Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Maori Deeds of Land Purchases in the North Island of New Zealand: Volume One

Harataunga (Kennedy's Bay) Block (Gold Mining Agreement), Coromandel District

Harataunga (Kennedy's Bay) Block (Gold Mining Agreement), Coromandel District.

Ko tenei Pukapuka i tuhituhia kei [unclear: Harataunga] i te takiwa ki Hauraki i te Porowhini 1868. 13 May.Coromandel District. o Akarana i te Koroni o Niu Tireni i tenei te tekau ma toru o nga ra o Mei i te tau o to tatou Ariki kotahi mano e waru rau e ono tekau ma waru no nga Rangatira me nga Harataunga. Tangata o Ngatiporou tetahi taha no Ta Hori Pakitini Powene (Sir George Ferguson Bowen) Gold Mining Agreement for Kennedy's Bay Block. Kawana o Niu Tireni tetahi taha. He Pukapuka whakaatu mo te whakaaetanga o ratou katoa ara o nga Rangatira me nga Tangata o Ngatiporou o Harataunga mo ratou me a ratou uri kia tukua atu ki a Ta Hori Pakitini Powene Kawana o Niu Tireni me nga Kawana i muri i a ia tetahi piihi whenua ki te takiwa ki Hauraki he whenua mahinga koura mana me ana i whakarite ai i runga i te tikanga o te ture i huaina "TeTure mo nga whenua mahinga koura 1866" ko nga rohe o taua whenua ka Boundaries. timata i te ngatuawa o Harataunga haere tonu i te tahataha moana ki te Harakeke, ka whati i kona ka ahu whakauta Hapapawera haere tonu Te Tapuae haere tonu Kaipaua haere tonu Tokatea haere tonu te Ranga haere tonu Pukewharariki, ka whati i kona ka ahu whaka te moana Taraingapouto haere tonu ki Piripirikahu ka whati i kona haere tonu i te rohe o te whenua kua oti te whakatapu he page 424whenua nohoanga ngakinga kai ma nga tangata Maori tae noa ki te awa o Waimoho ka whati i kona haere tonu i te awa o Waimoho tae noa ki te putahitanga ki te awa o Harataunga ka whati i kona haere tonu i roto i te awa o Harataunga tae noa ki te ngutuawa i te wahi i timata ai kua rite hoki ki te mapi kua apititia ki tenei pukapuka a Terms of surrender. ko nga tikanga enei kua tuhia i raro nei mo te rironga o taua piihi whenua he whenua mahinga koura ara.
1Ko nga whenua katoa ki roto ki aua rohe kua tuhia ki runga ake nei kua whakapuaretia he whenua mahinga koura mo nga tangata katoa engari nga piihi whenua kua oti te reti ki a Hemi Mata (James Smart) me Arikihanera Hoka (Alexander Hogg) kua oti te whakaahua ki roto ki te mapi kua apititia ki tenei pukapuka kua kape ki waho o nga whenua keringa koura engari e mau ana etahi o nga tikanga o te ture i huaina "Te Ture mo nga whenua mahinga koura 1866" ki runga ki aua piihi kua retia ki aua tangata.
2Ekore e tukua te tangata kia keri kia mahi noa iho i te koura i runga i taua piihi whenua kua tuhia ki runga ake nei engari kia matua riro i a ia te Maina Raiti (Miner's Right) mo taua whenua katahi ka tika tona mahinga koura ko te utu mo te Maina Raiti Miner's Right, £1. (Miner's Right) kotahi pauna (£1) mo te tau kotahi.
3Ma tetahi Apiha o te Kawanatanga e whakaputa nga Maina Raiti (Miners Right) ki nga tangata a ka whiwhi te tangata i te Maina Raiti (Miner's Right) ka whai mana ia ki te keri koura ki te hanga whakamate wai ki te keri i nga awa rerenga wai ki te tapatapahi rakau Maori mo nga mahinga koura mo te wahie, me te mahi i nga mahi katoa me nga mea katoa e rite ana mo te mahinga koura ki runga ki nga wahi kua puare i roto i nga rohe o te whenua kua tuhia ki runga ake nei engari nga rakau kauri kua kape ki waho ekore e tika kia tapahia era, ki te hiahia te tangata Kauri trees to be Bought, £1. 