New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95
(1.) Whakawakanga Take
(1.) Whakawakanga Take.
17. | Ko nga Maori e ki ana no ratou tetahi whenua e whai panga ana ranei ki tetahi whenua Maori ka ahei te tono ki te Kooti kia whakawakia te take ki taua whenua i runga i nga ture e whai tikanga ana mo te pera.
Me whakaatu ki roto ki taua tono te ingoa o te whenua tetahi whakaaturanga ranei e mohiotia ai te whenua. |
18. | Ki te whakawakia te take ki tetahi whenua Maori kia marama te Kooti i te tuatahi kei tona aroaro te tahi mapi kua tohua he mea tika o taua whenua ki te kore e whakaputaina taua tu mapi ka ahei te Kooti te nuku i te whakawakanga te whakakore ranei i te tono.
Mehemea kaore e homai taua mapi ka ahei te Kooti ki te whakanuku i taua whakawakanga i runga i tana i pai ai me whakakore ranei i taua tono. Engari ka ahei ano te Kooti, i runga i te tono tuhituhi atu a te Kawana, ki te whakawa take whenua Maori i runga ano i tetahi mapi e maharatia ana e te Kooti e tika noatu ana mo taua mahi, a ka whakatan i tana e pai ai. |
19. | Kei reira, ka ahei te Kooti ki te whakahaere i aua korero (ahakoa e tika ana ki ta tetahi Kooti kaore ranei) kia kimihia ko wai ma te hunga Maori e tika ana i runga i a ratou tikanga me a ratou paanga ki te whenua Maori ki tetahi wahi ranei o aua whenua.
Ka ahei ranei te Kooti te whakakore i taua tono, ka ahei ranei te tuku i tana ota te tohutohu ranei i runga i tana i whakaaro ai he tika. |
20. | Ka oti te hurihuri e te Kooti ka kitea nga Maori e tika ana ka whakaputa te ota whakaatu ko aua Maori e tika ana ki taua whenua tetahi wahi ranei kua oti te rapurapu.
Ko taua ota me tuhi kia rua tahi, me whakamana ki te tuhi a te Kaiwhakawa me te hiri o te Kooti. Me tuhi te ingoa o te whenua ki runga i taua ota kia mohiotia ai te whenua me te nama o te mapi kua tohua he mea tika o taua whenua. page 18 |
21. | Ka ahei te Kooti i runga i tona whakaaro ano i te wa e whakawakia ana, i te mutunga ranei o te whakawakanga o te take ki tetahi whenua Maori, ki te tona kia wahia te whenua kia kotahi kia maha atu ranei wehewehenga o taua whenua a me te whakatau ano hoki ko wai nga Maori e tika ana kia tau kia ratou ia wehenga, a me whakaputa ano hoki kia rua ota mo te karaati mo ia wehenga i runga i nga tikanga kua whakaturia nei:
Kaua ia tana ota e hainatia e hiiritia ranei kia hoatu ra ano te mapi tika ki te Tiati me tana whakaae hoki he mapi tika. |
22. | I te mea kua whakataua te take o te whenua o roto o ia ota, ko te mahi ma te Tumuaki o nga Kaiwhakawa, me tuku atu e ia ki te Minita mo nga Whenua tetahi tauira o aua ota, ara o te mea tuatahi mehemea kaore i whakarereketia, o te mea ranei i whakarereketia i te whakawa tuarua, kei reira ka tika kia tukua he warani i raro i "Te Ture Whakawhiti Whenua, 1885," ki nga Maori e whakahuatia ana i roto i aua ota, kia whakaputaina ke tiwhikete whaitake mo te whenua o roto o taua ota. |