New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Wahi II. — Te Whakatunga Me Te Whakariteritenga I Nga Tikanga O Te Kooti

Wahi II.
Te Whakatunga Me Te Whakariteritenga I Nga Tikanga O Te Kooti.

5.	Ka whakaturia ki roto ki te Koroni o Niu Tireni tetahi Kooti, tona ingoa ko te Kooti Whenua Maori, tana mahi he kimi he whakatuturu i nga take ki nga whenua Maori, me era atu mahi ka whakaaturia i muri iho nei.
6.	Ko nga Kai-Whakahaere o taua Kooti kia kotahi te Tumuaki o nga Kai-Whakawa apiti atu ki era Kai-Whakawa me era Ateha e whakaritea ai e te Kawana.
7.	Ka whai mana te Kawana i ia wa i ia wa ki te whakatu i te Tumuaki o nga Kai-Whakawa, i nga Kai-Whakawa, i nga Ateha, i nga Kai-whakamaori, i nga Kai-tuhituhi i era atu Ateha e tika ana hei whakahaere i te mahi a te Kooti roto i te koroni. Ko nga tangata katoa e whakaturia ana i runga i tenei Ture ka whai mana mo te wa e paingia ai e te Kawana. page 16 Ko te Tumuaki o nga Kai-Whakawa me nga Kai-whakawa me nga Ateha me nga Kai-rehita Kai-tuhituhi me etahi atu apiha e whai mana ana i te timatanga o tenui Ture ka whai mana tonu ka kiia i whakaturia i runga i enei tikanga.
8.	Ka utua hoki ki nga tangata e whakaturia ana i runga i te mana o tenei Ture nga utu i whakaaetia i ia wa i ia wa e te Runanga Nui, ka utua ano hoki i roto i nga moni i whakaritea mo era mea nga moni utu haererenga e whakaritea ai e te Kawana i ia wa i ia wa.
9.	I te whakahaerenga o nga wahi i raro i te Wahi VI. (whakawa tuarua) me tokorua nga Kaiwhakawa maha atu ranei, kia kotahi te Ateha maha atu ranei e ai ta te Tumuaki i whakaaro ai na i raro i te Wahi III. i raro ranei i te Wahi IX. kia kotahi Kaiwhakawa kia maha atu ranei, kia kotahi Ateha kia maha atu ranei i runga i ta te Tumuaki e whakahau ai, a me matua whakaae tetahi o nga Ateha katahi ka mana te whakatauga o te Kooti. Erangi mo era atu mea katoa, ko te mana me te kaha me te whakahaere e tau ana i runga i te Kooti, ka ahei te Kaiwhakawa kotahi ki te whakahaere.
10.	Me whai hiri te Kooti kia kotahi ki ia Kai Whakawa ki ia Kai-whakawa hei hiri i nga pukapuka katoa e tika ana kia hiritia ki te hiri o te Kooti.
11.	Ka rite tonu te mana o te Kooti i nga wa e noho ai ki te mana o tetahi Kooti Takiwa ki te whakaputa tamana, ki te tono pukapuka, ki te whiu i nga tangata i tamanatia a kahore i tae ki te kooti, kahore ranei i whakaae ki te whakapuaki i nga korero i tonoa ai ratou, ki te whakaatu pukapuka ranei, ka pena ano hoki te mana ki te whakahaere pai, ki te whiu hoki i nga tangata tutu.
12.	Ka whai mana hoki te Kawana i roto i tona Kaunihera i ia wa i ia wa mo nga ritenga o tenei Ture ki te wehewehe i te koroni hei takiwa Rehita, ki to whakakore ki te whakarereke hoki i nga wehewehenga. Ka ahei te Kawana ki te whakatu i tetahi Kai-rehita me etahi atu apiha e hiahiatia aha. Ko nga rehita me nga mapi me nga pukapuka e pa ana ki tetahi whenua i roto i ia takiwa me tuku ki te tari, a ko te mahi whakahaere a nga apiha o ia takiwa me whakahaere i nga wahi o ia takiwa e whakaritea ai i ia wa i ia wa e te Kawana. Ki te uru atu tetahi poraka whenua ki roto ki te takiwa kotahi maha atu ranei, ka ahei kia tuhituhia te tono, ko nga pukapuka me tuku ki te tari, me nga mea e mahia ana me mahi i roto i ia takiwa e whakaritea ana e te Tumuaki o nga Kai-whakawa, ara ki te puta tetahi kupu mo reira.
13.	Kia whakahaerea ra ano nga mana wehewehe kua whakamana nei ka tu tonu nga takiwa Rehita e tu nei inaianei i raro i "Te Ture Whenua Maori Ture Whakatikatika, 1882," ka tu tonu hei takiwa Rehita i raro i tenei Ture.
14.	Ko nga Rehita me waiho ki te Kooti me tuhituhi hoki ki roto nga tono katoa e tukuna ana ki te Kooti me nga ota whakahaere o aua mea.page 17
15.	Ka ahei te Kawana ki te whakatu i etahi Kaiwhakawa tuturu hei Rehita Whakapumau mo te Kooti mo tetahi takiwa ka whakaritea e ia. A ka pena tonu te mana o taua Rehita Whakapumau ki roto ki tona takiwa ake ano he Kaiwhakawa ia, a me tuku hoki he hiiri ki aia.
16.	Ka ahei te Kawana i mua, i muri ranei o tetahi whakahaerenga i raro i tenei ture, i runga i te pukapuka tuhituhi, waea ranei ki te Kaiwhakawa Tumuaki, ki tetahi Kaiwhakawa ranei ki te ki atu me mutu taua whakahaere; a kei te taenga atu o taua mea ka mutu te mana whakahaere o te Kooti. Ko aua tu panui ka ahei te whakakore e te Kawana i runga i te tuhituhi a i reira ano ka mana te whakahaere a te Kooti.