5 each. kia riro I a ia retahi rakau kauri me whakaputa e ia nga moni kotahi pauna e rima hereni (£1-5-0) hei utu mo te rakau kotahi. Ekore hoki e tukua atu tetahi tangata ki te tapatapahi i nga rakau Maori he wahie he taiepa aha ranei e hoko mana ki etahi atu tangata engari ki te hiahia te tangata ki te mahi pera me matua whakarite e ia tetahi Maina Raiti (Miner's Right) me tetahi Raihana Mahinga Rakau Timber License, £5. (Timber License) kia whai mana ia ki te mahi i aua mahi. Ko te utu mo te Raihana Mahinga Rakau (Timber License) e rima pauna (£5) mo te tau kotahi. Ma nga tangata Maori no ratou te whenua i nga rakau nga moni utu mo aua Raihana Mahinga Rakau (Timber License) me te utu mo nga rakau kauri ko aua moni me tuku ki tetahi Apiha o te Kawanatanga i te tuatahi a mana hoki e tuku ki nga tangata Maori no ratou te whenua ko nga ra whakaputanga mo aua moni me penei me nga ra o te tukunga i nga moni mo nga Maina Raiti (Miner's Rights) kua tuhia ki raro nei.
4Ko te whakaritenga tenei ki nga Rangatira me nga tangata o Ngatiporou o Harataunga me o ratou uri mo te rironga o taua piihi whenua katoa i a Ta Hori Pakitini Powene (Sir George Bowen) Kawana o Niu Tireni me nga Kawana i muri i a ia he whenua mahinga koura ma ratou me a ratou i whakarite ai kua whakaaetia a Ta Hori Pakitini Powene Kawana o Niu Tireni mona me nga Kawana i muri i a ia kia whakaputaina ki aua Rangatira me aua Tangata o Ngatiporou o Harataunga me a ratou uri kotahi pauna (£1) mo ia Maina Raiti kua oti te whakaputa ki ia tangata mahi koura tapatapahi rakau ranei i roto i nga rohe o taua whenua i ia tau i ia tau o te whakapumautanga o tenei pukapuka ko te timatanga a te tau tuatahi kei te tekau ma toru o nga ra o Mei nei (1868) ko nga ra whakaputanga moni kei te 31 o nga ra o Maehe te 30 o nga ra o Hune, te 30 o nga ra o Hepetema, te 31 o nga ra o Tihema i ia tau i ia tau.
5Ki te haere ke te tangata kua whiwhi i te Maina Raiti mo te whenua mahinga koura kei Harataunga kaore ano kia mutu noa te tau i tuhituhia ki roto ki tona Maina Raiti (Miner's Right) me wahi ki nga Rangatira me nga Tangata o Ngatiporou te taha o te moni o taua Maina Raiti (Miner's Right) e rite ana ki te roa o te nohoanga o taua tangata ki runga ki taua whenua.
6Ki a Ta Hori Pakitini Powene (Sir George Ferguson Bowen) Kawana o Niu Tireni me nga Kawana i muri i a ia te whakaaro mo nga tau e pumau ai ki a ia ki a ratou ranei te whenua kua tuhia ki runga ake nei mo te mahinga koura engari ki te hiahia a Ta Hori Pakitini Powene (Sir George Ferguson Bowen) Kawana o Niu Tireni me nga Kawana i muri i a ia kia mutu te mahinga koura i taua whenua i tetahi taha ranei o taua whenua me matua whakaatu taua hiahia ko te takiwa hei whakaaturanga kaua e neke iho i te ono marama.

A he tohu mo te whakaaetanga o nga Rangatira me nga Tangata o Ngatiporou o Harataunga ki nga tikanga katoa o tenei pukapuka kua tuhia o ratou ingoa i raro nei. A he tohu mo te whakaaetanga o Ta Hori Pakitini Powene (Sir George Bowen) ki tona taha o aua tikanga katoa kua tuhia te ingoa o Tieme Make (James Mackay Junr) Komihana ki raro nei i te ra me te tau kua tuhia ki runga ake i te timatanga ano.

Ropata Ngatai.
Tapiati Kiwi.
Paratene Pahau his x mark.
Hirini Kouta.
Matiu Paeroa.
Haratiera Humare.
Hakopa Ihaka.
James Mackay, Junr.

Witnesses to the signatures of Ropata
Ngatai,. Tapiata Kiwi, Paratene
Pahau, Hirini Kouta, Matiu Paeroa,
Iharatiera Humare, Hakopa Ihaka,
and James Mackay, Junr.—

John Gwynneth, Gold Fields Surveyor, Kennedy's Bay.
W. Charles C. Spencer, Interpreter, Civil Commissioner's Office, Auckland.