Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Nga Mahi Etc. O Te Komihana

Nga Mahi Etc. O Te Komihana.

28.Ki te tae atu he kupu tohutohu a te Komiti ki te Komihana ko te mahi mona he kimi i nga tikanga pai e taea ai te whakahaere i aua kupu tohutohu i raro i tenei Ture; a kai ahei a i runga i tana i kitea ai he tika ki te whakahaere i te kupu tohutohu pera; a ka whai mana te Komihana pera i runga i tenei Ture ki te whakatakoto rori me te whakatau i aua rori hei rori mo te katoa, ki te whakahau mahi i runga i aua rori, ki te ruri i nga wahi e rahuitia ana, ki te mahi ruri, ki te whakahaere hoki i era atu mahi, me era tikanga katoa e whakaaro ana ia e tika ana kia mahia kia taea ai te whakahaere tika i te kupu tohutohu. page 8

Engari i mua i te mahinga i aua ruri i te mahinga i aua rori me whakaae te Komihana ratou ko te Komiti ki te nuinga o nga moni te whakataunga ranei o nga moni kia whakahokia kia utua ranei i runga i te tikanga ka kiia a muri ake nei.

29.Ko to whenua e whakahaerea ana e Te Komihana i raro i tenei Ture, me whakahaere i nga meatanga katoa e taea ai te pera i runga i nga tikanga o "Te Ture Whenua, 1885," me etahi atu ture i paahitia hei riiwhi, a ka whiwhi i nga mana katoa o te Poari whenua.

A hei mea e taea ai te penei, ka ahei te Kawana ki te panui i nga wahi o taua Ture, e pa ana ki te whenua e whakahaerea ana.

30.Mehemea ka hiiritia ka hainatia e te Komihana tetahi pukapuka, e kiia ana he pukapuka hoko reti ranei he pukapuka whakaae ranei ki te hoko ki te reti ranei i tetahi whenua whakahaere, me ki he pukapuka whai mana taua pukapuka hoko reti ranei whakaae ranei ki te hoko ki te reti, e tika ana kia rehitatia, a mo runga mo te whakaotinga o nga take o te kai-hoko, kai-tango-riihi, te tangata ranei i whakaaetia nei ki a ia i runga i taua tu pukapuka, ka kiia ko te Komihana te tangata whaitake mana taua whenua o roto o taua pukapuka mai ano i te hiiritanga tuhinga ranei.
31.Kia hokoa kia retia ranei tetahi whenua whakahaere i raro i tenei Ture ka whai mana te Komihana ki nga mea i raro nei:—
  • Ki te tono whakawa kia riro mai ai nga moni hoko, ki te tango hoki i nga moni hoko, me te tuku i nga pukapuka whakaae i te rironga o nga moni i a ratou:
  • Ki te tuku waraati muru, ki te tuku hamene mo nga moni reti, a ki te tango hoki i nga moni reti, me te tuku i nga pukapuka whakaae i te rironga o nga moni i a ia:
  • Ki te tono i nga tangata e whakaae ana ki te hoko ki te reti ranei i te whenua whakahaere kia whakaotia taua hoko reti ranei, a ki te tono hoki i nga moni e tika ana kia utua mo aua hoko reti ranei:
  • Ki te whakaoti i nga whakaaetanga ki te hoko ki te reti whenua whakahaere ina taea te whakaoti:
  • Ki te eke ano ki runga ki te whenua whakahaere ina tika kia pera ia i raro i tetahi whakaaetanga ki te hoko ki te reti ranei:
32.E kore e mana i tenei Ture nga tiiti nga tuhituhinga ranei e hainatia ana a muri ake nei, e pa ana ki te whenua kua whakawa kia kaore ano ranei kia whakataua e Te Kooti heoi ano nga tuhinga whai mana ko nga mea anake e mahia ana i raro i tenei Ture e whakamana ana ranei e tenei Ture haunga ra nga riihi e tukua ana e te kai-tango riihi, nga whakamutunga riihi, nga tukunga ki te tangata ke, o nga riihi, mokete ranei.
33.Kaua tetahi tangata e ia ake e tona kai-whakahaere ranei, e hoko e whakaae ranei ki te hoko kia riro mai ai i a ia te whenua o tetahi tangata Maori, tetahi wahi ranei o tetahi whenua paanga ranei ki tetahi whenua, haunga ia te tangata whai mana ki te whenua i runga i nga tikanga o tekiona rua tekau ma rima, ahakoa kua paahitia kaore page 9ano ranei kia paahitia e te Kooti heoi ano nga mea e mana ana ko nga mea e mahia ana i raro i tenei Ture.

Ki te takahi te tangata i tenei tikanga ka tika kia whiua ia ki te whareherehere mo nga marama kaua e hoki iho i te toru marama, kia kaua e nuku ake i te tekau ma rua marama, ki te whaina ranei i a ia ki nga moni kaua e iti iho i te rua tekau pauna, kia kaua ranei e nuku ake i te rima rau pauna, na ko te whai taketanga whenua e pangia ana e taua hoko e araia peratia ana kua riro nei i tetahi tangata i runga i tetahi hoko pera ka murua taua paanga ka tangohia ma te Karauna.