haere, ma roto o Parihaka, i te ara kua kore nei e puta i runga i te whakakore o nga tangata torutoru noa e whakahoa riri mai ana (me te whakama o a tatou tangata). I taua wa ano, ka rapurapu maua ki nga kupu hoatu hei whakaritenga, a nga pouritanga hei whakaaro, kua oti nei taua rapurapu; kua puta te ara i tetahi pito ki tetahi pito. Ko te tino Rahui kua makatia ki te whenua kua kitea i runga i te raina tepahi atu i roto i te ngaherehere, timata i Stratford tae ki Opunake, tetahi mania momona e pai ana hei nohoanga. Kua tapahia nga raina hei hono atu i tenei raina ki Waimate Mania. E ruritia houtia ana te Mania kia puare te whenua mo te nohoanga tangata a te koanga e haere ake nei. A tae noa ki tenei wa oti haere te mahi, a kahore i nui te whakakore: a ahakoa me mahi haere i runga i te ata mahi marire, me te tupato, e ki atu ana maua ki a koe, e Te Kawana, katahi ano ka kitea o muri mai ano o te whawhai tuatahi, e nga tangata Maori, tenei te Kawanatanga mana e ata whakarite a ratou kareme i runga i te atawhai atu, otira kua puta tona kupu ko ia tonu te upoko.

E tukua atu ana enei mea katoa i runga i te whakamoemiti ki a koe, e Te Kawana.

William Fox. (Te Pokiha).
Francis Dillon Bell. (Te Pere).

Whare o Te Paremete, Poneke, 14 o Hurae, 1880.