Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Nga Whakahaere. — Tono Whakawa Tuarua me te Kooti Whakawa Tuarua

Nga Whakahaere.
Tono Whakawa Tuarua me te Kooti Whakawa Tuarua.

38.Ko te hiiri e hiiritia nei inaianei e te Kooti Whakawa Tuarua ka kiia koira te hiiri tika o taua Kooti, a ko nga pukapuka katoa kua hiiritia ki taua hiiri ka kiia kua hiiritia tikatia.
39.Ka ahei te kai-tono i tetahi keehi whakawa tuarua e takoto tarewa ana, mo a muri ake nei ranei e whakahaerea ai i raro i nga tikanga whakahaere o te Ture, ki te unu a ki te whakakore i taua keehi whakawa tuarua i tana wa i pai ai i mua mai o te ra i whakaritea hei whakawakanga mo taua keehi.
40.Mehemea, mo tetahi keehi whakawa tuarua e takoto tarewa ana, mo tetahi keehi whakawa tuarua ranei mo a muri ake nei e whakahaerea ai, kihai te kai-tono i utu, ki te kore ranei te kai-tono e utu, ki te Kai-rehita i nga moni e tika ana kia whakata-kotoria hei punga mo nga moni e tika ana kia utua i raro i te tekiona waru tekau ma rima o te Ture, mo nga moni ranei e tika ana kia utua mo taua tono i runga i te mana o tetahi tikanga whakahaere o te Ture, o tetahi atu Ture ranei kua whakakorea e te Ture, ka ahei te Kooti Whenua Maori, i runga i te tono a te Kai-rehita ki te whakakore atu i taua tono; a ko taua whakakorenga, mehemea i mahia i runga i te korenga kaore i utua aua moni, ka tino whai mana, mehemea nei kua whakatuturutia e te Kooti Whakawa Tuarua te whakataunga i tonoa ra kia whakawakia tuaruatia i runga i te whakawa tuarua: Engari mehemea ki te kitea e te Kooti na te tino rawa kore o te kai-tono i kore ai ia e kaha ki te utu i nga moni e tika ana, a i runga i taua ahua tera e pa he mate ki taua tangata i runga i te whakakorenga o taua tono, heoi ka ahei te Kooti ki te whakakore i katoa i tetahi wahi ranei o aua moni, a ki te hanga ota mo runga i taua mea i runga i ta te Kooti i mahara ai he tika.
41.Mo runga mo ia tono whakawa tuarua, kaore nei he moni punga mo te keehi i whakatakotoria, a kaore nei ranei i utua nga moni mo nga mahi a te Kooti, me rite tonu te mana o te Kooti Whakawa Tuarua mo aua tu mea ki te mana kua hoatu nei i runga ake nei ki te Kooti Whenua Maori mo aua tu keehi.
42.Ka ahei te Kai-tiaki mo te Katoa ki te tono kia whakawakia tuaruatia ia whakataunga a te Kooti i whakatu ai i tetahi atu tangata hei kai-tiaki mo tetahi tamaiti, a ina tupono te pera me ahei te Tumuaki Kai-whakawa ki te whakakore atu i nga tikanga o te tekiona waru tekau ma rima o te Ture.
43.Me whai mana te Tumuaki Kai-whakawa i ia wa ki te tuku atu ki nga Kai-whakawa o te Kooti Whakawa Tuarua, i te mea e noho kotahitahi ana e noho huihui ana ranei ratou, i tetahi putake e pa ana ki nga tikanga ki nga mahi ki nga whakahaere ranei a te Maori, i page 9runga i tana i mahara ai he mea tika kia whakataua kia kore ai e rangirua e taupatupatu nga whakataunga a te Kooti mo aua tu putake, a ko ta te nuinga o nga Kai-whakawa i whakatau ai mo runga i tetahi putake i tukuna atu ki a ratou koi ra te mea e whai mana ki runga ki te Kooti me ona Kai-whakawa katoa, a me whai tonu ko tera hei tauira a muri atu mo nga whakataunga katoa a te Kooti me te Kooti Whenua Maori mo runga i nga putake pera ina ara mai.
44.Ko nga take i tonoa ai he whakawa tuarua me tae atu i roto i nga marama e rua o muri tono iho i te ra i whakataua ai te keehi e tonoa ra kia whakawakia tuaruatia: Engari ka ahei te Tumuaki Kai-whakawa o te Kooti i tana wa i pai ai ki te whakahau kia whakatika-tikaina nga take o te tono.
45.Mehemea i runga i tetahi tikanga whakahaere i mahia tera ranei e mahia i raro i te Ture kua kiia me whakaatu i runga i tetahi panui ki te katoa tetahi whakataunga, kaati ko te ra e timata ai te rua marama e tukuna atu ai i roto te tono whakawa tuarua mo taua whakataunga me timata atu i te ra i perehitia ai taua panui.
46.Me whai mana te Kooti Whakawa Tuarua, i runga te mana whakahaere kua tukuna atu e te Ture e tenei Ture ranei, ki te whakakore ki te whakarereke ranei i te whakatau a te Kooti Whenua Maori a tetahi Kai-whakawa ranei o taua Kooti, a ki te whakaputa ki te whakahau ranei i te Kooti Whenua Maori ki te whakaputa, i tetahi atu whakatau i runga i ta te Kooti Whakawa Tuarua i mahara ai he tika.
47.Kaore e whakaaetia he tono whakawa tuarua mo tetahi ota whakakaporeihana i raro i te tekiona kotahi rau e rua tekau ma rua o te Ture, mo tetahi ota ranei e whakakore ana i tetahi tono whakawa tuarua.