Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga kōrero a Reweti Kohere Mā

Poroporoaki ki a Raureti Mokonuiarangi

Poroporoaki ki a Raureti Mokonuiarangi

E whakaatu atu ana ahau tēnei, kua hemo a Raureti Tanira Mokonui-arangi. Kua wehe atu i ōna hapū maha o roto i te rohe o Te Arawa.

E mihi ana ahau ki te whakaaro o nga mōrehu o Te Awaateatua mo to rātou haerenga ki te kawe i te aroha me te mamae ki runga ki page 125 to rātou rangatira, ki te hari hoki i to rātou whakaaro kia nehua a Raureti ki Rotorua.

E tika ana i konei kia whakaatu ake ahau i te nui o tōku mihi ki tēnei tikanga. Tuatahi, ka hangaia e te Pākehā o rātou tima nunui, ka hoatu nga heramana, nga āpiha, te kāpene. I te tima ka rere ka mate tētahi o nga heramana, ka rukea atu ki te moana. I muri tēnā ka mate tētahi o nga āpiha, ka whakaūngia te tima ki uta, ka tanumia te āpiha rā. I muri i tēnei ka rere anō te tima rā ka mate te kāpene, kātahi ka maharatia kia mauria ki Ingarangi rā anō tanu ai. Kāti pērā hoki tēnei. Ka mate nei a Raureti, ka hui nga hapū ki te tangi ka whakaritea nei e rātou kia tanumia to rātou rangatira ki Rotorua. Kua hinga te kāpene o te tima nei o Rangitihi[159], arā, a Raureti, kua tanumia ki reira.
Te kupu ōhāki a o tātou tūpuna e mea ana: 'Me takoto ki o rātou oinga kotore[160], a, ki roto o te hapū o nga mātua.' Otirā no te wā anō i a rātou ka paheke taua ōhāki.

Me whakaatu ake hoki ahau i konei, kotahi anō te iriiritanga o te ingoa i runga i Te Matua, Tama, Wairua Tapu. Waihoki i nga rā o nga mātua i takoto pērā tonu te ōhāki arā: 'He maunga, he tangata! He maunga he tangata,' e takoto rā ēnā whakatauki:

'Ko Ruawāhia te maunga, ko Mokonuiarangi te tangata;'

'Ko Pūtauaki[161] te maunga, ko Rangitukehu te tangata;'

'Ko Whakapukōrero te maunga ko Rerehu te tangata;'

He whakamārama: Ko te roanga me te ingoa ake o nga kōrero nei ko Raureti Tanira Mokonuiarangi kei Te Toa Takitini nama 110, Noema 1930. Whārangi 2187. Kaore i tukuna mai ko wai te kaituhi.—Nga Etita

[159]Rangitihi: He rangatira rongonui no te waka o Te Arawa.

[160]Kotore: Ko te putanga tēnei o te roto. Koianei te takiwā o te urupā o nga mātua kua mene ki te pō.

[161]Putauaki: Ko te puke maunga teitei tēnei o Ngāti Awa i te takiwā o Kawerau.