Nga Mema Pāremata

E hoa, tukua atu nga wāhi kupu nei kia rere i runga i te nehu o te moana tāpokopoko a Tawhaki, ahu atu ki runga ki nga puāwai o nga rākau a Māui nāna nei i hī te whenua, ki nga kupu a ētahi pakeke.

Kaati kua tīmata te haere o nga tāngata e hiahia ana hei mema mo te Pāremata ki te kauwhau i ana kupu i mōhio ai hei kupu māna e haere ai ki te Pāremata. E hoa mā, e aku hoa e kauwhau nei koutou, engari kau pea te haere o te tangata i te hīnaki pouri e pai ana i te haere atu ki runga i te tūru o te whare Pāremata. He maumau kau, kua pau nga mātauranga i a Hone Heke, hore atu pea i muri mai i runga i nga tau i noho ai a Hone Heke tae noa ki te tau 1900. Te tau ka whānau ko te ture kaunihera hei whakahaere i tētahi ture e ora ai te iwi Maori. Heoi i te whānautanga mai o tēnei ture kāhore anō kia tae ki te tūtukitanga. Inā hoki ka mahia anō i oti noa kia tae rā anō ki te Kooti Whenua Maori kātahi anō ka tatū te ngākau o te tangata. E nga mātauranga katoa tēnā koutou. Ki a au, na tēnei ture i pau ai o tātou toenga whenua. He whakaaro nōku ko nga whenua here katoa kua tītari katoa i taua ture. Ahakoa kei hea te rohe pōtae, na taua ture ka tītari te mutunga iho ma te Kooti Whenua Maori e whakatatū. Ko ēhea ture rā a nga tāngata e oke nei kia haere hei mema? He nui te hiahia o te tangata hei mema, engari ko nga moni kē rā te pūtake nui, hore rawa he tangata kūare ki te kōrero mo nga taha o waho nei. Engari kia tae atu ki taua tūranga he aha te aha, kua rite ki nga kaitutei i a Iehu, te haeranga atu o aua kaitutei ka mea, 'He pai rānei e Iehu?' Ka mea a Iehu, 'Hei aha māu te pai? Haere ake ki muri i a au.' Tērā e pērā nga mema ka tū ki tana mōtini e tika ana ki te titiro a te kāwanatanga kua utua ki te koura ki te hiriwa. Kaati kei te tautoko page 194 ahau i te kupu mo te turaki i te waipiro. Kei te pai nga kōrero a Tuta Nihoniho kia rite katoa te iwi Maori kia turaki i taua taniwhā.

Na to hoa,

Matiu H Houtaewa

Te Pīpīwharauroa, 1905.

He whakamārama: Na Reweti Kohere te ingoa nei mo tēnei kōrero. Ko tōna ake ingoa kei Te Pīpīwharauroa nama 91, Oketopa 1905. Whārangi 6, ko 'Ture Kaunihera'. Kei te mau tonu hoki nga kōrero ki ta Matiu Houtaewa i tuhi rā.—Nga Etita